فراتاب: چندین دهه است که مردم کُرد با دولت ترکیه در یک نبرد مداوم قرار دارند؛ نبردی که تنها در میدان جنگ جریان ندارد، بلکه در حوزه‌های مختلف آگاهی، سیاست و تاریخ نیز جریان دارد. سیاستمداران ترک، با هر گرایش و حزبی، همچنان از همان زبانی استفاده می‌کنند که کُردها را مجرم جلوه دهند و فعالیت‌های سیاسی‌شان را تهدیدی امنیتی معرفی کنند.
چهره‌ها تغییر می‌کنند، اما زبان و شعار نه، «مبارزه با تروریسم»!
عبارتی که پشت آن پروژه‌ای کامل برای خاموش کردن صدای کُردها، سلب ابزار دفاع از خود و تبدیل کردنش به تابعی بی‌اراده پنهان شده است.
«صلح» ترکیه‌ای… تله‌ای به نام گفت‌وگو
کسی که روند آنچه «فرایند صلح» بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ خوانده شد را بررسی کند، به خوبی می‌داند که این تجربه چگونه به پایان رسید. در آن زمان، نیروهای کُرد از کوه‌ها در داخل ترکیه به سمت قندیل عقب‌نشینی کردند، پاسخ به فراخوان رهبری کُرد و دستور عبدالله اوجلان، حرکتی بی‌سابقه که نشان‌دهنده نیت واقعی برای توقف درگیری و ایجاد فضای حل سیاسی بود.
اما آنکارا هیچ یک از تعهدات خود را اجرا نکرد. هیچ اصلاح قانونی یا شناسایی حقوق فرهنگی و سیاسی ارائه نداد و به رغم وعده‌هایش هیچ صفحه جدیدی با کُردها را باز نکرد. دولت ترکیه از این آتش‌بس برای بازسازی قدرت نظامی و اطلاعاتی خود بهره برد، و سپس به جنگی وسیع‌تر و شدیدتر بازگشت.
امروز، بیش از یک دهه پس از آن تجربه، صحنه‌ها دوباره تکرار می‌شوند:
آنکارا بار دیگر خواستار خلع سلاح کُردهاست، نه تنها در کردستان ترکیه، بلکه در کردستان سوریه (روژئاوا) و دیگر نقاط نیز.
گویا هدف واقعی رسیدن به صلح نیست، بلکه بی‌قدرت کردن کُردها و قرار دادن آنها در برابر ماشین جنگی ترکیه است.
شعار «مبارزه با تروریسم»؛ پوششی برای مهار بحران داخلی
آنکارا به خوبی می‌داند پروژه و اوضاع داخلی‌اش در بحران است. بحران اقتصادی عمیق‌تر می‌شود، شکاف‌های سیاسی گسترده‌تر می‌شوند و مشروعیت مردمی حزب حاکم هرروز بیشتر تضعیف می‌گردد. در چنین وضعیتی، نظام ترکیه همیشه نیاز دارد که «دشمن داخلی یا خارجی»یی برای متحد کردن مردم و منحرف کردن توجه از بحران‌های ساختاری ایجاد کند.
به این ترتیب، دشمن قدیمی – مردم کُرد – دوباره بازتولید می‌شود تا سرکوب داخلی و گسترش عملیات نظامی خارج از مرزها توجیه شود.
این شعار که هر فرصتی بر زبان سیاستمداران ترک جاری می‌شود، تنها ابزاری برای پوشاندن جنگ با زبانی صلح‌آمیز است.
وقتی از کُرد خواسته می‌شود سلاح خود را زمین بگذارد، هیچ تضمین سیاسی یا حمایت بین‌المللی به او ارائه نمی‌شود و تنها در برابر بمباران، آوارگی و بازداشت رها می‌شود.
درس‌های گذشته نزدیک
تاریخ نزدیک نشان داده است که هرگونه عقب‌نشینی یا آتش‌بس یک‌جانبه، نتیجه‌ای فاجعه‌آمیز داشته است.
در سال ۲۰۱۳، وقتی جنبش کُرد نیروهای خود را از ترکیه خارج کرد، ارتش ترکیه در مقابل در خاک اقلیم کردستان عراق پیشروی کرد. هر بار که کُردها برای «صلح» امتیاز داده‌اند، نتیجه‌اش اما افزایش حمله و گسترش نفوذ ترکیه بوده است، چه در شمال عراق و چه در شمال سوریه.
از این رو، امروز پیام روشن است: بیدار شو ای کُرد، زیرا کمک به دولت ترکیه در این شرایط به معنای فنا شدن سیاسی و مبارزاتی توست.
راه پیش‌رو: صلح مشروط بر عدالت
صلح واقعی با خلع سلاح مظلومان حاصل نمی‌شود، بلکه با رفع علل ظلم محقق می‌گردد. صلح بر اساس امتیاز یک‌جانبه شکل نمی‌گیرد، بلکه بر شناخت متقابل و تضمین‌های روشن و الزام‌آور بنا می‌شود. هر گفت‌وگویی که شناسایی رسمی حقوق قومی، فرهنگی و سیاسی کُردها و حفاظت قانونی و قانونی برای آنها ارائه نکند، تنها تواقفی موقت است که پیش از دور بعدی سرکوب خواهد بود.
هر گامی به سوی صلح باید بر پایه‌های زیر باشد:
- تضمین‌های بین‌المللی و منطقه‌ای معتبر، نه وعده‌های ناپایدار ترکیه.
- توقف واقعی عملیات نظامی ترکیه در داخل و خارج مرزها.
- شناسایی قانونی و قانونی هویت، زبان و وجود کُردها.
- تبدیل مسئله کُرد به یک مسئله دموکراتیک داخلی در ترکیه، نه مسئله امنیتی.
علت تداوم مقامات ترکیه‌ای هستند و جل بحران واقعی امروز نه در دست کُردها، بلکه در قلب دولت ترکیه است، که هنوز از مواجهه با گذشته خود می‌ترسد و بر انکار واقعیت چندفرهنگی خود اصرار دارد.
اما مردم کُرد نشان داده‌اند که توانایی تحول از جنبش مقاومتی به پروژه سیاسی دموکراتیک و صلح‌طلب را دارند. این امر تنها زمانی محقق می‌شود که کُردها دریابند قدرت به کسی داده نمی‌شود که از آن علیه آنها استفاده می‌کند، و صلح به کسی اعطا نمی‌شود که به وجود آنها اعتراف نمی‌کند.
بیدار شو ای کردستانی… آنکارا به دنبال صلح تو نیست، بلکه سکوتت را می‌خواهد.
نویسنده: یونس بهرام، فعال سیاسی و رئیس دانشگاه بین‌المللی کُرد در آلمان
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
