فراتاب: مشارکت مردم در انتخابات مجلس، نشان از تعامل آنها به فرایند دموکراسی و تصمیم‌گیری در کشور دارد یعنی مردم در صورت میزان تاثیر تصمیم‌گیری‌های‌شان در امور حاکمیتی، در انتخابات شرکت می­کنند. عدم‌مشارکت یا کاهش شرکت مردم در انتخابات می‌تواند نشانه‌ای از کاهش اعتماد و اهمیت به فرایندهای دمکراتیک و سیستم سیاسی کشور، اعتراض به مسائل اقتصادی و اجتماعی، عدم باور به تاثیرگذاری خود در فرایند تصمیم‌گیری و احساس تاثیر کم نسبت به تغییرات سیاسی باشد.

در روز 11 اسفند 1402‌، انتخابات دوازدهمین مجلس شورای اسلامی ایران در سرتاسر کشور برگزار شد تا مردم 290 نماینده خود را راهی مجلس کنند. مشارکت واجدین شرایط در انتخابات 41 درصد اعلام شده که پایین‌ترین درصد آرا در تاریخ بعد از انقلاب اسلامی است و نشان از کاهش اعتماد به سیستم حاکمیت کشور دارد.

استان‌ها و مناطق کُردنشین نیز شاهد کاهش آرا نسبت به دوره‌های قبل بوده است. استان‌های کُردستان و کرمانشاه کمترین درصد شرکت در انتخابات، خراسان شمالی و ایلام نیز بالاترین درصد مشارکت را داشته‌اند که در ادامه گزارش تک تک به آنها اشاره خواهیم کرد.  

استان کرمانشاه

استان کرمانشاه بزرگترین استان کُردنشین ایران است که در آن 8 نماینده در 6 حوزه انتخابیه به رقابت باهم پرداختند. در انتخابات 1402 استان کرمانشاه میزان مشارکت مردم 37.3 ولی در دوره قبلی 42.85 درصد بوده است که کاهش چند درصدی داشته است. حوزه انتخابیه کرمانشاه با حدود 30 درصد کمترین میزان مشارکت و حوزه سنقر و کلیایی با 70 درصد، بیشترین میزان مشارکت را داشته‌اند.

حوزه انتخابیه کرمانشاه با 3 نماینده

از مجوع 243 هزار و 745 رای صحیح، مشارکت حدود  30 درصد اعلام شده است این در حالی است که در انتخابات قبلی از مجموع 260 هزار و 42 رای، نیز میزان مشارکت 30 درصد بوده است.

حوزه انتخابیه قصر شیرین، سرپل ذهاب و گیلان‌غرب با یک نماینده

از مجموع 76 هزار و 802 رای، میزان مشارکت مردم به 55 درصد رسیده است. در دوره قبلی از 82 هزار و 987 رای ماخوذه، میزان شرکت 65 درصد بوده است.

حوزه انتخابیه اسلام آباد غرب و دالاهو با یک نماینده

از موجوع 76 هزار و 325 رای، میزان شرکت بیش از 50 درصد بوده است. در انتخابات قبلی از مجموع 86 هزار و 451 رای، مشارکت به 61 درصد رسیده بود.

حوزه انتخابیه اورامانات با یک نماینده (پاوه، جوانرود، روانسر و ثلاث باباجانی)

در انتخابات 1402 با 67 هزار و 297 رای میزان مشارکت مردم 38 درصد بوده است که بیشترین مشارکت در ثلاث‌باباجانی درصد و کمترین در جوانرود بود. در دوره قبلی انتخابات 1398 ، مشارکت مردم 45 درصد بوده است که بیشترین مشارکت از ثلاث باباجانی و کمترین از پاوه بود.

حوزه انتخابیه سنقر و کلیایی با یک نماینده

در انتخابات 1402 با 45 هزار و 431 رای، میزان مشارکت مردم به 71 درصد رسیده است. در دوره قبلی با 43 هزار و 777 رای صحیح ماخوذ مشارکت 69 درصد بوده است.

