فراتاب – گروه بین الملل: کودتای نافرجام ترکیه احتمالا اخبار بدتری را همراه خواهد داشت. این کودتا ممکن است موفق شده باشد؟ دیکتاتوری نظامی یکی از بدترین اشکال شناخته شده حکومت است. اما دیکتاتوری منتخب و برگزیده چندان بد و نادرست پنداشته نمیشود و خطر فعلی این است که ترکیه درحال سوق یافتن به سوی این نوع حکومت است. دستگیری 6000 نفر  و برکناری 2700 قاضی نشانه هایی از سرکار آمدن رژیمی است که آماده است تا جامعه مدنی را از طریق دستگیری و تعقیب روزنامه نگاران مرعوب کند. پاکسازی در نیروهای ارتش با شکست کودتای نظامی امری اجتناب ناپذیر به نظر میرسد اما منصفانه نیست که آنان را کودتاگرانی علیه حکومتی منتخب بدانیم. حمله به دستگاه قضایی مبین ترس رجب طیب اردوغان از تلاش در راستای حقوق مدنی  و حکومت قانون است.

اکنون این مرد قدرت طلب در جایگاه قدرت ایستاده است یا حداقل در جایی که میتواند خطرات بزرگتری داشته باشد. اگرچه فاصله زیادی میان اسلامگرایی آقای اردوغان و دولت اسلامی داعش وجود دارد تاکتیک حمایتی او در تقویت عوامل تشدید کننده نیروهای مخالف سوری بی نهایت موثر بودند.

همزمان ترکیه عضو حیاتی ناتو است با شمار بالای نظامیان نسبت به سایر اعضا البته به جز امریکا. دو نیروی ارتش و نیروی هوایی که با یکدیگر میجنگند عامل عمده دیگر نگرانیهاست. تاکید دولت اردوغان بر کلیه مسئولیت کودتا ازسوی شبکه اسلامی رقیب که توسط فتح الله گولن هدایت میشود، روابط آنکار_ واشنگتن را زیر سوال برده است. جان کری وزیر امور خارجه امریکا صراحتا گفته است درخواستها برای استرداد گولن باید مبتنی بر شواهد و مدارک باشد و در دادگاه ثابت شود که دولت ترکیه سندسازی نکرده است.

 یکی دیگر از نکات قابل توجه کودتا و شکستش این است که آقای اردوغان نجاتش را به عدم تمرکز شبکه های اجتماعی مدیون است و شاید تا سالها تلاش کند به آنان بخاطر کمک به دولتش بذل مساعی کند. کودتاچیان  ظاهرا کودتای قرن بیستمی بسیار خوبی همانند آنچه معمولا برای پیروزی در جنگ برنامه ریزی میشد را تدارک دیده بودند و تلویزیون دولتی را تسخیر کردند اما از اینترنت غافل بودند. با استفاده از ایستگاههای تلویزیونی خصوصی و قدرت رسانه های اجتماعی آقای اردوغان قادر بود حامیانش را به صف کرده و آنها را به خیابانها بیاورد.

این تنها یک مثال از نمونه هایی این چنین است که طی آن جامعه مدنی ای که تحت حکومت قانون قابلیت کارکردی دارد کسی را حفظ میکند که بنظر میرسد بیشترین خطر را برای او درپی خواهد داشت. مردمی که برای شکست کودتا به خیابانها ریختند همه برای دفاع از اردوغان نیامده بودند. بسیاری از آنان برای دفاع از دموکراسی شان آمده بودند. خیزش مخالفان در شهرهایی مثل ازمیر جایی که حزب AKP در آن ضعیف است اتفاق بزرگی بود. همه احزاب سیاسی حتی حزبHDP کرد بدون هیچ تردیدی در حمایت از دموکراسی برخاستند. این دلیل بزرگتری بود تا دفاع از اردوغان. سوالی که در آینده مطرح میشود این است که آیا او این موضوع را درک خواهد کرد؟ چه اتفاقی در آینده رخ میدهد زمانی که خواسته های معتدل  مردم در خصوص احترام به حقوق بشر و یک تصدیق حکومت قانون صورت بپذیرد. مسایلی که تاکنون در دولت قانونی اردوغان مشاهده نشده است اما ترکیه به تدریج به آن نیاز خواهد یا فت.

منبع: گاردین