فراتاب،روزنامه رأی الیوم در سرمقاله خود به عادی سازی روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی پرداخت و نوشت:وزارت خارجه ترکیه دو روز پیش در یک بیانیه ای «پیشرفت»و «نزدیکی»میان ترکیه و اسرائیل را مورد تأکید قرار داده است و اعلام کرد که طرفین بر سر تسریع در تدوین«آخرین تغییرات»برای توافق بر سر عادی سازی روابط«سردشان»از سال 2010 و دقیقا از زمان حمله ای که یک واحد نیروهای دریایی ویژه به کشتی«مرمره»انجام داد،به توافق رسیدند؛حمله ای که در اثر آن ده نفر از فعالانی که در عرشه آن در چارچوب ماموریت شان برای پایان دادن به محاصره گرسنه نگه داشتن نوار غزه بودند، به شهادت رسیدند.
مذاکرات میان دو طرف در آنکارا آغاز شد و به ژنو منتقل شد و دور آخر آن دور روز پیش در لندن به کار خود پایان داد و در آن«فریدون سیرینلی اوغلو»معاون وزیر خارجه ترکیه به عنوان نماینده دولتش شرکت کرد اما از طرف اسرائیلی«جوزف سیهانوفر»فرستاده ویژه «بنیامین نتانیاهو»نخست وزیر رژیم اسرائیل شرکت کرد.
«رجب طیب اردوغان»رئیس جمهوری ترکیه عادی سازی روابط ترکیه با اسرائیل را منوط به سه شرط کرد:عذرخواهی واضح اسرائیل به دلیل جنایتش،دادن غرامت به خانواده های شهدا و پایان محاصره نوار غزه.آقای«احمد داوود اوغلو»نخست وزیر ترکیه نیز اشاره کرد که اسرائیل به این سه شرط پاسخ مثبت داده است و امضای توافقنامه نهایی چه بسا در دور آینده و پایانی مذاکرات صورت گیرد.
در اینجا دو مساله قابل توجه وجود دارد:نخست:اطلاعات سرایت کرده به بیرون غالبا توسط طرف ترک صورت می گیرد و نه توسط طرف اسرائیلی.دوم:جزئیات این توافق و بندهای آن همچنان«سری»است اما طولانی شدن مدت زمان مذاکرات حکایت از آن دارد که «موانعی»وجود دارد که باید کنار زده شوند.
ما بر این باور نیستیم که دو شرط نخست ترکیه یعنی مساله عذرخواهی و دادن غرامت مشکلی به وجود آورند.نتانیاهو در تماسی تلفنی با اردوغان با درخواست و حضور «باراک اوباما» عذرخواهی کرد یا به عبارتی از این جنایت ابراز تاسف کرد.در مقابل نیز اردوغان با «روفین ریفلین»دو هفته پیش طی تماسی تلفنی کشته شدن پنج اسرائیلی در انفجارهای اخیر استانبول را تسلیت گفت؛انفجارهایی که ترکیه اعلام گروه «داعش»عامل آن بوده است.همچنین دولت اسرائیل چندین بار آمادگی خود را برای پرداخت غرامت به خانواده های شهدای ترکیه اعلام کرده است.
به نظر ما مشکل در شرط سوم نهفته است و آن پایان دادن به محاصره نوار غزه است.اسرائیل به شدت با این اقدام مخالفت می کرد و بیشتر پیشنهادهای ترکیه اگر نگوییم همه آنها را برای رسیدن به راه حلی برای کاهش محاصره این منطقه از تقریبا ده سال پیش تا کنون رد کرده است. و نیز مشکل در بسته بودن شبه دائمی گذرگاه«رفح» نهفته است.
پرسشی که اکنون مطرح است درباره طبیعت توافقی است که دو طرف درباره این مساله به آن می رسند و اینکه آیا جایز است که گمان زنی کنیم که پیشنهاد ترکیه حول و حوش ایجاد خط دریایی میان نوار غزه و دیگری در قبرص ترکیه با نظارت امنیتی بین المللی در ظاهر و در اصل با نظارت اسرائیل است همانند توافق گذرگاه رفح که تشکیلات خودگردان فلسطین با نظارت اتحادیه اروپا امضا کرد،آیا این جوهر این توافق است؟
پاسخی واضحی به این پرسش نداریم اما آن چه می توانیم بگوییم این است که اردوغان در سایه حالت تنش روزافزون در روابط کشورش با روسیه به دلیل سرنگونی هواپیمای روسی از نوع«سو25»در نزدیکی مرزهای سوریه و ترکیه به این نتیجه رسید که اسرائیل راه برون رفت و پناه برای رویارویی محاصره و چه بسا تهدید روسیه است دقیقا همانطور که برخی همپیمانان عربش در منطقه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی درباره خطر ایران از نظر آنها، به این نتیجه رسیدند.
اردوغان که کشورش تا حدود 60 درصد از نیازهای گازی اش به واردات از روسیه وابسته است به دنبال منابع جایگزین و نزدیک به عنوان اقدامی احتیاطی برای رویارویی با هر گونه توقف تزریق گاز روسیه از طریق لوله های مشترک به هر دلیلی است و بر این باور است که اسرائیل و در درجه پایین تر قطر می تواند طوق نجات را در این زمینه تامین کنند.علاوه بر این اردوغان به دنبال متمایل کردن دوباره «لابی یهودی»در رویارویی با دولت آمریکا به سمت خودش است؛آمریکایی که تمایل بیشتری به دشمنان کُردش دارد و با درخواستش برای قرار دادن شبه نظامیان حمایت مردمی کُرد سوریه در فهرست گروه های تروریستی مخالفت می کند.
رئیس جمهوری ترکیه از ریگ سوزان به آتش پناه می برد و در این حالت ریگ سوزان«مسکو» است و آتش«تل آویو»است.
به نظر ما در این جا در روزنامه رأی الیوم این یک اشتباه بزرگ محاسباتی اسن علاوه بر آن پر از خطراتی برای جایگاه رئیس جمهوری ترکیه و آینده سیاسی وی و دستاوردهای اقتصادی و سیاسی است که حزب«عدالت و توسعه»محقق کرده است؛حزبی که وی طی ده سال گذشته گذشته ریاستش را به عهده دارد.
اگر مساله کرامت شخصی است که ما بر این باوریم چنین است بهتر بود که اردوغان با مسکو آشتی کند و برای حل بحران با روسیه از روس ها عذرخواهی کند و صفحه سرنگونی جنگنده روسی را ورق بزند.روسیه کشور بزرگ و همسایه کشورش است و می تواند جایگزین آمریکا همپیمانش شود که به ترکیه پشت کرده است و در بحران ترکیه با روسیه تنهایش گذاشته است و در زمانه دشوار در کنارش قرار نگرفت.
اردوغان در محاسبات و ارزیابی هایش درباره سوریه دچار اشتباه شد هنگامی که به این باور رسید که نظام حاکم بر سوریه طی فقط چند هفته ساقط می شود و روزهایش اندک است،اکنون این اوست که دارد بار دیگر اشتباه می کند و روابطش را با اسرائیل عادی می کند،رژیمی که مقدسات اسلامی و سرزمین های عربی را اشغال کرده و حقوق ملتی مسلمان را سلب کرده و تجاوز به این ملت و کشتن هزاران نفر از مردمش را متوقف نمی کند.
اسرائیل «گاز»جایگزین را برای ترکیه تامین می کند اما قطعا در هر گونه جنگی با روسیه در کنارش نمی ایستد و گرنه پیمان«ناتو»که آنکارا یکی از موسسان آن است،این کار را می کرد.
منبع: جماران