فراتاب: «من و بقیه زن‌ها را از شوهر و بچه‌هامون جدا کردند و با زور و کتک سوار کامیون کردند، در تمام آن مدت با چشم‌هایم میان جنازه‌های اطراف جاده، دنبال پیکر بی‌جان بچه‌هایم می‌گشتم. تنها سه نفر از آدم‌های محله‌مون زنده ماندند، از آنها هم دو نفرشان حین فرار از کوهستان شیمیایی و شهید شدند.» این‌ها را زریان بریده بریده و با صدایی پربغض لابلای آواز هوره‌اش می‌گوید؛ «هوره» موسیقی پرحزنی است که کُردها در سوگ عزیزانشان می‌خوانند؛ او از وقتی شنیده «عجاج» جلاد خون‌خوار و معروف بعث بعد از 22 سال دستگیر شده، یکبار دیگر همه آن تراژدی‌ها در جلوی چشمانش زنده شده‌اند و اینک هفته‌هاست که برای اعلام زمان دادگاه این جنایتکار لحظه‌شماری می‌کند!
درست در اواسط تابستان داغ امسال بود که به ناگاه خبرگزاری‌های مختلف عربی و کُردی از بازداشت «حجاج احمد حردان»، معروف به «عجاج»، پس از ۳۷ سال تعقیب، و درست در سال‌یاد انفال ۸۰۰۰ کُرد بارزانی خبر دادند. در زمان حکومت رژیم بعث مجموعه عملیات‌های موسوم به نسل‌کشی کُردها تحت نام عملیات انفال انجام می‌گرفت.
عملیات انفال تنها یک عملیات نظامی علیه کُردها نبود، بلکه به گفته محمد صالح ،از فعالین حقوق بشر، «انفال بخشی از زنجیره نسل‌کشی‌های عراق با هدف پاک‌سازی قومی کُردها بود.» به همین دلیل، زندان «نکره‌السلمان» در استان مثنی به قتل‌گاه کُردها تبدیل شد؛ جایی که به دستور «احمد تکریتی» هزاران زن، کودک و سال‌خورده پس از ربوده شدن به آنجا منتقل می‌شدند.
عجاج کیست؟
«حجاج احمد حردان»، اهل تکریت و از عشیره البوناصر، همان عشیره صدام، بود. وی از افسران بلندپایه دستگاه اطلاعات و استخبارات نظامی و رئیس زندان نکره‌السلمان بود. به دلیل شکنجه‌های بی‌رحمانه و ضدانسانی‌اش، به «جلاد نکره‌السلمان و قصاب صحرا» معروف شده بود.
فریادهای خاموش در دل نکره
به روایت بازماندگان، در صحرای نکره‌السلمان، عجاج شخصاً یا با دستور او بدترین شکنجه‌ها را بر روی زندانیان اعمال می‌کرد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اعدام‌های دسته‌جمعی جوانان بدون هیچ اتهامی
- تجاوز سازمان‌یافته به زنان و دختران
- مرگ کودکان از گرسنگی یا سوختن زیر آفتاب سوزان
- شکنجه‌های روانی و جسمی روزانه برای تحقیر زندانیان
- دفن شتاب‌زده اجساد یا رها کردن آنها در بیابان تا طعمه سگ‌های ولگرد شوند.
پایان فرار ٣٧ ساله
نخستین فردی که خبر بازداشت این جنایتکار تحت تعقیب را داد خانم «شهناز ابراهیم احمد» یک زن و مبارز قدیمی کُرد بود زنی که همسر رئیس‌جمهور فعلی عراق ،عبداللطیف رشید، است پستی که پس از سقوط نظام بعث، همواره در اختیار کُردها قرار داشته است. دفتر بانوی اول عراق اعلام کرد که پس از شش ماه تحقیق دقیق و همکاری نیروهای امنیتی، این مجرم علی‌رغم تغییر چهره و شایعه مرگش، در مزرعه‌ای کوچک که به کار گاوداری مشغول بود، پس از ۳۷ سال فرار از قانون دستگیر شد.
شهناز که دختر ابراهیم احمد از نویسنده؛ روشنفکر و مبارز کُرد و همسر خواهر جلال طالبانی رئیس جمهور فقید عراق است در این باره گفت: «تنها یک روز نبوده که کنار خانواده‌های قربانیان نباشم. به آنها قول داده‌ام تا دستیابی به عدالت آرام نگیرم و از همه قربانیان می‌خواهم برای اجرای عدالت، شکایات خود را ثبت کنند.»
عجاج؛ نابودی کُردها تصمیمی آگاهانه بود
مجرم علی‌رغم انکار حقیقت وجودی خود در تاریخ ۲۱ آگوست به جرائم وحشتناک خود علیه ملت کُرد اعتراف کرد، که شامل موارد زیر هستند؛
- به زندانیان تجاوز جنسی کرده‌ام.
- گرسنگی دادن زندانیان به عنوان ابزار جنگی؛ به عمد زندانیان کرد را گرسنگی می‌دادم.
- در طول ١٠ ماه یک‌سوم زندانیان از گشنگی تلف شدند.
همه منتظر دادگاه
این دستگیری برای همه مظلومان جهان و خانواده هزاران قربانی که هنوز سرنوشت عزیزانشان روشن نشده، بسیار امیدبخش بوده است. حضور مجرم در دادگاه، فرصتی تاریخی برای ثبت جزئیات بیشتر درباره مدیریت زندان‌های مخفی است. فعالان حقوق بشر و خانواده‌های قربانیان از دولت عراق و دستگاه قضایی می‌خواهند که محاکمه شفاف و به دور از هرگونه معامله سیاسی باشد و نام سایر عاملان انفال نیز فاش شود. و حال سه ماه پس از بازداشت این جنایتکار مردم و فعالان حقوق بشر منتظر اعلام دادگاه عالی عراق هستند تا زمان محاکمه او را اعلام کند.
نویسنده گزارش کوهستان منبری از اعضای کلاس روزنامه‌نگاری فراتاب – دوره 16.
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