حوزه انتخابیه کنگاور، صجنه و هرسین با یک نماینده

در انتخابات 1402، تعداد 101 هزار و 116 رای ماخوذه، میزان مشارکت مردم بیش از 50 درصد اعلام شده است. اما در دوره قبلی با 111 هزار و 596 رای، میزان مشارکت 63 درصد داشته است.

استان آذربایجان غربی

این استان متشکل از دو قوم کُرد و آذری است که 12 نماینده در 10 حوزه انتخابیه را در بر می‌گیرد. در انتخابات 1402 میزان مشارکت مردم 46.3 درصد است ولی در انتخابات قبلی 48.23 درصد بوده است که نزدیک به 2 درصد کاهش داشته است. شهرستان مهاباد با 25 درصد کمترین میزان مشارکت و حوزه انتخابیه ماکو، چالدران، شوط، پلدشت با 65 درصد بیشترین مشارکت را داشته است.

حوزه انتخابیه ارومیه با 3 نماینده

از مجوع ارای ماخوذه صحیح 381 هزار و 889، میزان مشارکت به بیش از 40 درصد رسیده است. در انتخابات قبل 344 هزار و 886رای جمع آوری شد.

حوزه انتخابیه مهاباد با یک نماینده

از مجموع 46 هزار و 335 رای صحیح، مشارکت در حدود 25 درصد اعلام شده است. در دوره قبلی از مجموع 53 هزار و 645 رای ماخوذه ولی آماری از درصد مشارکت کنندگان نیست.

حوزه انتخابیه ماکو، چالدران، شوط و پلدشت  با یک نماینده

از مجوع 121 هزار و 912 رای، میزان مشارکت به 65 درصد رسیده است. در یازدهمین دوره انتخابات مجلس 97 هزار و 689 رای ماخوذه، میزان مشارکت 61 درصد اعلام شد. 

حوزه انتخابیه بوکان

47 هزار و 966 رای در این حوزه شمارش شد ولی درباره درصد دقیق هنوز مشارکت آماری در دسترس نیست.

حوزه انتخابیه سردشت، پیرانشهر و میرآباد با یک نماینده

از مجموع 68 هزار و 430 رای، میزان مشارکت 35 درصد اعلام شده است. در انتخابات 1398 مجلس 70 هزار و 988 رای اخذ شد که میزان مشارکت بیش از 40 درصد بوده است.

حوزه انتخابیه نقده و اشنویه با یک نماینده   

در انتخابات 1402 از مجموع بیش از 97 هزار رای، میزان مشارکت مردم به 61 درصد رسید. در دوره قبلی از مجموع 128 هزار و 731 رای صحیح جمع آوری شد.

استان کُردستان

استان کُردستان 6 نماینده در 5 حوزه انتخابیه دارد. در انتخابات 1402 میزان مشارکت 30.54 درصد اعلام شده است در حالی که در انتخابات قبلی این درصد  32.65 بوده است.

حوزه انتخابیه سنندج، دیواندره و کامیاران با 2 نماینده

از مجموع 112 هزار و 908 رای ماخوذه صحیح ولی از درصد شرکت کنندگان هنوز آمار رسمی در دسترس نیست.

حوزه انتخابیه سقز و بانه  با یک نماینده

جمع آرای ماخوذ صحیح 76 هزار و 567 بود و میزان مشارکت به طور غیررسمی 26 درصد اعلام شده است. در انتخابات 1398 مجلس، 83 هزار و 513 رای صحیح اخذ شد که میزان مشارکت به صورت رسمی اعلام نشد.

حوزه قروه و دهلان

 در انتخابات 1402 70 هزار و 163 رای صحیح حساب شد ولی از درصد شرکت کنندگان آماری هنوز در دسترس نیست. در انتخابات قبلی از مجموع 73 هزار و 162 رای، درصد مشارکت 51 درصد بوده است.

