باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا دیروز در قالب یک سفر تاریخی به همراه اعضای خانواده اش وارد هاوانا پایتخت کوبا شد.این نخستین سفر یک رئیس جمهور آمریکا به کوبا از سال ۱۹۲۸ تا کنون است.
باراک اوباما نخستین رئیسجمهور آمریکاست که از سال ۱۹۵۹ به این طرف از کوبا دیدن میکند. این در حالیست که تنها یکی از همتایان پیشین اوباما( کلوین کولیج) در سال ۱۹۲۸پیش از او از کوبا دیدن کرده بود.
کوبا تنها ۱۵۰ کیلومتر با ایالت فلوریدا در جنوب شرق آمریکا فاصله دارد، اما از لحاظ ایدئولوژیک فاصلهای بسیار بین "دو دنیای" آمریکا و کوبا در پنج دههی گذشته وجود داشت.
همچنین در آستانه سفر تاریخی رئیس جمهور آمریکا به هاوانا بیش از ۲۰۰ نفر از منتقدان دولت کوبا دستگیر شدند. به گزارش خبرگزاریهای بینالمللی اغلب دستگیریها در مناطق شرقی کوبا رخ داده است.
اوباما اندکی پس از ورود خود به کوبا با استفاده از اصطلاح رایج در این کشور در توئیتر نوشت: «چه خبر کوبا؟» او ابراز شادمانی کرد که میتواند با کوباییها دیدار کند و سخنانشان را بشنود.
شامگاه یکشنبه اوباما از بخش معروف و قدیمی هاوانا دیدن کرد. میشل اوباما، همسر و مالیا و ساشا، دو دختر اوباما او را در این سفر همراهی میکنند.
به نظر می رسد سفر اوباما به کوبا از یک سو در ادامه نرم شدن سیاستهای واشنگتن در قبال هاونا و از سوی دیگر تلاشی برای عوض کردن رفتار و راهوروش حکومت کمونیستی کوبا است.
این در حالیست که همچنان مسائلی مانند آزادی بیان، آزادیهای مدنی و دمکراسی، فشارها بر کنشگران سیاسی و حامیان حقوق بشر همچنان بر روابط دو کشور سایه افکنده است و دولت کاسترو پیش از سفر اوباما اعلام کرده «آموزش دمکراسی» به آن کشور به هیچوجه «در گفتوگوها جایی نخواهد داشت».
آب شدن یخ روابط دیپلماتیک
پس از آن که یخ مناسبات دیپلماتیک میان آمریکا و کوبا پس از نیم قرن دشمنی در تاریخ ۳۰ ژوئن پی توافق در مورد از سرگیری روابط دیپلماتیک از گشایش سفارت آمریکا در هاوانا و سفارت کوبا در واشنگتن آب شد،انتظار می رفت فصلی نو و پر رونق در روابط و مناسبات دو کشور آغاز شود.
در همین راستا در فوریه سال ۲۰۱۵ شماری از تحریمها و محدویتهای تجاری که واشنگتن علیه کوبا وضع کرده بود، برداشته شد و شرکتهای آمریکایی اجازه یافتند که محصولات شرکتهای خصوصی کوبایی را وارد کنند،به استثتای شکر و خودروهای عتیقه،چرا که تحریمهای کوبا از طرف آمریکا به اقتصاد این کشور آسیبهای جدی وارد کرد و صادرات شکر که قبل از انقلاب مهمترین محصول این کشور بود، پس از انقلاب نیز تنها کالای صادراتی کوبا باقی ماند.همچنین آمریکا پس از سه دهه کوبا را رسما از فهرست کشورهای حامی تروریسم حذف کرد.
در همین رابطه به دنبال از سر گیری روابط دیپلماتیک میان دو کشور ، روابط جدیدی هم میان شهروندان دو کشور آغاز شد .به طوری که سال ۲۰۱۴ بیش از ۸۰ هزار آمریکایی از کوبا بازدید کردند و همچنین در سال ۲۰۱۵ شمار گردشگران آمریکایی رشدی ۸۰ درصدی نسبت به سال پیش داشت و به بیش از ۱۴۴ هزار نفر رسید. اوباما پیشتر قوانین ممنوعیت سفر شهروندان آمریکایی به کوبا را کاهش داده بود.
بر همین اساس،نظرسنجی مشترک سی بی اس نیوز/ نیویورک تایمز حاکی است که 60 درصد آمریکایی ها بر این باورند که از سرگیری دیپلماسی با کوبا، به نفع واشنگتن خواهد بود و 52 درصد آمریکایی ها نیز عملکرد اوباما در مدیریت روابط با کوبا را تایید کرده اند.
بر همین اساس ،نظرسنجی مشترک سی بی اس نیوز/ نیویورک تایمز حاکی است که 60 درصد آمریکایی ها بر این باورند که از سرگیری دیپلماسی با کوبا، به نفع واشنگتن خواهد بود و 52 درصد آمریکایی ها نیز عملکرد اوباما در مدیریت روابط با کوبا را تایید کرده اند.البته شک و تردیدهای زیادی نسبت به این مساله وجود دارد که برقراری روابط دیپلماتیک با کوبا، از نظر سیاسی تاثیری بر رفتار هاوانا داشته باشد. نیمی از شرکت کنندگان در این نظرسنجی اعلام کرده اند که برقراری روابط دیپلماتیک با کوبا تاثیری بر رفتارهای سیاسی این کشور نخواهد داشت.
در همین رابطه پرچم ملی که مهمترین نماد یک کشور است،و شاید برای بسیاری از کوباییها استفاده از لباسهایی با نقش پرچم آمریکا با "نیت سیاسی" همراه نباشد اما در خیابانهای شهرهای کوبا افراد زیادی را میتوان دید که تیشرت، شلوار و کلاه با نقش پرچم آمریکا بر اندامشان خودنمایی میکند.با این حال رائول کاسترو با شیوهای محتاطانه مسیر عادیسازی روابط با آمریکا را پیش گرفته است.و حتی برای استقبال از اوباما به فرودگاه نرفت.
انتقاد از سفر اوباما به کوبا
داوطلبان جمهوری خواه ریاست جمهوری آمریکا نسبت به سفر تاریخی باراک اوباما به کوبا واکنشی انتقاد آمیزنشان دادند.
در همین رابطه داوطلب پیشتاز جمهوری خواهان، دونالد ترامپ که پیشتر گفته بود با آغاز روابط با کوبا مشکلی ندارد در پیامی توییتری توام با تمسخر نوشت: «چقدر مهم! هواپیمای پرزیدنت اوباما در خاک کوبا به زمین نشست. ولی رائول کاسترو حتی برای استقبال از او نیامده بود. بدون هیچ احترامی!»
این در حالیست که موضع داوطلب کوبایی تبار، تد کروز و مارکو روبیو که از مبارزات انتخاباتی کنار رفت نیز مشابه برخی از جمهوری خواهان است که معتقدند انزوا بهترین شیوه کسب امتیاز از کوبا است.