باشگاه خبرنگاران جوان؛ محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در گفتگو با شبکه آمریکایی سیانان در پاسخ به پرسشی درباره احتمال خروج آمریکا از برجام یا تائید نشدن آن در آمریکا و واکنش احتمالی ایران گفت: تایید برجام بخشی از توافقنامه نیست؛ بلکه رویهای است که در داخل آمریکا وجود دارد و (چنین رویهای) باعث سلب مسئولیت رئیس جمهور ترامپ و دولت آمریکا از تعهداتشان در قبال برجام نمیشود؛ چون تنها مرجع صاحب اختیار در توافقنامه هستهای برای راستیآزمایی این توافقنامه، آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
او افزود: ایران به نتایج این روند نگاه خواهد کرد و گزینههای خود را بررسی خواهد کرد. ایران تعدادی از گزینهها را در اختیار دارد که شامل خروج از توافقنامه و بازگشت با سرعت بیشتر در برنامه هستهای است که البته (این برنامه) همچنان صلحآمیز باقی خواهد ماند، اما (در این صورت) دیگر محدودیتهایی را که ما داوطلبانه پذیرفتیم، نخواهیم پذیرفت.
وزیر خارجه کشورمان در ادامه تاکید کرد برخلاف آنچه که آمریکاییها میگویند، هیچ بندی در برجام وجود ندارد که تاریخ انقضا داشته باشد بلکه محدودیتهای برجامی درباره حقوق ایران، دوره زمانی مشخص ده سالهای دارد.
هیچ تاریخ انقضایی در برجام نیست
ظریف در اینباره گفت: میخواهم روی موضوعی تاکید کنم که در آمریکا برداشت نادرستی درباره آن وجود دارد و ما باید این برداشت نادرست را از بین ببریم. آنها میگویند در توافقنامه، بندی وجود دارد که تاریخ انقضا دارد. من میگویم که هیچ بندی از توافقنامه نیست که تاریخ انقضا داشته باشد. ایران خود را متعهد کرده است که هم به عنوان عضو انپیتی و هم به عنوان عضوی از توافقنامه برجام، هرگز تسلیحات هستهای تولید نکند.
او در پاسخ به پرسشی درباره وجود تاریخ انقضا برای بازرسیها نیز گفت: بازرسیها هم بندی به نام تاریخ انقضا ندارد، چون ایران سرزدهترین بازرسیها را در پروتکل الحاقی پذیرفته است، اگر آمریکا آنگونه رفتار کند که قرار است عمل کند، در طی ۸ سال پس از امضای توافقنامه یعنی از الان به بعد، ایران پروتکل الحاقی را تائید خواهد کرد یعنی این کشور به صورت دائم نظارت بر تاسیسات خود را به وسیله آژانس بینالمللی انرژی اتمی میپذیرد.
پس از 10 سال ایران مثل هر کشور دیگر عضو انپیتی برنامه غنیسازی خواهد داشت
رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه این مصاحبه افزود: آن چیزی که وجود دارد زمان محدودیتها روی ایران است، چون ایران تحت تحریمهای شورای امنیت بود، دوره زمانی تعیین شده است که در این دوره زمانی ایران برخی محدودیتها را خواهد داشت، پس از گذشت این دوره زمانی است که ایران مثل هر کشور دیگر فاقد تسلیحات هستهای و عضو انپیتی، برنامه غنیسازی خواهد داشت و همچنان برنامه غنیسازی خواهد داشت و این برنامه به شدت و به صورت دائم تحت نظارت آژانس خواهد بود. در آمریکا هراسافکنی زیادی درباره این موضوع وجود دارد.
ظریف در ادامه خاطرنشان کرد: درباره محدودیت زمانی که در توافقنامه وجود دارد مذاکرات بسیار زیادی انجام شد، چون ما معتقد بودیم که نباید هیچ محدودیتی روی حقوق ایران باشد به این دلیل که اگر ما همه سازوکارها را میپذیریم که پذیرفتیم در این صورت ایران باید مثل سایر اعضای انپیتی باشد؛ اما طرف دیگر در مذاکرات معتقد بود که باید یک مدت زمان طولانیتر وجود داشته باشد و ما در مورد این مدت زمان، به یک توافق حد وسطی دست یافتیم که مدت زمان آن ده سال است.
