بازار نفت در روز های اخیر فراز و نشیب چندانی نداشته است و به قولی در آرامش به سر می برد. آرامشی که می تواند نشان از ثبات بازار در این روز ها باشد، اما از طرفی هم بحث هایی مبنی بر این که ممکن است ذخیره سازی بار دیگر گریبان گیر توافق کاهش تولید اوپک شود و قیمت ها را با افت همراه کند.
با این وجود برخی اتفاقات در این روز ها توجه تحلیل گران بازار را به شدت به خود جلب کرده است که یکی از آنها معامله نفت به یوان، واحد پول چین است و دیگری کاهش شدید قیمت نفت ماسه ای کانادا که می تواند خبر کمبود تقاضا و رشد ذخیره سازی را در بر داشته باشد.
بر اساس گزارش های موجود، وسترن کانادا سلکت (WCS) که گرید نفت شنی آلبرتا است، در دسامبر دچار ریزش قیمت شد و در پایان هفته گذشته به ۳۰ دلار در هر بشکه رسید. این گرید معمولا با اختلاف قیمت نسبت به وست تگزاس اینترمدییت معامله می شود که از دلایل آن می توان به درجه کیفی این گرید نسبت به WTI و همچنین هزینه های بالاتر برای حمل نفت از آلبرتا اشاره کرد.
اما این اختلاف قیمت معمولا ۱۰ تا 15 دلار در هر بشکه و نه ۲۵ دلار بوده است. اما به گفته تحلیل گران این اتفاق دلایل گوناگونی دارد. نخست این که تعطیلی خط لوله کی استون شرکت ترانس کانادا در نوامبر، جریان نفت از کانادا به آمریکا را کند کرده زیرا این شرکت ناچار شده است تعمیراتی انجام دهد و این مسئله به افزایش قیمت وست تگزاس اینترمدیت منجر شده زیرا میزان عرضه در بازار آمریکا اندکی محدود شده است. اما در کانادا، قیمت وست کانادا سلکت در تنش اشباع عرضه روند نزولی پیدا کرده است. نفت کانادا به دلیل تعمیرات خط لوله حمل نفت به آمریکا، راهی مخازن شده و افزایش میزان ذخایر، قیمت‌ها را نزولی کرده است.
علاوه بر این شرکت های راه آهن قادر به خدمات دهی به صنعت نفت در یک مدت کوتاه نبوده اند. استیو اونز، تحلیلگر راه آهن در شرکت آی اچ اس مارکت در این باره به بلومبرگ گفته است که برای شرکت های راه آهن تغییر سریع برنامه عملیاتی شان دشوار است.
از سوی دیگر اگرچه حمل ریلی تا چند سال قبل، یک شیوه حمل با اهمیت برای نفت بود اما ریزش قیمت‌ها در سال ۲۰۱۴ به کاهش چشمگیر حمل ریلی نفت منجر شد. به این ترتیب حمل ریلی از چشم افتاد و شرکت های ریلی به سایر کالاها متمرکز شدند.
این در حالی است که با سرمایه گذاری چند شرکت قرار است تولید نفت ماسه ای کانادا در این منطقه همچنان افزایش پیدا کند و این به آن معنی است که با توجه به عدم حمل و نقل به موقع این گرید نفتی، سطح ذخیره سازی آن افزایش خواهد یافت. با این حال نکته دیگری نیز در این میان قابل اشاره است که پالایشگاه‌های آمریکایی به دلیل کاهش قیمت این شاخص تقاضایشان را به سرعت افزایش داده اند، که در پی آن تقاضا برای شاخص ها نفتی دیگر در منطقه آمریکا کاهش پیدا خواهد کرد که نهایتا منجر به کاهش قیمت جهانی نفت می شود.
در این میان کانادا تصمیم دارد خط لوله جدیدی را جایگزین کی استون کند و چندین طرح نیز در این راستا وجود دارد، اما اکثر این طرح ها موانع بزرگی را در پیش رو دارند و به نظر نمی رسد که به زودی به بهره برداری برسند. بر این اساس می توان دریافت که پالایشگاه های آمریکایی در طول یک بازه طولانی مدت نفت ماسه ای کانادا را با تکیه بر حمل ریلی خرید خواهند کرد که این هشداری خواهد بود برای تقاضای نفت آمریکا.
علاوه بر این سناریوی دیگری نیز این روز ها در محافل خبری پررنگ شده است، که بر اساس این سناریو قیمت نفت با توجه به رشد سرمایه گذاری در آمریکا بر روی نفت شیل و افزایش فعالیت های حفاری این کشور با کاهش رو به رو خواهد شد. اما زمانی این سناریو از حالت استریوتیپیکال خود خارج می شود که اخیرا شرکت های خصوصی روسیه نیز فرمول آمریکایی ها را تا حدودی در دستور کار خود قرار داده اند. بر این اساس می توان دریافت که این بار اگر خصوصی های روس بخواهند رشد تولید را در دستور کار قرار دهند، عرضه به ناگاه با یک انفجار همراه خواهد شد که قیمت نفت را تا سطوح غیر قابل باوری پایین خواهد آورد.
این در حالی است که به نوشته ایسنا روس نفت تحت یک استراتژی پنج ساله جدید، تولید سالانه نفت خود را معادل ۳۰ میلیون تن نفت تا سال ۲۰۲۲ افزایش می دهد.
