فراتاب: خانم سیده دنیا شهیدی از اهالی نسل جوان و فعال موسیقی در استان کرمانشاه است، او که حدود 20 سال است در این حوزه فعالیت کرده وی فارغ‌التحصیل رشته لیسانس زبان انگلیسی است اما مسیر کاری و حرفه‌ایش را در دنیای هنر جست‌وجو و دنبال کرده است. زیر نظر محسن امینی و سیدفرید هاشمی ساز تخصصی دف را آموزش دیده و سال‌هاست با گروه‌های موسیقی مختلفی در جمله گروه‌های «بانوان خورشید»، «دف‌نوازان پژواک»، «تنبورنوازان دایراک خاتون»، «خیام»، «آراد»، «وصال» و ... همکاری و اجرای مشترک داشته است. همچنین چندین موفقیت از جمله کسب مقام نخست در جشنواره‌های موسیقی دالاهو (2007)، دالاهو (2008)، باربد (2009)، گهواره (2010)، مجازی بهار (2020) و ... را از آن خود کرده است. حالا خود او از 6 سال است که از مدرسین فعال در این حوزه موسیقی و آموزش دف به شمار می‌رود در این نوشتار خانم هاشمی از مشکلات این حوزه و چشم‌انداز روشن آینده نوشته است:

‍

کرمانشاه شهری سرشار از آواها و موسیقی‌ها است دیاری که سفره‌ی موسیقایی آن همیشه پهن بوده و هست. اما در سال‌های گذشته شاهد رکود آموزش موسیقی بودیم که این امر خود ضررهای جبران‌ناپذیری در روند پیشرفت موسیقایی منطقه داشت. چه عزیزانی که بنا به شرایط قادر به یادگیری ساز مورد علاقه‌شان نبودند. بیشتر بزرگان و اساتید موسیقی خانه‌نشین بودند و تو گویی بیشتر صداها در قفس افتاده بودند.

اما علاقه‌‌مندان و عاشقان دست از تلاش برنداشته و آموزش‌ها در کنج‌خانه‌ها ادامه داشت، اما در این میان شرایط برای زنان چندان هموار نبود و بودند بسیاری از زنان و دختران که از قافله جا می‌ماندند. چرا که هنوز حرف و حدیث‌ها در جامعه‌ی عمدتا سنتی علیه نوازندگی بانوان پیروز میدان بود و متاسفانه بسیاری از خانواده‌ها راهی جز قبول کردن شرایط و جریان موجود نداشتند.

در پی آن شرایط، سال‌ها طول کشید تا شرایط بهتر شد، آموزشگاه‌هایی هرچند انگشت‌شمار شروع به فعالیت کردند. اساتید جانی و امیدی دوباره گرفتند. شرایط مهیاتر از قبل اما مسیر برای بانوان کماکان دشوار و پرمانع بود.

من خود زمانی را به یاد دارم که فعالیت هنری‌ام را شروع کرده بودم، هنوز روزهایی را که با سازم در خیابان در مسیر آموزشگاه قدم میزدم را فراموش نکرده‌ام، مورد هجوم انواع جملات، حرف‌ها و گاه تمسخرها بودم. شرایط به گونه‌ای بود که هرروزی که تمرین داشتم برایم رسیدن به آموزشگاه شبیه رد شدن از هفت خوان رستم بود!

همین حس، شرایط و تجارب تلخ را در دوستان دیگر نیز می‌‌دیدم متاسفانه بسیاری از آن عزیزان به همین دلیل در همان ابتدای راه از ادامه‌ی کار یا منصرف شدند و یا از سوی خانواده‌های‌شان منع شدند و تبدیل کردن رویای نوازندگی به یک واقعیت را برای همیشه از ذهن‌‌شان پاک کردند.

اما دیاری که آغشته است به لالایی شیرین مادرانش دوباره سبز خواهد شد. دوباره جوانه می‌‌زند، هرچند هزاران بار بر شاخه‌های آن تبر زده باشند و او را منع کرده باشند. همیشه زنان موانع بیشتری بر سر راه دارند. قدم‌های‌شان شاید کوتاه‌تر شود و آهسته‌تر گاهی، اما پیوستگی جز لاینفک آن است.