او در بخشی دیگر از این مصاحبه در پاسخ به این پرسش که آیا اروپاییها به ایران گفتهاند که صرفنظر از هر اتفاقی که بیفتد به توافقنامه برجام پایبند خواهند ماند، گفت: اروپا چنین چیزی را بیان کرده است. ضرورت دارد که ما در زمان مناسب برای خودمان مشخص کنیم که منافع ملی ما چیست. ما منطبق بر منافع ملی خودمان عمل میکنیم. این مسئله مهم است که بتوانیم یک فضای بینالمللی قابل پیشبینی داشته باشیم. به نظر من کاری که آمریکا میکند این است که این کشور افزون بر اینکه غیرقابل پیشبینی است، که شاید برخی وقتها کارایی داشته باشد، اما این کشور ثابت کرده است که قابل اعتماد نیست. آمریکا باید در بسیاری از توافقنامههای بین المللی شرکت میکند، این کشور یک قدرت بزرگ است و روشن است که در مذاکرات بین المللی حضور دارد و بخشی از توافقنامههای بین المللی میشود، چه از طریق توافقنامههای دوجانبه و چه از طریق توافقنامههای چندجانبه و چه از طریق قطعنامههای شورای امنیت.
چیزی که برای جامعه بین المللی اهمیت دارد اعتماد به حرفهای آمریکاست
ظریف تاکید کرد: این توافقنامه (برجام) یک توافقنامه دوجانبه نیست، حتی یک پیمان چند جانبه نیست؛ بلکه قطعنامه شورای امنیت است. آمریکا عضو دائم شورای امنیت است. چیزی که برای جامعه بین المللی اهمیت دارد این است که بتواند به حرفهای آمریکا به عنوان یک طرف مذاکره، اعتماد کند. اگر دنیا نتواند به حرفهای آمریکا به عنوان یک شریک مذاکراتی اعتماد کند در این صورت هیچ کس با آمریکا مذاکره نخواهد کرد، چون آنها میدانند که آمریکا بالاخره از این اصطلاح مشهور استفاده خواهد کرد که: «آنچه که مال من است مال من است، اما آنچه که مال شما است قابل مذاکره است»!
او گفت: در هر مذاکرهای بدهبستان وجود دارد. در مذاکرات هستهای بده بستان وجود داشت. ما (دادن) برخی امتیازات را پذیرفتیم و آمریکا نیز (دادن) برخی امتیازات را پذیرفت. در این مقطع زمانی بسیار اهمیت دارد که علاوه بر اینکه باید از مزایای اقتصادی توافقنامه برخوردار شویم، اما از جنبه جهانی نیز اهمیت دارد. همه ما در یک دنیای بهم پیوسته زندگی میکنیم. از جنبه جهانی با توجه به همه بحرانها شامل کره شمالی و بحرانهای منطقه ما، بسیار اهمیت دارد که بتوان روی وعدهها و تعهدات بازیگران مهم در جامعه جهانی اعتماد کرد.
ظریف در ادامه مصاحبه با سیان ان تاکید کرد: ایران ثابت کرده است که شریکی قابل اعتماد است، هفت گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی وجود دارد که نشان داده است ایران شریکی قابل اعتماد است، امیدوارم که آمریکا در موضع خود تجدید نظر کند و به دنیا ثابت کند که این کشور هم شریکی قابل اعتماد است.
وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید بر نقش دفاعی و بازدارندگی موشکها برای ایران گفت: آن زمان که صدام «دلبر» آمریکا و غربیها بود و ایران را موشک باران میکرد این کشورها یک اخم هم به صدام نکردند.
