فراتاب ـ سرویس بین الملل ـ
اوباما، اولین رئیس جمهوری است که در طی دوران ریاست، پس از ۸۸ سال ( بعد ازسفر کلون کولیج) ، از کوبا دیدن کرد. اخیرا رولینگ استون اولین کنسرت گروهی انگلیسی را تحت عنوان «کنسرت دوستی» مجانا در هاوانا اجرا کرد، و پس از ۱۷ سال، تیم بیسبال تمپای لیگ برتر آمریکا، با تیم ملی کوبا در آن کشور بازی کرد. چهل سال پیش به کوبا رفتم واین بار، با آن که بازگشتم به این کشور هیجان و خطر گذشته را ندارد، بسیار خوشحالم. اخیرا آمریکا و کوبا قراردادی در بازگشایی پرواز های مسافری امضا کردند. در ۱۹۷۳ و ۱۹۷۷ با گروهی، از راه مکزیک به کوبا پرواز کردیم. در ۱۹۷۳، در سیاهی شب به هاوانا رسیدیم، پاسپورتمان مهر نخورد و ما را با اتوبوسی به اردویی نه چندان دور از شهر بردند. صبح روز بعد شورولت و فورد های ۱۹۵۰ نظرمان را جلب کرد. برای آمریکاییان، نماد کوبایی که از زمان آیزنهاور تحت تحریم قرار گرفته بود، همین ماشین ها ی قراضه بود. به قول جیمز بالدوین « در کشور دیگری» از تابوها و نشناخته ها بودیم. زمانی که در کوبا مشغول ساختن خانه در مجتمع های کشاورزی خارج هاوانا بودیم، در آمریکا، اف بی ای به والدینمان سر می زد. هدفمان از آن دو سفر، شکستن تحریم اطلاعاتی، درک وضعیت کوبا، و انتقال یافته هایمان به مردم آمریکا بود. با کوبایی هایی از هر سنخ کار کردیم و بیشتر از آنچه توقع داشتم فرا گرفتم. بعد از شش هفته کار، دو هفته هم به مسافرت در سراسر کوبا پرداختیم. این دو سفر خود انگیره ای شدند تا در بازگشت به جنبش کشاورزان متحد بپیوندم.
این بار، هدفم عبارت بود از دیدن کوبا، قبل از آن که همه چیز تغییر کند.
حال که دولت اوباما در حال «طبیعی کردن» رابطه با کوباست، دیواری که آمریکا برافراشته بود کم کم فرو می ریزد. آژانس های مسافرتی فهرست انتظار بلندی برای مسافرت به کوبا دارند. پارسال، یکی از برنامه ی تلویزیونی کونان اوبرایان ( کانال تاریخ) در کوبا تهیه شد، جی کید، بابی کاناوال عکس های برنامه ی « نمایش مد» را در خیابان های هاوانا برداشت، و اولین برنامه ی سریال آنتونی بوردن برای سی ان ان در کوبا تهیه شد. به گزارش نیویورک تایمز، برای اولین بار پس از پنجاه سال، قانون جدید خزانه داری آمریکا، «به آمریکایی ها اجازه می دهد در کوبا فیلم و برنامه تهیه کنند.»
تقریبا هر مجله ی گردشگری مقاله ای در باره ی «تغییرات در شرف وقوع» در باره ی کوبا چاپ کرده است. به قول سناتور فرانکلن که برای دیدن خانه ی کوبایی همینگوی مسافرت کرده بود: « می خواستم قبل از چیپوتله به کوبا برسم» ( نام یک تن خوراک). عامه ی مردم معتقدند تغییرات کوبا سریع و خشن خواهند بود. تغییراتی که از روز سال نوی مسیحی ۱۹۵۹، زمانی که فیدل کاسترو و همراهان انقلابیش به هاوانا وارد شدند، به خود ندیده است. آیا این آغازی بر پایان سوسیالیسم در کوبا و ابتدای سرمایه داری افسار گسیخته است؟ آیا چوب حراجی است بر هر چیز؟
گفتمان خداحافظی با سوسیالیسم که رواج بسیاری یافته است، بی پایه و بدون استدلال است. برخی آن را غیر قابل تصور می دانند. به نظر می رسد هیچ کس مطمئنا نمی داند چه در انتظار کوباست.
این بار به تنهایی به این سفر می روم و فکر نمی کنم دوباره ی تجربه ی خواندن صد سال تنهایی گارسیا مارکز، در طول سفر هایم با اتوبوس های قراضه و گذشتن از بین مناظر زیبای کوبا، برایم تجدید شوند. این بار برنامه ای مشخص و فرصت زیادی برای دیدن دارم. دیدنی ها را خواهم دید و مطمئنم تصوری دقیق ازتغییرات سیاست آتی کوبا نخواهم داشت. از موزه ها بازدید می کنم و جوانی رهبران انقلاب کوبا حیرت زده ام می کند.
همزمان با ما، کوبایی های ساکن فلوریدا هم از کشور دیدن می کنند. صاحبین صنایع کوچک و بازرگانان راه رسیدن به ثروت را می کوبند. سیاستمداران نیز توطئه ی حرکت های بعدی خود را می ریزند. امکان این که قبل از چیپوتلی به کوبا برسیم هست، ولی زیاد از ما عقب نخواهد بود.
این مطلب بخشی از کتابی است که به زودی از طرف انتشارات انسان شناسی و فرهنگ منتشر خواهد شد.
منبع: سایت انسان شناسی و فرهنگ