ایگور سچین، مدیرعامل روس نفت گفت: افزایش تولید به مدد پروژه های جدید در کردستان عراق، ونزوئلا و خرید باشنفت – رقیب روسی کوچکتر روس نفت - حاصل می شود و جریان نقدینگی را به میزان ۴۲۰ میلیارد روبل افزایش می دهد.
ایگور سچین گفت: این شرکت معادل ۲۸۱ میلیون تن نفت در سال ۲۰۱۷ تولید خواهد کرد که در مقایسه با سال گذشته ۶ درصد افزایش نشان می دهد.
وی در ادامه افزود: روس نفت حفاری در پروژه جدید در دریای سیاه را که در آن به همراه شرکت انی ایتالیا کار می کند آغاز کرده است.
روس نفت بیش از هر شرکت نفت سهام عامی، نفت تولید می کند اما از نظر سرمایه بازار از رقیبان غربی خود مانند BP، شل و اکسون موبیل عقب‌تر است.
بر اساس گزارش فایننشیال تایمز، سچین با معرفی استراتژی پنج ساله جدید این شرکت تا سال ۲۰۲۲، گفته است که پروژه های جدید در دریای سیاه و ادامه توسعه فعالیت در ونزوئلا، کمک خواهد کرد سهم بازار این شرکت به میزان ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش پیدا کند.
این در حالی است که پاول فدوروف، نایب رئیس این شرکت روسی گفته است که توافق جهانی کاهش تولید نفت ممکن است بعد از سال 2018 نیز تمدید شود. وی همچنین گفته است که این توافق بر تصمیمات روس نفت تاثیر گذاشته است. که خود این گفته می تواند برای بازار تا حدودی واهمه ایجاد کند. چرا که طولانی تر شدن توافق کاهش تولید، یعنی مانعی برای افزایش تولید این شرکت توانمند.
با این وجود در کنار این سناریو های منفی همچنان یک پیش بینی خوشبینانه نیز در بین تحلیل گران وجود دارد که بازار همچنان تمایلش را به این سو نشان می دهد. سناریویی که سرمای هوا و شدت گرفتن مصرف انرژی و کاهش سطح ذخیره سازی نفت در سراسر جهان را در بر دارد و تاکیدش بر این است که ادامه تعهد اوپک و غیر اوپک برای کاهش تولید، مازاد عرضه را فرسایش داده است و قیمت تا پایان 2018 همچنان روئ به افزایش خواهد بود.
اما در کنار این تحلیل اتفاقاتی نیز در روز های اخیر رخ داده است که قیمت نفت را بالا برده است. یکی از آن ها تعطیلی خط لوله فورتیز در دریای شمال است که گفته می شود عرضه نفت را در این منطقه کاهش داده است. این در حالی است که لغو اعتصاب کارکنان نفتی در نیجریه به تازگی قیمت ها را کاهشی کرده بود و اکنون نفت با تکیه بر کاهش تولید اوپکی ها و از دسترس خارج شدن خط لوله فورتیز خود را تا حدودی بالا کشیده است.
طبق گزارش شرکت برن اشتاین انرژی، ذخایر کشور های صنعتی سازمان توسعه و همکاری اقتصادی در اکتبر ۴۰ میلیون بشکه کاهش یافت و به ۲.۹۲ میلیارد بشکه رسید در حالی که ذخایر جهانی با ۶۱ میلیون بشکه کاهش، به ۵.۴۸ میلیارد بشکه رسید. این آمار نشان می دهد که بازار در سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۷ با کمبود عرضه مواجه خواهد شد، اما رشد تولید آمریکا که از اواسط سال ۲۰۱۶ به میزان ۱۶ درصد افزایش یافته و به ۹.۸ میلیون بشکه در روز رسیده، ممکن است تلاش‌های اوپک برای حذف مازاد عرضه را تهدید کند.
بر اساس گزارش رویترز، اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش بینی کرد تولید شیل در ژانویه ۹۴ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت که سیزدهمین افزایش ماهانه متوالی خواهد بود. این سازمان دولتی اعلام کرد انتظار دارد تولید نفت آمریکا در سال ۲۰۱۸ به رکورد ۱۰.۰۲ میلیون بشکه در روز صعود کند که به سطح تولید بزرگترین تولیدکنندگان جهان شامل عربستان سعودی و روسیه نزدیک خواهد شد.
با این وجود قیمت نفت در معاملات روز گذشته با افزایش همراه بود. قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت با رشد اندک معادل 27 سنت، به 57 دلار و 49 سنت رسید. قیمت نفت خام برنت نیز با رشد 23 سنتی در معاملات روز گذشته با قیمت 61 دلار و 48 سنت معامله شد.
این در حالی است که قیمت نفت سنگین ایران نیز در پایان معاملات روز یکشنبه با قیمت 60 دلار و 44 سنت به ازای هر بشکه خرید و فروش شده است که نکته جالب این قیمت اختلاف آن با نفت آمریکا است. گران تر بودن نفت ایران نسبت به نفت آمریکا نشان دهنده این است که همچنان تقاضا نسبت به نفت ایران پررنگ تر از نفت آمریکا است.
در نتیجه می توان دریافت که قیمت نفت علی رغم تحلیل ها و پیش بینی های منفی با تکیه بر رشد تقاضا در زمستان و کاهش تولید اوپکی ها همچنان بر مدار رشد قرار دارد.
