فراتاب: کردها و عراق به رغم مشارکت در ساخت نظام جدید در عراق همچنان بر سر مسائل مهمی دچار بحران هستند.

حکومت اقلیم کردستان و دولت مرکزی در عراق از ابتدای تاسیس نظام جدید در این کشور در سال ۲۰۰۵ بر سر مسائل و موضوعات مختلف و متعددی دچار اختلاف هستند، این اختلافات در سطحی بود که حتی در سال ۲۰۱۷ کردها را وادار به برگزاری رفراندوم استقلال با نیت جدایی از عراق کرد پروژه‌ای که نهایتاً با دخالت دولت مرکزی و هم‌پیمانان منطقه‌ای منجر به جدایی نشد. در این بین هرچند کردها همچنان بخشی از ساختار قدرت در عراق هستند اما مشکلات میان آنان با دولت مرکزی باقی مانده است در گزارش پیش رو به بررسی مهم‌ترین موضوعات مسائل حل نشده میان اربیل و بغداد پرداخته می‌شود:

۲۰۰۵؛ نوشتن قانون اساسی عراق با مشارکت جدی کردها

همانطور که اشاره شد کردها در نوشتن قانون اساسی نظام جدید عراق نقش بسزایی ایفا کردند و بسیار تلاش نمودند تا برخی از مسائل و موضوعات حساس مرتبط با کردها را در قانون اساسی بگنجانند.

۲۰۰۷؛ عدم اجرای ماده ۱۴۰ قانون اساسی

طبق ماده ۱۴۰ قانون اساسی دولت مرکزی عراق می‌بایست در سال ۲۰۰۷ طی یک مکانیسم سه مرحله‌ای تکلیف مناطق مورد مناقشه از جمله کرکوک را تعیین می‌کرد اما هر بار به دلیل عدم توافق سیاسی در این کشور اجرا نمی‌شد .

۲۰۰۷؛ تصویب یک جانبه قانون نفت و گاز توسط اقلیم کردستان

بدلیل اختلافات متعدد بین اقلیم کردستان و دولت مرکزی در رابطه با اختیارات مدیریت درآمدهای نفتی بالاخره رهبران دو حزب بزرگ اقلیم کردستان در سال ۲۰۰۷ تصمیم به استقلال اقتصادی گرفتند واعلام نمودند که می‌توانند نفت اقلیم را بدون هماهنگی با دولت مرکزی به فروش برسانند .

۲۰۰۸؛ شکایت عراق بر سر فروش نفت

در سال ۲۰۰۷ اقلیم کردستان به طور یک جانبه قانونی تصویب کرد که می‌توانست مستقل از دولت فدرال عراق نفت و گاز خود را به فروش برساند بنابراین دولت عراق در سال ۲۰۰۸ در دادگاه بین‌المللی علیه ترکیه به دلیل عدم موافقت دولت فدرال عراق به اقلیم کردستان اجازه صدور نفت از طریق خاک ترکیه را داده است شکایت نمود.

۲۰۱۳؛ قطع بودجه اقلیم کردستان توسط مالکی

قطع شدن بودجه اقلیم کردستان توسط نوری مالکی کلید خورد و یکی از مهمترین دلایل قطع شدن بودجه توسط مالکی به گفته رسانه‌های عراقی صادرات مستقل نفت توسط اقلیم کردستان به ترکیه بود. بودجه یکی دیگر از مسائل مهمی است که اربیل و  بغداد اختلاف دارند.

۲۰۱۴؛ عدم دفاع ارتش از کردها در برابر حمله داعش

داعش با پیشروی به طرف شمال غربی عراق به راحتی توانست شهرهای عراق را یکی پس از دیگری کنترل کند از جمله شهر موصل. به دلیل پیشروی‌های سریع داعش و شکست ارتش عراق تجهیزات بسیاری در اختیار داعش قرار گرفت که بعدها داعش با تجهیزات سنگین و نیمه سنگین به جای مانده از ارتش عراق به کردها حمله کرد و عملاً ارتش عراق هیچ گونه پشتیبانی از اقلیم کردستان انجام نداد.

۲۰۱۵؛ شکایت دولت مرکزی عراق در دادگاه فدرال

پس از شکایت دولت مرکزی عراق از اقلیم کردستان در دادگاه بین المللی در رابطه با فروش مستقل نفت توسط اقلیم کردستان این بار شکایت خود را به فدرال عراق برد.

۲۰۱۷؛ رفراندوم جدایی اقلیم کردستان از عراق

پس از بی توجهی‌ها و مذاکرات بین طرفین کرد و عرب نسبت به عدم اجرای قانون اساسی توسط بغداد و عدم دفاع معنوی و مادی ارتش از کردها در جریان جنگ داعش رهبران کرد تصمیم به برگزاری رفراندوم جدایی از عراق گرفتند .

۲۰۱۷؛ حمله به اقلیم کردستان عراق توسط دولت مرکزی

به دلیل انجام رفراندوم جدایی از عراق در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷ دولت عراق به رهبری حیدر العبادی تصمیم گرفت تا با حمله نظامی جلوی استقلال اقلیم کردستان را بگیرد. در این حمله نظامی به اقلیم کردستان ده ها نفر از افراد نظامی و غیرنظامی به شهادت رسیدند.

۲۰۱۸؛ حکم دادگاه فدرال علیه فروش نفت

دادگاه فدرال عراق در جلسه‌ای که با موضوع صادرات نفت اقلیم کردستان عراق بدون هماهنگی و اجازه دولت مرکزی اختصاص یافته بود خلاف  قانون اساسی دانست . حکومت اقلیم کردستان عراق را ملزم می‌کند تا دولت مرکزی را در جریان قراردادهای نفتی بگذارد.

۲۰۲۳؛ حکم دادگاه پاریس علیه خرید نفت توسط ترکیه

پس از شکایت عراق از دولت ترکیه مبنی بر خرید نفت اقلیم کردستان پس از ۹ سال دادگاه پاریس در این رابطه رای خود را مبنی بر محکومیت ترکیه صادر کرد و ترکیه را ملزم به پرداخت جریمه نمود.

گزارش از کبیر فتاحی‌زاد

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است