برای پیشرفت در هر عرصه‌ای باید حمایت‌‌ها همه‌جانبه باشد و دورنمایی از تلاشی را که انجام می‌دهی داشته باشی. علی‌رغم دورنمای تیره و تاریکی که در این مسیر بود و یا بهتر بگویم همچنان هست اما زنان ما باز هم به امید آینده‌ای روشن دست از تلاش برنداشته و چه بسا قوی‌تر عمل می‌‌کنند.

در این میان زنان و دخترانی که در شهرستان‌ها زندگی می‌کنند شرایط سخت‌تری دارند چه از نظر امکانات، چه از نظر به رسمیت شناختن کار و حرفه‌ای که انجام می‌دهند. حتی بسیاری از سخت‌گیری‌ها تنها شامل زنانی است که شانس زندگی در پایتخت را ندارند! به رغم همه این تلاش‌ها ممنوعیت‌های مرئی و نامرئی در شهر ما بسیار است و بسیاری از استعدادها متاسفانه در نطفه خفه می‌‌شود چه از طرف خانواده‌ها چه از نظر عوامل و شرایط بیرونی.

البته در این بین تبلیغات گسترده و کارآمد آموزشگاه‌های موسیقی، حمایت برخی از رسانه‌ها در ترویج موسیقی راه را تا حدی هموارتر کرده است. حضور اساتید دلسوز در پرورش نوازندگان و چند سالی که در کرمانشاه دانشگاه فرهنگ و هنر فعالیت می‌کرد باعث شد بسیاری از بانوان نوازنده با کسب سواد و مهارت‌های آکادمیک فعالیت خود را به صورت گسترده‌تری انجام دهند حضور زنان در عرصه‌ی آموزش راه را برای عزیزانی که اجازه‌ی حضور در کلاس اساتید مرد را نداشتند فراهم کرد.

در دو دهه‌ی اخیر حضور پررنگ زنان و دختران باعث بوجود آمدن دیدگاهی متفاوت شده و راه بسیار هموارتر برای نسل جدید ایجاد شده است. تعداد مادرانی که کودکان خود را در کلاس‌های موسیقی ثبت نام می‌‌کنند بیش از پیش شده‌اند و حضور کودکان اعم از دختر و پسر در کلاس‌های موسیقی نویدبخش آینده‌ای روشن از دید و دریافت موسیقی‌های فاخر است. دختران کرمانشاهی در چند سال اخیر علی‌رغم تمام ناملایمات موفقیت‌های بسیاری را کسب کرده‌اند و اینک بسیاری از دوستان و عزیزان از چهره‌های مطرح در کل کشور به شمار می‌روند. حضور و مشارکت‌شان در آموزشگاه‌ها و عرصه‌ی آموزش و همچنین یادگیری بسیار پررنگ است و این کاملا در مراجعه به این مکان‌ها مشخص است.

در حال حاضر در تمام آموزشگاه‌های موسیقی بانوان در کرمانشاه، شاهد حضور مدرس زن هستیم. این امر امیدمان را دو چندان کرده است. این موضوع بی‌شک در دمیدن روح و شادابی و سلامت بیشتر به جامعه و شهرمان تاثیر مستقیم و بسزایی دارد چون در جامعه‌ای که روح با موسیقی عجین است و لطافتش را حفظ کند بسیاری از جریانات و مسائل منفی کمتر خودنمایی می‌کند. بخصوص وقتی زنان که در پرورش نسل آینده نقش حیاتی دارند از فعالین و حتی پرچم‌داران این حوزه باشند.

گرچه هیچ نشانه نیست اندر وادی / بسیار امیدهاست در نومیدی

ای دل مبر امید که در روضه‌ی جان / خرما دهی ار نیز درخت بیدی

لازم به ذکر است این مطلب در شماره دوم ماهنامه فراتاب کُردی منتشر شده است

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است