فوتبال: از پای نیکبخت تا دستان دژاگه و حالا تتوهای نسل جدید فوتبالیستهای ایرانی؛ خالکوبی در فوتبال ایران مسیری پر فراز و نشیب از مخفی نگهداشتن تا تبدیلشدن به بخشی از استایل عمومی بازیکنان را سپری کرده است.
در دهه ۸۰، در یکی از دورههای حساس تیم فوتبال استقلال تهران، دوربین رسانه روی پاهای علیرضا نیکبخت واحدی تتو و خالکوبی مارمولکی را منعکس کردند همان تصویر کوتاه، بحثی طولانی در رسانهها و میان هواداران به راه انداخت.
تا سالها، خالکوبی در فوتبال ایران بهنوعی تابو بود. بازیکنان سعی میکردند طرحها را پنهان کنند تا از حاشیه دور بمانند. اما با گذر زمان، بازیکنانی چون اشکان دژاگه، آرمین سهرابیان و روزبه چشمی، حامد لک، محمد عباسزاده تلاش کردند نشان دهند که تتو میتواند جزئی آشکار از شخصیت ورزشیشان باشد. حتی بازیکنانی مثل شیث رضایی و علیرضا نیکبخت واحدی نیز پیش از این، با طرحهای جنجالی خود در تاریخ لیگ از این نظر بیشتر نام خود را در رسانهها بازنشر کردند. این تغییرات با رشد شبکههای اجتماعی و تأثیر فوتبال جهانی بر لیگ ایران، سریعتر از همیشه رخ داد.
روزگار سانسور و خودسانسوری
در دهه ۸۰، دیدن یک خالکوبی کوچک میتوانست بازیکنی را به صدر اخبار حاشیهای ببرد. علیرضا نیکبخت واحدی که تتوی مارمولکی روی پایش قرار داشت، یکی از اولین چهرههایی بود که ناخواسته به خاطر طرحش در قاب رسانهها و نقد و برخورد مسئولان افتاد. آن زمان، برخی باشگاهها آییننامهای داشتند که بازیکنان را از نمایش تتو و حتی مدل مو منع میکردند و حتی تصاویر برخی بازیها پیش از انتشار ویرایش میشد.
موج جدید با چهرههای بینالمللی
ورود بازیکنانی با تجربه بینالمللی، دیدگاهها را تغییر داد. رضا قوچان نژاد، اشکان دژاگه با طرحهای پرجزئیات روی بازو و سینه، نمادی از نسل جدیدی شد که تتو را بخشی از استایل خود میدانستند. آرمین سهرابیان نیز با طرحهایی با محوریت نمادهای عاطفی، نشان داد که تتو میتواند معنایی شخصیتری نیز برای ورزشکاران داشته باشد. محمد عباسزاده، مهاجم سابق پرسپولیسی، با تتوی نماد باشگاه پرسپولیس روی بازویش، نمونهای از پیوند وفاداری بازیکن با تیم محبوبش است طبیعتا همین تتو در بدو ورود و انتقالش به تیم تراکتور با واکنش تند هواداران روبرو شد.
تتوهایی که خبرساز شدند
در کنار این چهرهها، برخی بازیکنان مثل شیث رضایی، لوسیانو ادینینو، حامد لک و آرمین سهرابیان نیز با خالکوبیهای خاص و جنجالی خود تلاش کردند بیش از پیش در رسانهها و بخصوص شبکههای اجتماعی دیده شوند. شیث با طرحهایی که میکوشید نوعی کاراکتر جسورانه از آن طریق برای خود دست و پا کند، همواره در رسانهها خبرساز بود.
تلاش برای عادیسازی تتو!
در مقابل، برخی از بازیکنان تأکید دارند که طرحهایشان بیشتر بیانگر خاطرات و باورهای شخصیشان است تا جلبتوجه؛ ادعایی که البته با نحوه انتشار عکس این بازیکنان در صفحات شخصی اما با دسترسی عمومیشان در شبکههای اجتماعی در تضاد است و به نظر تتو کردن تبدیل به بخشی از تلاش برای جلبتوجه بیشتر و گرفتن هوادار (فالاور) جوان و نوجوان شده است این روایتها نشان میدهد که خالکوبی در فوتبال ایران در مسیری قرار گرفته که شاید دیگر نماد طغیان نیست، بلکه به زبان تصویری بازیکنان برای گفتن داستانها و علایق شخصیشان تبدیل شده است، موضوعی که اگر چه بیشتر شده است اما هنوز میتوان گفت عمومیت ندارد.
گزارش از شیرزاد براخاصی از اعضای مدرسه روزنامهنگاری فراتاب – دوره 16.
عکس: علی شریفزاده
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