حوزه انتخابیه مریوان و سروآباد

در دوازدهمین انتخابات شورای مجلس 50 هزار و 719 رای ماخوذ شد ولی هنوز درصد افراد واجد شرایط در دسترس نیست. در دوره قبلی 37 هزار و 751 نفر رای دادند که شامل آمار زیر است:

حوزه بیجار با یک نماینده

با 35 هزار و 695 رای صحیح، از مشارکت بیش از 51 درصد خبر داده اند. در انتخابات قبلی 37 هزار و 284 رای صحیح اخذه شده بود که میزان مشارکت را به 58 درصد رسانده بود.

 ایلام

ایلام یکی دیگر از استان‌های کُردنشین است که 3 نماینده در 2 حوزه انتخابیه دارد. در انتخابات 1402، مشارکت مردم 53 درصد بوده است در حالی که در انتخابات 1398 این میزان به نزدیک 61 درصد رسیده بود.

حوزه انتخابیه ایلام (ایلام، ملکشاهی، سیروان، هیلان، چرداول و مهران) با 2 نماینده

از مجموع 170 هزار و 370 برگه تعرف مصرف شده، میزان شمارکت نزدیک به 50 درصد بوده است. در دوره قبلی 178 هزار نفر یعنی 56 درصد در انتخابات شرکت کردند.

حوزه انتخابیه دهلران، آبدانان، دره شهر و بدره با  یک نماینده

از مجموع 83 هزار و 433 برگه تعرف مصرف شده، میزان مشارکت 57 درصد اعلام شده است. در انتخابات قبلی در مرحله اول، بیش از 70 درصد افراد واجد شرایط یعنی 95 هزار و 870 رای دادند.  

خراسان شمالی

این استان متشکل از دو قوم کُرد و ترک است که 4 نماینده در 3 حوزه انتخابیه در مجلس دارد. در انتخابات 1402، طبق آمار رسمی میزان مشارکت 55.5 و در انتخابات قبلی این میزان 57.2 درصد بوده است که کاهش نزدیک به 2 درصد را داشته است.

حوزه انتخابیه بجنورد، گرمه، جاجرم، مانه، سملقان و رازوجرگان با 2 نماینده

با مجموع 200 هزار و 261 رای، که مشارکت بیش از 50 درصد را ثبت کرده اند. در دوره قبلی از 221 هزار و 20 رای، میزان مشارکت مردم را 51 درصد اعلام کرده بودند.

حوزه انتخابیه شیروان

با 59 هزار و 340 رای جمع آوری شده، طبق آمار رسمی بیش از 50 درصد واجدین شرایط در این حوزه رای داده اند. در دوره قبلی از مجموعه 65 هزار و 648 رای صحیح، معادل 61 درصد واجدین شرایط در این انتخابات شرکت کردند.

حوزه انتخابیه اسفراین و بام و صفی با یک نماینده

با حاضر شدن 63 هزار و 444 نفر در پای صندوف، طبق آمار رسمی میزان مشارکت بیش از 60 درصد است. در دوره قبلی با 60 هزار و 987 رای صحیح، آمار مشارکت 67 درصد را ثبت کرد.

حوزه انتخابیه قوچان و چناران

این حوزه انتخابیه بین دو استان خراسان شمالی و استان خراسان رضوی است. کل آرای ماخوذه 91 هزار و 32 رای بوده که 57 درصد شرکت کنندگان را دربر می‌گیرد. در انتخابات 1398 از مجموع 95 هزار و 987 رای صحیح، 63 درصد واجدین شرایط در این دو شهرستان رای دادند.

درصد آرا نشان می‌دهد مناطق کردنشین نیز مثل بقیه مناطق ایران، شاهد کاهش آرا بوده است که نشان از نارضایی‌ها مردم این مناطق از سیستم حاکمیتی و وضعیت اقتصادی است. استان کُردستان، کرمانشاه و آذربایجان‌غربی به ترتیب30 و 37 درصد در انتخابات شرکت کردند، استان آذربایجان غربی نیز با کاهش دو درصدی همراه بوده است -همچنین دو استان ایلام و خراسان شمالی باوجود مشارکت بیش از 50 درصد اما نسبت به دوره با کاهش آرا روبرو شده است.

گزارش از سجاد حشمتی پژوهشگر حوزه سیاسی

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است