فراتاب: در اجلاس سالانه مجمع اقلیتهای سازمان ملل متحد با مخالفت اوکراین با ریاست دکتر ستار عزیزی، نماینده لبتان به این مهم دست یافت موضوعی که بازتابی در رسانه‌های داخلی و نیز بین المللی داشته است به همین دلیل به سراغ دکتر عزیزی استاد برجسته حقوق بین الملل که در رزومه خود آثار و کتب متعددی در بار حقوق اقلیتها دارد و خود نیز از کُردهای اهل سنت در ایران به شمار می‌رود رفته‌ایم تا ماجرا را از زبان خود وی جویا شویم:
فراتاب: جناب دکتر ستار عزیزی، ضمن تشکر از فرصتی که در اختیار ما دادید؛ این روزها در فضای رسانه ای و مجازی کلیپی منتشر شده که در آن خانم دکتر سارا فلاحی نماینده محترم استان ایلام در مجلس شورای اسلامی و رییس هیات نمایندگی ایران در مجمع امور اقلیتهای سازمان ملل متحد، از مخالفت دولت های غربی با ریاست جنابعالی بعنوان یک حقوقدان برجسته بین المللی ایرانی بر هجدهمین مجمع امور اقلیت های سازمان ملل، انتقاد می کند؛ می خواستم در این خصوص توضیح بفرمایید که اساساً موضوع انتخاب شما برای چنین جایگاهی چه بوده است؟
ستار عزیزی: با سلام خدمت شما و خوانندگان محترم. همچنان که اشاره کردید سرکارخانم دکتر فلاحی نماینده محترم ایلام که به عنوان رییس هیات نمایندگی ایران در این اجلاس شرکت کرده بودند در سخنرانی خود در این شورا، به عملکرد برخی دول عضو شورا در مخالفت با ریاست اینجانب در هیجدهمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مسایل اقلیت ها، اعتراض کردند.
در این رابطه باید عرض کنم که هیحدهمین اجلاس مجمع امور اقلیت های سازمان ملل متحد (UN Forum on Minority Issues) همچون سالهای قبل در روزهای 27 و 28 نوامبر برابر با ششم و هفتم آذرماه 1404 در مقر اروپایی سازمان در ژنو برگزار گردید. رویه برگزاری این اجلاس بدین شیوه است که نمایندگان انجمنهای غیردولتی متعلق به گروههای اقلیت از جمله گروههای منتقد و حتی اپوزیسیون دولتها به همراه کارشناسان و متخصصان مسائل اقلیتها، سازمانهای بین المللی فعال در این حوزه و نمایندگان دولتها در این اجلاس با حضور رییس شورای حقوق بشر (یورگ لوبر نماینده کشور سوییس در سازمان ملل متحد)، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور اقلیتها (پروفسور نیکولاس لورات) طی دو روز مسائل و مباحث مربوط به اقلیتها را با ریاست کارشناس شناخته شده در حوزه مطالعات اقلیتها به عنوان رییس اجلاس مورد بحث و بررسی قرار میدهند.
در اوایل سپتامبر سال ۲۰۲۵ و همزمان با اجلاس سالانه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، نظر به مطالعات و تخصص اینجانب در حوزه حقوق اقلیتها به عنوان یک استاد دانشگاه؛ که مولف کتابی با عنوان "حمایت از اقلیتها در حقوق بین الملل" و صاحب چندین مقاله علمی در این موضوع بوده و همچنین برگزیده کمیته علمی سازمان ملل متحد جهت شرکت در اجلاس کمیسیون حقوق بین الملل در سال 2014 هستم، در ابتدا از سوی وزارت خارجه کشورمان و سپس به عنوان نامزد گروه کشورهای آسیایی و اقیانوسیه به عنوان بزرگ‌ترین گروه در شورای حقوق بشر، برای ریاست بر اجلاس سالانه مجمع امور اقلیت های سازمان ملل متحد نامزد شدم.
