فراتاب ـ سرویس فرهنگی/ بهزاد خالوندی:
ثبت جهانی تاق بستان روندی کندی به خود گرفته و سال هاست پیشرفت محسوسی در آن دیده نمی شود. هنوز اتفاق خاصی در پایین دست این مجموعه تاریخی نیافتاده و دنده کبابی ها و قلیان سراها همچنان برقرار و پررونق هستند. مجریان پروژه قطار شهری نیز همچنان مصمم به گذر ریل قطار از زیر محدوده تاریخی شکارگاه خسرو پرویز می باشند و سازه های غیرمجاز بسیاری در محدوده احتمالی مجموعه به چشم می خورند.
تداوم وضعیت کنونی نشان دهنده این نکته است که ثبت جهانی تاق بستان هنوز به عنوان یک اولویت جدی دنبال نمی شود و گرنه می بایست موضوع رفع موانع متعدد موجود و اختصاص یک ردیف بودجه مستقل برای این مجموعه مهم در زمره ی شروط اعلامی نمایندگان محترم برای همراهی رییس جمهور در سفر به کرمانشاه گنجانده می شد. البته این اتفاق رخ نداد زیرا ظاهراٌ در مقطع فعلی دغدغه هایی مانند ایجاد مناطق آزاد و ویژه تجاری از اولویت و جذابیت بیشتری برخوردارند.
این وضعیت بلاتکلیفی در حالی دنبال می شود که تاق بستان بخش مهمی از پروژه بزرگ کریدور گردشگری ایران باستان است. ابرپروژه ای که در مسیر 25 کیلومتری حدفاصل میان دو اثر تاریخی شاخص تاق بستان و بیستون تعریف شده و در سفر رئیس جمهور به کرمانشاه نیز سرمایه گذاری در این پروژه مهم گردشگری به عنوان یکی از برنامه های دولت برای رفع معضل بیکاری کرمانشاه یاد شد. همچنین دکتر روحانی نیز در این سفر از مجموعه تاریخی تاق بستان دیدار کرد. اهمیت این رویداد زمانی دوچندان می شود که دریابیم تا پیش از این هیچ رئیس جمهوری از یک اثر ساسانی دیدار نکرده است.
بی گمان ساماندهی مجموعه تاریخی تاق بستان و ثبت جهانی آن اولین گام مهم برای اجرایی شدن کریدور گردشگری ایران باستان محسوب می شود و بدون انجام فرایند فوق، این پروژه شکلی عملی به خود نخواهد گرفت. برای تحقق این مهم در اولین گام می بایست تاق بستان را از حصار تنگ ساخت و سازهای غیر مجاز، دنده کبابی ها و قلیان سراها نجات داد. اجرایی شدن این کار مستلزم بودجه کافی است و با بودجه بسیار ناچیز سالی 2 تا 3 میلیارد تومان عملاً نمی توان کار خاصی در مورد تملک دنده کبابی های دارای سندی کرد که هر کدام به تنهایی ارزش کارشناسی بالاتر از این رقم دارند. با این وضعیت ناگوار اعتباری سال ها و حتی دهه ها طول می کشد تا بتوان حریم پایین دست را به تملک درآورد. حال اعتبارات لازم برای اجرای سایر بخش های این پروژه جای خود دارد. چنین شرایط دشوار مالی کاملاً نشان از عدم وجود یک اراده قابل توجه برای تغییر در وضعیت فعلی تاق بستان دارد. نکته مهم دیگر اینکه موضوع عبور قطار شهری از محوطه تاریخی معروف به شکارگاه خسرو پرویز را نیز باید هرچه سریع تر تعیین تکلیف کرد. اگر امکان گذر قطار شهری از زیر این محوطه تاریخی وجود دارد باید سریع تر مشخص شود و در غیر اینصورت با ابلاغ رسمی سازمان میراث فرهنگی به این کشمکش چندین ساله پایان داده شود.
تجربه ی این سال ها آشکارا نشان داده پیشبرد روند ثبت جهانی تاق بستان علاوه بر لزوم تبدیل شدن به یک مطالبه کرمانشاهی، نیازمند عزمی ملی نیز است زیرا تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز و تعیین تکلیف برخی پروژه ها نیازمند اراده ای فرا استانی و صد البته اختصاص یک ردیف بودجه مناسب ملی است. باید تلاش کرد این واقعیت های بدیهی را در اذهان جا انداخت که ثبت جهانی تاق بستان بسیار مهم تر از چند دنده کبابی و قلیان سرا و سازه های غیر مجاز و حتی اجرای پروژه ی مهمی مانند قطار شهری است.
