فراتاب: از ترس خشکم زده بودم؛ زن کولی با یک روسری پیچیده شده به دور سرش، بدون هیچ لبخندی بر لب و با نگاهی شبیه مرده‌ها از داخل کیفش یک تیغ ریش تراشی شکسته بیرون کشید. خون خشک شده‌ی روی لبه دندانه‌دار تیغ را با آب دهان و لبه‌ی لباسش را تمیز کرد! همچنان که آن را به لباسش می‌سابید به بدنم نزدیک شد،
دنیای من ناگهان تاریک شد، مادرم دستمالی را روی چشمانم انداخت. حرکت اره‌وار تیغ را روی بدنم حس می‌کردم، از درد و ترس غش کردم وقتی بیدار شدم گمان می‌کردم تمام شده است،
ولی زن را دیدم که داشت با نخ سفیذ محکمی بدنم را با درد و خون بهم می‌دوخت. درد بین پاهایم آنچنان شدید بود که آرزو می‌کردم بمیرم. مادرم مرا در بازوانش گرفته بود، برای آنکه آرام بگیرم او را تماشا می‌کردم اما دوباره غش کردم ... وقتی چشمانم را باز کردم آن زن رفته بود. تخته سنگ خونالودی را نگاه کردم که مرا روی آن خوابانده بودند سنگی هنوز خیس از خون من!
چگونگی و چرایی ختنه دختران
ختنه یک استراتژی تضمینی برای اینکه دختران قبل از ازدواج هیچ رابطه جنسی نداشته باشند و یک مرحله گذر از کودکی به بزرگسالی است. در حال حاضر ۲۰۰ میلیون زن و دختر در سراسر جهان ختنه شده‌اند که بیشترین آمار از کشورهای آفریقایی است روزانه به این تعداد افزوده می شود و اکثر مواقع اگر دلیل انجام این کار را بپرسید، پاسخ می دهند: چون نیاکان ما انجام دادند ما هم انجام می‌دهیم.
تاریخچه ختنه دختران
تاریخچه دقیق ختنه زنان به درستی مشخص نیست اما بعضی‌ها آن را به دوران برده‌داری از آفریقا و کشورهایی که در ساحل غربی دریای سرخ قرار دارند نسبت می‌دهند، برخی نیز خاستگاه آن را اطراف رود نیل در مصر باستان می‌دانند. در مورد علت پیدایش این عمل توافق نظر وجود ندارد اما می‌دانیم که سابقه‌ی چند هزار ساله دارد به صورتی که قدیمی‌ترین مومیایی مصری ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد آثار قطع کلیتوریس در آن پیدا بود. نقاشی و دیوارنگاره‌های مصری نشان می‌دهد که این جراحی از هزاران سال قبل از میلاد مسیح انجام می‌شده است. در دوران باستان میان اقوام سامی مرسوم بود. پس از پیروزی‌های اسکندر، پس‌زدن ختنه توسط یونانیان موجب شد بسیاری از اقوام این عمل را ترک کنند. از تمام نقاط مختلف جهان ختنە زنان گزارش شده است اما در مناطق آفریقا و برخی کشورهای آسیایی و بخصوص خاورمیانه شایع‌تر بوده است.
ختنه زنان در ایران
تحقیقات در ایران نشان می‌دهند که سنت ختنه دختران عمدتا در بیشتر کشور وجود داشته اما در عین حال گزارش‌های مختلف در سایه فعالیت فعالین زنان عمدتا در چهار استان کردستان، هرمزگان، آذربایجان‌غربی و کرمانشاه منتشر شده است. در بوشهر، بندر کنگ، جاسک، خوزستان و سیستان و بلوچستان نیز این رسم دیده می‌شود و آن را «سنت» می نامند. در همین زمینه، چندین سال فعالیت گسترده و روشنگرایانه فعالان زن نهایتا منجر به واکنش قانونی نسبت به این سنت مذموم شده است و در همین راستا قانون ۶۶۳ مجازات اسلامی بیان می‌کند: «قطع و بریدن اندام تناسلی زن موجب پرداخت نصف دیه کامل زن می‌شود».
دیدگاه ادیان درباره ختنخ زنان
براساس مطالعات هیچ‌کدام از کتاب‌های آسمانی انجام ختنه را برای دختران واجب ندانسته‌اند. در بین مسلمانان پیروان مذهب شافعی و شیعیان فرقه «مستعلوی» در مصر انجام آن را مستحب می‌دانند، همچنین در میان گروه‌های اقلیت یهودی ساکن اتیوپی رایج است. ختنه دختران در میان مسیحیان هم کمیاب است و مواردی را که ساکن مصر، نیجریه، تانزانیا و کنیا مشاهده شده است.
نگاه پزشکان به ختنه
انجمن جراحان آمریکا تا سال ۱۹۳۰ ختنه زنان را انجام می‌داد. «جاناتان هاچینسون» نخستین پزشکی بود که ختنه را با دلایل علمی تبلیغ می‌کرد و آن را راهی برای جلوگیری از خود ارضایی که منجر به خشکی ماهیچه و شیدایی می‌شد می‌دانست. در آمریکا ختنه زنان برای درمان بیماری‌های هیستری و پیش فعالی جنسی استفاده می‌شد. اما این شیوه بعدها منسوخ شد.
سازمان ملل متحد و مساله ختنه زنان
سازمان جهانی بهداشت بریدن آلت تناسلی زنان را به چند نوع تقسیم کرده است: از برداشتن نسبی لایه کلیتوریس تا خطرناک‌ترین شکل که به «ختنه فرعونی» معروف است شامل برداشتن و دوخت کامل آلت جنسی است. این روش در مصر برای کنترل برده‌ها به کار گرفته می‌شد که بعضا به مرگ وی ختم می‌شد.
همچنین کنفرانس حقوق بشر جهانی وین سال ۱۹۹۲ ختنه زنان را نقض حقوق انسان معرفی کرد و سازمان ملل ۶ فوریه را در تقویم «روز مبارزه با ناقص‌سازی جنسی زنان» نامگذاری کرد.
نویسنده: روناک الماسی فعال حوزه زنان و از اعضای کلاس روزنامه‌نگاری و برندسازی فراتاب – دوره 15.
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