فراتاب: کارویژه رییس مجمع امور اقلیتهای سازمان ملل متحد چیست و قرار بود چه موضوعاتی در اجلاس هیجدهم مطرح گردد؟
ستار عزیزی: در این اجلاس دو روزه با حضور کارشناسان متخصص و نمایندگان دولتها و جامعه مدنی قرار بود در سه پنل، مسائل مربوط به اقلیتها در سراسر جهان به شرح زیر مطرح گردد:
پنل اول: شناسایی محرک‌های ساختاری بی‌اعتمادی، طرد و درگیری میان جمعیت‌های اقلیت و غالب یا بین گروههای اقلیت، از جمله نابرابری، تبعیض و نادیده گرفته شدن.
پنل دوم: شناسایی سهم کامل اقلیتها در ساختار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و نهادی جوامع انسانی
پنل سوم: تقویت صدای اقلیتها در فرآیندهای صلح‌سازی، پاسخگویی و عدالت انتقالی
رییس مجمع امور اقلیتها موظف است ضمن اداره بیطرفانه جلسه عمومی، گزارش تخصصی جمع بندی مباحث پنلها و ارائه پیشنهادات اجلاس را با همکاری نماینده ویژه امور اقلیتها در ماه مارس سال 2026 به صورت حضوری در جلسه شورای حقوق بشر به سازمان ارائه نماید. برهمین اساس، اهتمام شورا برآن است تا رییس اجلاس از میان متخصصان مسائل حقوق اقلیتها بویژه اساتید دانشگاه انتخاب شوند.
فراتاب: موضوع مخالفت غربی ها با ریاست شما بر اجلاس مجمع امور اقلیت های سازمان ملل علی رغم انتخاب شما به عنوان نامزد پیشنهادی گروه کشورهای آسبایی و اقیانوسیه برای این جایگاه چه بود؟ و مشخصاً چه کشورهایی با ریاست شما مخالف بودند؟
ستار عزیزی: در سال ۲۰۲۵ بنا بر رویه دوره ای شورا که هرسال، رییس از میان یکی از گروههای جغرافیایی انتخاب میشود، قرار بود که رییس اجلاس امسال از میان اتباع کشورهای آسیایی انتخاب شود و همان گونه که خاطر نشان شد بنده به عنوان نامزد گروه کشورهای آسیایی و اقیانوسیه جهت ریاست بر اجلاس سالانه این مجمع نامزد شدم اما نظر به اینکه رییس این مجمع باید با نظر اجماعی دولتها انتخاب شود این بار برخلاف تمام رویه های سابق؛ دو کشور اوکراین و کانادا با نماینده معرفی شده (که برای اولین بار فردی از اتباع جمهوری اسلامی ایران معرفی شده بود)، مخالفت کردند..
فراتاب: آیا در ادوار گذشته چنین موضوعی مسبوق به سابقه است یا خیر؟ و جنابعالی دلیل واقعی این امر را چه می دانید؟
ستار عزیزی: همچنان که عرض کردم در سال ۲۰۲۵ بنا بر رویه دوره ای شورا، قرار بود که رییس اجلاس از میان کشورهای آسیایی انتخاب شود و بنا بر روال پیشین، علی الاصول دیگر گروههای جغرافیایی معمولا به نامزد معرفی شده معترض نمی شدند. آنچه مشخص است و از سوی دو کشور هم به صراحت بیان شد، آنها بنا بر ملاحظات سیاسی مربوط به تابعیت ایرانی بنده و مسائل و مشکلات سیاسی که آنها با جمهوری اسلامی ایران داشتند بویژه اتفاقات مربوط به حمله نظامی روسیه به اوکراین و ادعای مربوط به حمایت ایران از روسیه در این جنگ با نامزدی اینجانب مخالفت کردند.
