کد خبر: 1911
تاریخ انتشار: 29 اردیبهشت 1395 - 09:30
وفا ولی زاده
روند تحولات در شمال سوریه به گونه ای است که اکثر نیروهای فعال میدانی در حال آماده سازی برای پیشروی علیه داعش هستند و داعش امروز در سوریه تحت فشار است و با پیشروی های نیروهای دموکراتیک سوریه به سمت «الرقه»پایتخت خلافت دولت اسلامی زنگ خطر سقوط رقه بدست کر

فراتاب- سرویس بین الملل: روند تحولات چند ماه اخیر در شمال سوریه به گونه ای بوده است که می توان فرسایشی شدن جبهه های نبرد و گسترش دامنه درگیری میان نیروهای معارض را پیش بینی نمود. دراین منطقه از شمال سوریه اکنون اکثر نیروهای فعال میدانی در حال آماده سازی برای پیشروی علیه داعش هستند. طرف‌های درگیر با سرنوشت‌سازترین جنگ‌های خود در استراتژیک‌ترین مناطق دست و پنجه نرم می‌کنند. جبهه شمال سوریه به عنوان یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین جبهه‌های موجود در سوریه به شمار میرود، این موضوع به عوامل متعددی بر می‌گردد که از جمله آنها تناقض در منافع منطقه‌ای و بین‌المللی در این منطقه، حضور قدرتمند کردها، داعش و دیگر گروه های درگیر در بحران سوریه و هم چنین  مرز مشترک سوریه با ترکیه و تلاش های این کشور برای ایجاد منطقه ای تحت نفوذ خود و مبارزه با قدرت گیری کردها می باشد.

 

مناطق تحت سلطه گروه های مخالف اسلام گرا و بخش کوچکی از ارتش آزاد:

کریدور تحت کنترل مخالفان مابین حلب و ترکیه با 5 تا 15 کیلومتر وسعت، نیروهای داعش در شرق و کانتون کردی «عفرین» در غرب را از یکدیگر جدا می کند. مناطق مهمی که این گرو ها درآن حضور دارند شامل اعزاز و مارع و گذرگاه باب السلامه می باشد هر چند این گرو ها توانسته بودند برای مدتی باریکه مرزی با ترکیه تحت سلطه داعش یعنی راعی را که یک گذرگاه مهمی با ترکیه است را در کنترل داشته باشند اما با حملات داعش قادر به حفظ این مناطق نشده و درگیری های پراکنده در میان آن ها در جریان است .

گروه های شورشی اصلی در این ناحیه، شامل چندین گروه عرب و ترکمن مانند تیپ سلطان مراد، فیلق الشام، و گروه های کوچک تر که به نام سلاطین مختلف عثمانی نام گذاری شده اند. در حال حاضر بخش هایی از ارتش آزاد سوریه که جرء برنامه های منحل شده آموزشی پنتاگون بودند نیز به منطقه آورده شده اند.

 

مناطق تحت سلطه و اهمیت آن برای داعش:

داعش در این مناطق بین شورشیان مورد حمایت ترکیه در شمال و نیروهای کرد در جنوب گیر افتاده است. آمریکا بدنبال کنترل سریعتر "خط اعزاز – جرابلس" و یا 90 کیلومتر مرز مشترک سوریه– ترکیه است.

 در مناطق تحت نظر داعش شهرهای مهمی از جمله منبج و دابق قرار دارند. شهر منبج   شهرهای "جرابلس" و "الباب" از یک سو و مناطق "عفرین" و "کوبانی" را به هم متصل میکند ودارای موقعیت سوق الجیشی مهمی است. ساکنین شهر منبج، عرب وترکمن و کرد ها هستند. در سال 2012 ، منبج زیر کنترل "ارتش آزاد سوری" بود، ولی به مرور زمان، در سال 2014 از طرف داعش اشغال شده است.

 هم چنین دابق شهر کوچکی در استان حلبدر شمال سوریه و در فاصله ۳۵ کیلومتری شهر حلب و به فاصله 45 کیلومتری از  مرز ترکیه که داعش نشریه رسمی خود به زبان انگلیسی را با همین نام منتشر می‌کند. . طبق حدیثی که در صحیح مسلم نقل شده پیش از آخر الزمان نبردی در این ناحیه میان سپاه اسلام و رومیان برپا می‌شود که علی‌رغم کشته شدن تعداد زیادی از مسلمانان، به پیروزی مسلمانان منجر می‌گردد. پیروان داعش معتقدند که نشانه های این پیشگویی که در حدیث آمده با پیوستن مبارزان غربی به داعش و نیز ائتلاف  بین المللی بوجوده آمده برای مبارزه با داعش در حال تحقق است. ، هر چند بر اساس این حدیث در نبرد کوبانی داعش بسیاری از نیروهای خود را از دست داد

یگان های مدافع خلق در عفرین:

این نیروها که در منطقه کوهستانی عفرین قرار دارند بدلیل موقعیت خاص کوهستانی این مناطق از وضعیت بهتری نسبت به کردها در دو کانتون کوبانی و جزبره قرار دارند هرچند از چتر امنیتی ائتلاف به رهبری امریکا برخوردار نیستند. بدین دلیل پس از حضورپررنگ روسیه در سوریه گزارش های مبنی بر حمایت تسلیحاتی و هوایی این کشور به کردها در این مناطق وجود دارد. این نیروها علاوه بر عفرین شهر مهم استراتژیک تل رفعت را نیز در اختیار دارند . نیروهای نظامی واحدهای مدافع خلق همزمان علاوه بر مخالفان اسلام گرا م با داعش نیز درگیر هستند. بر خلاف ایالات متحده، روسیه نمی خواهد با ممانعت از وحدت سرزمینی کردها، آن ها را با خود دشمن کند. علاوه بر این، پوتین می خواهد ترکیه را در مرزهای با سوریه در فشار گذارد که این مسأله یکی از اهداف اصلی منطقه ای روسیه از مداخله در سوریه است.

