فراتاب: در فاصله دو جنگ جهانی منطقه خاورمیانه برای تشکیل چنین سازمانی کاملا آماده بود. پدیده ناسیونالیسم در جهان عرب طنین انداخته و هرکشوری خواهان استقلال و رهایی از استعمار بود. مردم جهان عرب آگاه شده بودند و حال می‌خواستند قدمی برای منافع خودشان بردارند. ناسیونالیسم شبیه به یک دومینو عمل می‌کرد ابتدا استقلال کشور و بعد نگاه و بینشی عمیق‌تر را می‌طلبید که خواهان همگرایی در منطقه بود. منطقه ای که زبان و فرهنگ و دین مشترک اعراب را به این واداشت تا اتحادیه‌ای تشکیل دهند و در جهت وحدت جهان عرب گام نهند. انگلستان در فوریه ۱۹۴۳ موافقت ضمنی خود را با تشکیل این اتحادیه اعلام کرد و در آخر در نشست اسکندریه در مصر با امضای «موافقتنامه اسکندریه» اتحادیه عرب شکل گرفت. اتحادیه عرب به عربی (جامعة الدول العربیه) یک سازمان منطقه‌ای شامل ۲۲ کشور عرب‌زبان است که در سال ۱۹۴۵ با ۶ عضو موسس شامل مصر، عربستان، عراق، سوریه، لبنان و اردن با یک هویت اسلامی_عربی تاسیس شد. هر کشور عرب زبانی که استقلال یافت می‌توانست عضو این سازمان باشد.
کشورهای عضو
عربستان سعودی، جیبوتی، یمن، امارات متحده عربی، بحرین، سومالی، فلسطین، اردن، مراکش، کویت، کومور، لیبی، عراق، سوریه، تونس، الجزایر، قطر، عمان، مصر و موریتانی.
کشورهای ناظر:
ونزوئلا، هند، اریتره و برزیل
اهدافی که دنبال می‌کند:
تقویت روابط بین کشورهای عضو
توسعه همکاری در مسائل سیاسی،اقتصادی،فرهنگی
حفظ تمامیت ارضی کشورها
حفظ اقتدار دولت های عربی و تضمین استقلال و حاکمیت آنها
حل دوستانه و مسالمت آمیز منازعات
ارکان سازمان:
شورا، کمیسیون و دبیرخانه
شورا
رکن عالی سازمان متشکل از نخست وزیران.محل تشکیل جلسات قاهره بود که برای مدتی پس از اخراج مصر از اتحادیه به تونس انتقال یافت.
شورای دفاع: متشکل از وزاری خارجه و دفاع
شورای اقتصاد: متشکل از وزرای اقتصاد
علاوه بر شوراها کمیسیونهایی هم وجود دارد که بعنوان مشاور عمل می‌کنند.
دبیرخانه
دبیرکل به انتخاب سران عضو برای یک دوره پنج‌ساله انتخاب می‌شود. در اکثریت مواقع دبیرکل تبعه مصر بوده است. دییرکل کنونی این سازمان احمد ابوالغیط است که سفیر مصر در سازمان ملل متحد بود.
گفته می‌شود اتحادیه عرب در جهت سیاست‌های خود ناکام بوده و بطور کلی در جهت‌گیری‌های سیاسی بین اعضا هیچ اجماعی وجود ندارد پدر سالاری بر ساختار بیشتر این کشورها حاکم است. یکی از عوامل این ناکامی سیاست متفاوت کشورهای عضو در خصوص مساله فلسطین است. همچنین در درون اتحادیه جنگ قدرتی وجود دارد برای تاثیرگذاری بیشتر و در دست گرفتن رهبری اتحادیه کشورهای عضو جهت‌گیری‌های متفاوتی در خصوص تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی دنبال می‌کنند که وحدت و انسجام اتحادیه را خدشه‌دار می‌کند. هر کشور نگاه متفاوتی نسبت به غرب دارد عده‌ای بر این نظر هستند که با توجه به موقعیتی که دارند منافع آنها در ارتباط با کشورهای غربی تامین می‌شود. جنگ‌های داخلی و بی‌ثباتی سیاسی در منطقه عامل دیگری است بر این ناکامی.
نویسنده: اسما خان‌محمدی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
