فراتاب - گروه بین الملل: اکنون که دونالد ترامپ میزبان شاهزاده سعودی در کاخ سفید است مسائل بسیاری برای گفت و گو وجود دارد، از برنامه های بلند پروازانه محمد بن سلمان گرفته تا موضوعات مربوط به اقدامات ایران. در این میان اما، اصلی ترین اولویت رئیس جمهور باید اطمینان یافتن از تعهد بن سلمان نسبت به نبرد ایدئولوژیک با اقدامات خشن جهادگرایان باشد.
تقریبا دو دهه پس از 11 سپتامبر، بزرگترین شکست آمریکا در جنگ با تروریسم، ناتوانی آن در محکوم کردن عقاید افراطی بود که منجر به تجدید قوای گروه هایی نظیر القاعده و دولت اسلامی عراق و شام شد.ایالات متحده ده ها هزار تن از جهادگرایان را از بین برد، مسیرهای درآمدزایی آنها را مختل کرد و رسانه های اجتماعی آنان را مسدود نمود. آنچه به صورت موثر انجام نشده اما بی اعتبار ساختن این دیدگاه مروج نفرت است. جریانی که به یک جریان ثابت برای جذب و استخدام تروریست ها بدل شده است. با وجود تلاش های زیادی که برای برون رفت از این معضل صورت پذیرفته،هر دو رئیس جمهور پیشین آمریکا یعنی جورج دبلیو بوش و باراک اوباما دریافتند که درگیری با نیروهای اسلامگرای رادیکال اجتناب ناپذیر است هرکدام از دولت ها منابع قابل توجهی را برای برنامه ای که بدان (نبرد برای ذهن و قلب ) گفته می شد اختصاص دادند.
برنامه هایی برای ترویج دموکراسی و یا مبارزه با افراط گرایی خشونت آمیز. بنابراین تلاش های زیادی از جانب دو دولت برای منصرف کردن مسلمانان صورت گرفت تا مانع از حضور آنان در جریان های افراطی شوند اما اقدامات فایده و تاثیر اندکی داشت.
در استراتژی آمریکا اما جای شرکایی قابل اعتماد در جهان اسلام که بتوانند از موضعی داخلی و معتبر در باب مسائل اسلامی موضع گیری کنند خالی است و خود واشنگتن نیز قادر به انجام این مهم نیست. درست در همین زمان است که عربستان سعودی وارد می شود زادگاه اسلام و میزبان مقدس ترین مساجد اسلامی در کنار ثروت فراوان نفت. این دارایی ها به عربستان سعودی توانایی و امکان نفوذ بسیاری در جهان اسلام بخشیده است .متأسفانه، برای دهه ها این قدرت به شدت تحت تأثیر پادشاهان بیمار قرار گرفته است که اقداماتی نظیر تلاش برای مقابله با تهدید انقلاب شیعیان ایران در سال 1979، ایجاد مشروعیت داخلی توسط محافظه کاران قدرتمند مذهبی و همچنین پرداخت سالانه میلیارد ها دلارتوسط حاکمان سعودی برای انتشار نسخه ای خشونت آمیز از اسلام (وهابیت) در سرتاسر جهان انجام گرفته است.
دارایی های سعودی مساجد و مدارس بسیاری در هر قاره ایجاد نموده، آنها روحانیون و آموزگاران تندرو را آموزش می دهند تا در این مدارس و مساجد مورد استفاده قرار گیرند. همچنین آنها نسخه های از قرآن و کتاب هایی را در مدارس توزیع می کنند که به شدت مروج نفرت هستند و علیه هر کسی، از جمله دیگر مسلمانان -که به عقاید وهابیان ایمان نیاورند اعلام ضدیت می کنند. به این ترتیب میلیون ها نفر از جوانان مومن از مالی تا مالزی از بلژیک تا بنگلادش، ایده خود را درباره مسلمان خوب که توسط یک روایت، به طور نظام مند شکل گرفته در برابر روایت های دگر مطرح می کنند همین امر منجربه شکل گیری یک ظرفیت بالقوه برای میل به سمت جهادگرایی می گردد.
