عراق یکی از مهمترین مقاصد صادراتی ایران در زمینه‌های مختلف از جمله لبنیات، محصولات پروتئینی و غذایی و به ویژه خدمات فنی مهندسی است و همین موضوع بازار عراق را برای فعالان اقتصادی و شرکت‌های داخلی بخش خصوصی و دولتی در جایگاه ویژه قرار داده است؛ به طوری که بر اساس آخرین آمارها عراق بعد از چین و امارات به عنوان سومین شریک تجاری ایران مطرح است.
سید حمید حسینی دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق هفته گذشته و در نشست چشم‌انداز روابط اقتصادی ایران و عراق در افق 2020، اعلام کرد: سال گذشته متوسط صادرات به عراق حدود 20 میلیون دلار بوده است و هم‌اکنون متوسط صادرات 25 میلیون دلار است و سال گذشته در چهار ماه اول سال دو میلیارد و 54 میلیون دلار به عراق صادرات داشتیم.
حسینی با اشاره به نقش آغاز بازسازی‌ها در عراق در افزایش روابط تجاری بین دو کشور ادامه داد: در حال حاضر نقل و انتقالات ایران به عراق از مرزهای غربی نسبت به مرزهای اصلی عراق بیشتر صورت گرفته است که این نشان می‌دهد شروع بازسازی در موصل و کرکوک باعث شده است که صادرات ایران از مرزهای غربی کشور افزایشی پیدا کند و امیدواریم با همکاری فعالان بخش خصوصی و مسافرت ایران در عراق این روند رو به رشد را بیش از پیش گسترش دهیم.
با این پیش زمینه عصراقتصاد در حاشیه نشست چشم‌انداز روابط اقتصادی ایران و عراق در افق 2020 که از سوی اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق برگزار شده بود، با اردشیر پشنگ کارشناس مسائل خاورمیانه و عراق در مورد روابط بین دو کشور به گفت و گو نشست که مشروح این مصاحبه را در ادامه می خوانید.
عصراقتصاد: روابط بین ایران و عراق با توجه به نا آرامی های اخیر در این کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
اردشیر پشنگ: به نظر می‌رسد که این یک فضای احساسی و زودگذر باشد، مشروط بر اینکه با یک مدیریت مناسب سیاسی و امنیتی هم از سوی مقامات عراقی و هم از سوی مقامات و ارگان‌های دخیل ما در عراق مواجه شود. در حال حاضر یک فضای احساسی و ضد ایرانی در عراق شکل گرفته که برگرفته از زمان انتخابات این کشور و شعار های هیجانی برخی از ائتلاف ها و رهبران حاضر در این انتخابات برای جذب آرای بیشتر بوده است.
از سوی دیگر باید قبول کرد که برخی اظهار نظرهای نامناسب که از سوی بعضی از مقامات کشورمان عنوان شد باعث تشدید این فضا شده است. در شرایطی که ما در منطقه رقبا و دشمنان گوناگونی داریم طبیعی است که رسانه های گوناگون بر آتش این فضا بدمند و فضای ضد ایرانی را تشدید کنند. اما آنچه که مسلم است، روابط ایران و عراق یک روابط بسیار در هم تنیده و چند بعدی و تاریخی و ساختاری است که به راحتی از میان نمی رود.
عصراقتصاد: در ایران هم شاهد برخی از اظهار نظرها و در مورد حضور ایران در این کشور (نه به شدت طرف عراقی) عنوان می شود. این را چطور ارزیابی می کنید؟
من فکر می کنم یکی از بحران های جدی دولت‌های خاورمیانه از جمله دولت‌های ایران و عراق، بحران عدم کارآمدی به خصوص بحث در خدمات رسانی به شهروندان است. این باعث می‌شود که وقتی در جایی خدمات کمتری به مردم ارائه می شود، به خصوص در این زمان که با این موج گرما و یکسری اخبار مبنی بر صادرات برق و آب مواجه هستیم، این خبرها در فضای مجازی گسترش پیدا کند و شایعات مربوط به آن منتشر می‌شود. طبیعی است این مسئله یکسری واکنش ها را ایجاد می کند. به نظر من یکی از جدی ترین بحران‌هایی که در حال حاضر در خاورمیانه وجود دارد همین بحران ناکارآمدی دولت های خاورمیانه در خدمت دهی به شهروندان خود است که اوج آن را در بهار عربی در دیدیم. و به نظر من این مشکل در خاورمیانه با توجه به ساختار دولت های مختلف چه در داخل ایران و عراق ادامه خواهد داشت
عصراقتصاد: بحث هایی در مورد حضور اسرائیل در اقلیم کردستان عراق و استفاده این کشور از این منطقه برای انجام اقداماتی علیه ایران شده است. این موضوع را چگونه می بینید ؟
هر بازیگری می‌کوشد که از هر چه در زمین بازی اختیار دارد علیه رقیب و دشمن خود استفاده کند. به صورت رسمی رابطه ای بین اقلیم کردستان عراق با اسرائیل مانند معاهدات رسمی وجود ندارد اما برخی از مسائل رسانه ای در این مورد مطرح است. طبیعتا اسرائیل مایل است از هر گروه یا کشوری که بتواند از طریق آن ایران را تهدید کند استفاده کند. اما این موضوع نه از سوی مقامات ایرانی و نه از سوی مقامات اقلیم کردستان عراق به صورت رسمی اعلام نشده است.
