فراتاب-گروه اقتصادی:در حالی که میانگین قیمت مسکن در تهران با اعلام بانک مرکزی به رقم ۱۳ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان در هر مترمربع رسیده است، با وام بانکی 160 میلیونی صندوق پس انداز یکم بانک مسکن برای زوج ها فقط می شود در تهران 11 مترمربع از یک خانه را خرید.
وام بانکی برای خرید خانه به خصوص در شهرهای بزرگ آن قدر کم است که بر اساس اعلام مرکز پژوهش های مجلس فقط ۲۰ درصد قیمت خانه را در بر میگیرد.
بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی، میانگین قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده در بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران ۱۳ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان بوده است .
با احتساب رقم میانگین قیمت مسکن و رقم وام اعطایی بانک مسکن از طریق صندوق یکم به زوج های جوان، دریافت وام (۱۶۰میلیون تومان) فقط برای خرید ۱۱ متر خانه در تهران کافی است.
بنابراین متقاضی خرید مسکن باید پس اندازی کلان داشته باشد تا بتواند با دریافت این وام بانکی ، خانه خود را خریداری کند و این تسهیلات به تنهایی هیچ متقاضی را نمی تواند صاحب خانه کند.
البته بانک مسکن در برنامه جدید خود افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر را گنجانده است.
مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار برای افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر از ۴۰ میلیون به ۵۰ میلیون تومان به عنوان اقدام جدید بانک مسکن برای تکمیل پروژه های مسکن مهر است که به دلیل سرایت قیمت ها از پایتخت به شهرک های اطراف تهران باز هم معلوم نیست که می‌تواند متقاضیان بی پول مسکن مهر را خانه دار کند یا نه؟
رحیمی انارکی، مدیرعامل بانک مسکن اخیرا” از تاثیر تکمیل واحدهای مسکن مهر بر ساماندهی بازار مسکن و یه خصوص بخش اجاره سخن گفته است .او با بیان اینکه عمده مالکان واحدهای باقیمانده مسکن مهر مستاجر هستند، گفته است: تکمیل هر چه سریعتر مسکن مهر و تحویل این پروژه ها می تواند به کنترل بازار کمک کند.
با این حال اوضاع کنونی بازار حاکی است که تسهیلات مسکن به تنهایی برای خرید مسکن کار ساز نیست و نمیتواند تقاضای انباشته شده در بخش مسکن را کاهش دهد.
این اوضاع در شهرهای بزرگ جدی تر می شود
بر اساس آخرین گزارش مرکز پژوهش های مجلس، راه اندازی صندوق پس انداز یکم بانک مسکن در زمانی که معاملات مسکن در رکود قرار داشت با استقبال بسیار خوبی روبه‌رو شد. اما در سه سال اخیر دو اتفاق مهم در این صندوق رخ داد که یکی میزان استقبال بسیار بیشتر از پیش‌بینی‌ها بود و موجب بالا بردن انباشت تقاضا در صندوق پس انداز یکم شد و دیگری جهش قیمت در بازار ارز و مسکن است که کاهش توان خرید مسکن را در پی داشت .
البته سیاست‌های دولت تا پیش از تحولات اقتصادی به وجود آمده در سال گذشته در جهت تامین مالی خرید مسکن خانه اولی‌ها از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم تا حدودی موفق عمل کرد. اما در یک سال اخیر با افزایش جهشی قیمت مسکن و ثابت ماندن سقف تسهیلات صندوق، توانایی خرید مسکن به خصوص در شهرهای بزرگ در عمل از متقاضیان سلب شده است به نحوی که در گزارش مرکز پژوهش های مجلس آمده است: در تهران این تسهیلات فقط حدود ۲۰ درصد هزینه خرید مسکن در مناطق متوسط شهر را تامین می‌کند.
این گزارش می افزاید: اگر تغییری در سیاست‌های صندوق توسط بانک مسکن ایجاد نشود منابع آن رو به کاهش گذاشته و ممکن است با محقق نشدن اهداف تشکیل این صندوق ، فعالیت آن متوقف شود.
این وضعیت در تهران و شهرهای بزرگتر نسبت به شهرهای کوچک محسوس‌تر است به نحوی که در شهرهای کوچک هنوز تسهیلات صندوق می‌تواند تا حدودی پاسخگوی خرید مسکن باشد.
در این گزارش همچنین آمده است ، یک راهکار می‌تواند موجب افزایش سقف تسهیلات شود که برای آن دو مانع متصور است، یکی کمبود منابع و دیگری افزایش احتمالی تورم. در صورت فقدان رشد سقف وام‌ها فاصله زیادی بین توانایی خرید مسکن با بهای آن برای متقاضیان مسکن اول باقی خواهد ماند.