چند ماه است که شاهزاده و نزدیکترین مشاوران او تمایل دارند که مدرنیزاسیون عربستان سعودی را در آغوش «اسلام معتدل» قرار دهد. وی ایدئولوژی افراطی حاکم بر ایران که پس از انقلاب و سقوط رژیم پادشاهی در ایران شکل گرفت را محکوم و تصریح می کند «این مشکل در سراسر جهان پخش شده است». او همچنین وعده می دهد «اکنون زمان آن است که از شر آن خلاص شویم» و می افزاید «ما 30 سال زندگی خود را برای مبارزه با افکار افراطی تلف نخواهیم کرد، بلکه ما اکنون و بلافاصله آنها را نابود خواهیم کرد.»
این گفته تنها را نباید از نوع لفاظی دانست. زیرا داخل عربستان قدرت پلیس مذهبی بدنام کاهش یافته، روحانیون برجسته تندرو زندانی شده اند، سرعت تغییرات در باره توانمند سازی زنان خیره کننده بوده است، زنان در حال حاضر می توانند بدون اجازه از سرپرست مرد کسب و کار تجاری راه اندازی کنند.آنها برای اولین بار مجاز به ورود به ارتش و شرکت در رویدادهای ورزشی و فرهنگی هستند.این تابستان ممنوعیت رانندگی زنان از میان خواهد رفت.
اکنون ایالات متحده باید محمد بن سلمان را تحت فشار قرار دهد تا اصلاحات خود تحت لوای اسلام معتدل را اجرایی نماید.تمایل وی به «نابود کردن» هیولای جهادگرایی جهانی که پادشاهی سعودی به ایجاد آن کمک کرده است، نیازمند اجرایی و عملیاتی شدن است. به اعتقاد آنها، سعودی ها در حال حاضر به شدت برای مبارزه با افراط گرایی در فضای مجازی سرمایه گذاری کرده اند. آغاز این نبرد ایدئولوژیک باید از جمله بخش های حتمی گفت و گو ها میان آمریکا و عربستان سعودی باشد و ترامپ باید در تحقق چنین امری تلاش نماید. او باید عربستان را برای تشکیل یک گروه مشترک دوجانبه برای این مهم تحت فشار بگذارد.
بیش از یک دهه پیش، وزارت خزانه داری ایالات متحده به عربستان سعودی کمک کرد تا مشکل پرداخت های مالی به تروریست ها را بر طرف نماید و با همکاری هم توانستند نتایج قابل توجهی به دست آورند. برای این تلاش باید چندین عنصر وجود داشته باشد، اما برخی از وظایف فوری به ذهن متبادر می شود اول کتاب های درسی؛ عربستان قول داده که پیام هایی با مضامین مروج نفرت که یک دهه در کتب درسی خود وجود داشته اند را حذف نماید. پیشرفت در این زمینه به آرامی انجام شده؛ اما کار هنوز به سرانجام نرسیده است وقدامات بیشتری در این زمینه را طلب می کند.
محمدبن سلمان نیز باید امسال این اقدامات را انجام داده و کارشناسان آمریکا نیز باید بر روند این اقدامات نظارت داشته و آن را تایید نمایند:
دوم: همکاری حاکمیت با روسای قبایل قابل اعتماد برای اعتدال مذهبی آنان و یک ممیزی جامع و دقیق از شبکه جهانی مساجد، مدارس و سازمان های خیریه و نیزخارج کردن کارکنان افراطی در حوزه های تولید محتوا.
سوم : عربستان باید روایت های افراطی از قرآن و مدارس مذهبی که برای تبلیغات خود در سراسر جهان منتشر کرده را اصلاح نماید.
برگردان به فارسی: محسن نوری
منبع: فارین پالیسی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است