فراتاب: پس با توجه به فرمایشات جنابعالی، دلیل مخالفت دو کشور مذکور، تابعیت ایرانی و مواضع بین المللی کشور متبوع شما بوده است؟ به نظر جنابعالی این امرتا چه اندازه با معیارهای حقوق بین المللی تطابق دارد؟ و موضع سایر کشورها در رابطه با مخالفت این دو کشور چه بود؟
ستار عزیزی: همان طور که عرض کردم اساساً رییس این مجمع باید به دور از ملاحظات سیاسی، جلسه را اداره کند و گزارش نهایی یافته ها و توصیه های لازم در مورد تامین حقوق اقلیت ها در سراسر جهان را جهت بررسی نهایی به شورای حقوق بشر تقدیم نماید و اصولا رییس جلسه هرچند از سوی دول عضو معرفی شده اما در سمت شخصی و به عنوان کارشناس سازمان ملل متحد فعالیت می کند و دبیرخانه شورای حقوق بشر نیز این موضوع را در مورد بنده تایید کرده بود. بنابراین روشن است که اقدام غیرحرفه ای این دو کشور بویژه اوکراین در مخالفت با انتخاب بنده به عنوان یک استاد دانشگاه و کارشناس مسایل اقلیت ها در یک فضایی سیاسی انجام شده بود و بنا بر شنیده ها بسیاری از دیگر دولتها نیز اعتراض خود را به رفتار غیر حرفه ای آن دو دولت اعلام کرده بودند.
فراتاب: اعلام اعتراض هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران و بویژه بیانیه سرکار خانم دکتر فلاحی به عنوان رییس هیات نمایندگی ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، را به اقدام دو کشور اوکراین و کانادا در مخالفت با ریاست جنابعالی بر مجمع امور اقلیت های سازمان ملل را تا چه اندازه اصولی می دانید.
ستار عزیزی: بنده تاکنون از نزدیک با سرکار خانم فلاحی آشنایی نداشتم اما شنیدم که ایشان با قرائت بیانیه ای به این اقدام دول غربی اعتراض و آن را مصداق بارز استانداردهای دوگانه سازمان ملل و مجامع بین المللی نسبت به مسئله اقلیت ها دانسته است. طبعاً این روشنگری ها باعث آشکار شدن موضع واقعی برخی کشورهای غربی در رابطه با اقلیت ها و برخوردهای سیاسی و غیر حرفه ای آن ها در این زمینه برای افکار عمومی داخلی و خارجی خواهد شد و بسیار موثر است.
فراتاب: با تشکر از جنابعالی، در پایان اگر نکته ای باقی مانده است بفرمایید؟
ستار عزیزی: در پایان ضمن تشکر از زحمات کارکنان وزارت امورخارجه کشورمان، تمامی دول عضو گروه کشورهای آسیایی و اقیانوسیه و تمامی دولتهایی که با نامزدی بنده به عنوان رییس "هیجدهمین اجلاس مسایل گروههای اقلیت سازمان ملل متحد" موافق بودند و حمایت خود در این زمینه را اعلام داشتند و نیز قدردانی از سخنرانی خانم دکتر فلاحی و اعلام اعتراض نمایندگی ایران به این اقدام غیرحرفه ای، از ابراز لطف و محبت همه عزیزان و نیز اصحاب رسانه که پیگیر موضوع بودند سپاسگزارم. امیدوارم تمامی دولتها صادقانه در تامین و ترویج حقوق گروههای اقلیت بدون تبعیض کوشا باشند و بدون بهره برداریهای سیاسی، صادقانه به موضوع مهم حمایت از حقوق اقلیتها که از عناصر لازم در تامین صلح و امنیت بین المللی است، همت گمارند. همچنین در پایان علاقمندم این مصاحبه را با بیان این جملات به پایان رسانم که معمولا رییس مجمع امور اقلیتهای سازمان ملل متحد، در پایان اجلاس بنا بر سنتی جاافتاده، به زبان مادری خود، جلسه را به اتمام میرساند و اگر من در این سمت انتخاب میشدم، فرصت ذیقمتی بود تا به عنوان تنها ایرانی و کردی که تاکنون به عنوان رییس این جلسه برگزیده شده است، به زبان شیرین مادری، در اختتامیه صحبت میکردم که متاسفانه با رویکردی سیاسی دولتهای مذکور، این فرصت از دست رفت.
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