ایران همیشه در طرف حق قرار دارد
محمد جواد ظریف در پاسخ به پرسشی درباره طرح امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، برای مذاکره درباره توان موشکی ایران گفت: ما تصمیم گرفتیم یعنی همه ما به صورت مشترک تصمیم گرفتیم که این توافقنامه را به موضوع هستهای محدود کنیم، چون بقیه موضوعات پیچیده بودند. معنی این گفته این نیست که ایران از گفتگو درباره این موضوعات هراس داشته باشد، ایران شکایتهای و گلایههای جدی دارد، برخی افراد تمایل دارند که از یک جنبه به قضیه نگاه کنند. واقعیت این است که ایران نیرویی بوده است که همیشه با افراط گری و تروریسم در منطقه ما جنگیده است چه طالبان علیه افغانستان باشد، چه داعش باشد و چه القاعده در عراق یا افغانستان باشد. ایران همیشه در طرف حق قرار داشت. متاسفانه آمریکا و همپیمانان این کشور، چنین سابقه روشنی ندارند. پس اگر ما میخواهیم درباره این موضوعات صحبت کنیم، گفتههای زیادی درباره این موضوعات وجود دارد.
او در ادامه گفت: ایران نیازهای دفاعی دارد. ایران ۴۰۰ میلیارد دلار به اصطلاح «تسلیحات خوشگل هستهای» از آمریکا نمیخرد! ایران نیاز دارد که دفاع خود را ایجاد کند. ما بارها گفته ایم و ثابت کرده ایم که موشکهای ما برای دفاع هستند.
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه از عربها خواست فراموش نکنند که ایران از آنها حمایت کرد و از ترامپ خواست که واقعیتها را ببیند و گفت: آنها در مدت هشت سال از جنگ بر ضد ایران از صدام حمایت کردند، ایران در مقابل تجاوز مقاومت کرد و صدام بلافاصله تسلیحات خود را به سمت آنها (عرب ها) گرفت ما به کمک آنها رفتیم، اما آنها فراموش کردند. ما (کشورهای منطقه) تاریخ را نادیده گرفتیم و ما همه تاریخ را فراموش کردیم. ما از کویتیها حمایت کردیم، پس از آن بود که آنها از القاعده در افغانستان حمایت کردند، آنها نباید این را فراموش کنند، آنها انتخابهای نادرست داشتند. آنها تلاش کردند دولت منتخب دموکراتیک عراق را تضعیف کنند، آنها در طرف باطل تاریخ قرار گرفتند. ایران در طرف حق قرار داشت. مسئله این نیست که ما بخواهیم نفوذ خود را گسترش دهیم، ما به ثبات منطقه معتقدیم، ما همچنین معتقدیم که تکتک دولتها در منطقه ثبات داشته باشند که به نفع ما است.
ما آمادهایم برای حل مناقشه یمن به همسایگان سعودی و اماراتی خود کمک کنیم
ظریف افزود: متاسفانه برخی ها، منافع خود را از طریق تنش و مناقشه دنبال میکنند. به اوضاع یمن نگاه کنید، ما آماده بودیم تا به همسایگان سعودی خود و به همسایگان اماراتی خود کمک کنیم که به این مناقشه خاتمه دهند؛ یعنی قبل از اینکه آغاز شود آماده کمک بودیم و بلافاصله پس از شروع مناقشه هم چنین چیزی گفتیم. نگاه کنید که چه شد؟ اکنون ۱۳ ماه است که شهروندان بیگناه یمنی بمباران میشوند، حدود ۷۰۰ هزار مورد از وبا وجود دارد، این موضوع در تاریخ معاصر تاکنون سابقه نداشت. آنها چه دستاوردی از این مسئله دارند؟ آیا امنیت شان بیشتر شده است؟ ما آماده ایم تا برای پایان دادن به مناقشه یمن کمک کنیم، ما میتوانیم کمک کنیم. ما نمیتوانیم برای دیگران تصمیم بگیریم، ما میتوانیم به پایان دادن مناقشه در یمن کمک کنیم. ما به پایان دادن مناقشه در سوریه میتوانیم کمک کنیم و آماده ایم تا با همه کشورهای منطقه که آماده کار کردن با ایران باشند، کار کنیم.
پیامی برای ترامپ
وی در بخش پایانی مصاحبه در پاسخ به اینکه پیامش برای ترامپ چییست گفت: به نظر من، به نفع آمریکاست که به واقعیتها نگاه کند، هیچ واقعیتهای جایگزینی وجود ندارند، واقعیتهای منطقه ما کاملا روشن هستند. این واقعیتها در چهل سال گذشته روشن بودند، اما متاسفانهآمریکا تصمیم گرفت که این واقعیتها را نادیده بگیرد و با این کار، خوب عمل نکرد.