خطر سقوط الرقه برای داعش:

شهر الرقه مرکز استان الرقه در شمال شرق سوریه در سال 2013 میلادی و در جریان درگیری های داخلی  ابتدا به دست جبهه النصره افتاد و پس از آن گروه داعش مرکزیت خلافت خود را در این شهر قرار داد. داعش امروز در سوریه تحت فشار است. هرچند تاکنون توانسته تقریبا منطقه تعریف شده ای را در دو کشور عراق و سوریه در کنترل خود نگه دارد. تا حالا هر پیشرفت یا پسرفتی بدست آمده دولت اسلامی این ویژگی را حفظ کرده است و توانسته الرقه پایتخت اول خلافت را در سوریه هم چنان حفظ نماید.

 

مواضع دفاعی داعش در الرقه:

شواهد حاکی از تحرکات نیروهای داعش در اطراف شهر (الرقه) است و آنها تلاش می کنند در برخی مناطق پوشش هایی را در مقابل حملات احتمالی هوایی و زمینی ایجاد کنند. تا به حال بخشی از مهم ترین پیروزی های اخیر علیه داعش در شرق و به دست  ائتلاف کُردی تحت حمایت آمریکا حاصل شده اند که با عنوان نیروهای دموکراتیک سوریه و یا SDF شناخته شده است.

نیروهای دموکراتیک سوریه:

این نیروها در ماه اکتبر 2015 تشکیل شده است . نیروهای نظامی وابسته به حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه (PYD) به رهبری مشترک صالح مسلم از اصلی ترین بخش های آن و به کمک نیروی هوایی آمریکا و روسیه و با تکیه به نیروی نظامی خود، کنترل قلمروی در مرز جنوبی ترکیه را در اختیار دارد که تقریبا دو برابر وسعت کشور لبنان است.

پس از شکست داعش در کوبانی، تل ابیض، شهر حسکه و سپس در شهر الهول در مرز عراق، و بیرون راندن آن ها از شدادی، کردها و متحدان محلی آنان در حال آماده سازی برای حملات بیشتر به سنگرهای داعش در الرقه و جنوب حسکه می باشند. اکنون نیروهای دموکراتیک سوریه به 30 کیلومتری «الرقه» رسیده اند. و برای آزادسازی آن کاملا آماده‌اند.

 

مشارکت اعراب در عملیات آزاد سازی الرقه:

مشارکت اعراب در عملیات آزاد سازی الرقه بسیار حیاتی است زیرا جمعیت قابل توجهی از اعراب نیز ساکن این منطقه هستند. از مهم ترین نیروهای عرب در صفوف کردها می توان به نیروهای شمس الشمال و گروه صنادید اشاره کرد. نیروهای صنادید با ۴ هزار جنگجو اکنون اصلی ترین عرب سنی هایی هستند که در برابر داعش ایستاده اند. اصلی ترین گروه سنی مذهبی است که اکنون در شمال سوریه علیه تروریست های تکفیری می جنگند. بیشتر این نیروها از قبیله الشّمّر هستند که اکنون در جهان عرب بیش از ۴ میلیون نفر هستند.

آنها در هماهنگی کامل با کردها هستند. این نیروها از اصلی ترین نیروهای شرکت کننده در عملیات آزادسازی استان حسکه از دست داعش بودند.کاخ سفید می خواهد به شدت از آنها حمایت کند چراکه راه دیگری برای اعمال فشار بر داعش در سوریه ندارد. البته حمایت واشنگتن از کردها موجب خشم ترکیه نیز شده است.

 

نتیجه گیری نهایی:

این احتمال وجود دارد که مرز ترکیه و سوریه در طول چند ماه آینده با حمایت های مستقیم و لجستیکی ترکیه از گروه های وابسته و نزریک به این کشور بسته شود و کردها در این مناطق پیشروی های عمده ای نداشته باشند. لذا با تلاش های ترکیه شاهد تشکیل گروه های با عناوین جدید در این منطقه خواهیم بود و با فشار های روز افزون ترکیه، ائتلاف بین المللی ضد داعش به رهبری امریکا نیز حمایت های هوایی و آموزشی  این گرو ها را برای عقب راندن داعش از این منطقه را انجام خواهند داد. این امر ائتلاف ضد داعش را بر آن داشته است که نیروهای دمکراتیک سوریه پیشروی هایشان را بر الرقه  مرکز خلافت داعش متمرکز نمایند چرا که نیروهای نظامی وابسته به حزب اتحاد دموکراتیک همچنان گروه با ارزشی در مبارزه با داعش در سوریه است. از سوی دیگر امریکا یی ها در پایان ریاست جمهوری دمکرات ها به رهبری باراک اوباما بر کاخ سفید بدنبال کسب یک پیروزی با ارزش در سوریه و تنگ تر کردن حلقه محاصره داعش در الرقه هستند تا در انتخابات پیش روی ریاست جمهوری در امریکا برگ برنده ای را در معادلات سوریه در دست داشته باشند. اما نباید فراموش کرد که از دست دادن الرقه به معنای آغازی بر پایان افسانه داعش می باشد. لذا همه ی توان خود را صرف حفظ آن خواهد کرد که این مساله باز پس گیری الرقه از داعش را بسیار سخت تر کرده است.

نظرات
آخرین اخبار