فراتاب - گروه بین الملل: یکی از موضوعاتی که در کمپینهای انتخاباتی میان دورهای اخیر ایالات متحده کمتر مورد توجه قرار گرفت، تمرکز بر مسئله سیاست خارجی بود. در حالی که به مسئله کاروان مهاجران آمریکای مرکزی که از طریق مکزیک وارد ایالات متحده میشوند بیش از حد پرداخته شد، موضوعاتی مانند تجارت با چین، ایران، کره شمالی و حتی دخالت سایبری روسیه چندان جذابیتی نداشت. این مسئله با به دست گرفتن دوباره کنترل مجلس نمایندگان توسط دموکرات ها تغییر خواهدکرد.
رئیس جمهور ترامپِ به گوشه رینگ رانده شده، احتمالاًبه تاکتیک مورد علاقه همه خودکامگان یعنی تولید بحرانهای سیاست خارجی برای منحرف کردن افکار عمومی از مشکلات در خانه رو خواهد آورد. تصمیم ترامپ برای کنترل محتوای رسانه ها او را بیش از پیش به این سو می کشاند که بخواهد توجهات را به مصائب خاورمیانه، کشف مجدد تهدید هسته ای کره شمالی جلب کرده و یا بخواهد دموکرات ها را وادار به انتخابی دشوار از میان سختگیری نسبت به روسیه و یا غوطه ور شدن در یک مسابقه تسلیحاتی سازد.
همچنین این احتمال وجود دارد که ترامپ از کنگره به عنوان اهرمی در سیاست خارجی استفاده کند و چالشهای بینالمللی را به سمت قانونگذاران برگرداند، که به سختی میتوانند پاسخهای مناسبی بدهند.
با این همه از زاویه دید ترامپ به جهان که بر مبنای بازی با حاصل جمع صفر و شعار «برد من، باخت تو» است؛ شکستهای کنگره که او میتواند دموکراتها را به خاطرش سرزنش کند تقریبا به همان اندازه موفقیتهای کاخ سفید خوب پنداشته می شود. با مدیریت جدید مجلس نمایندگان و تعداد قابل توجهی از زنان دموکرات که به مجلس راه یافتهاند، ترامپ هدف وسوسه انگیزی پیدا کرده است. او انگیزه زیادی برای انداختن توپ در زمین تازهواردان و تماشای شکست آنها را دارد.
در مسابقه برای انداختن تقصیر بر گردن دموکراتها، بحران سوریه آماده بهرهبرداری است. «الیوت انگل»، رییس آتی کمیته مسائل خارجی مجلس قبلا گفته است که احتمال دارد دموکراتها به دنبال مجوز کنگره برای استفاده از نیروی نظامی در سوریه باشند. اما هیچ یک از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه برنامه قابل قبولی برای پایان دادن جنگ در سوریه و یا حتی کمک به تعداد قابل توجه غیر نظامیان سوری بدون اینکه خطر توسل «بشار اسد»، حاکم سوریه به تسلیحات شیمیایی را افزایش دهد، ندارند. از این رو هر اقدامی که توسط دموکراتها صورت گیرد با نارضایتی از سوی رأی دهندگانشان روبهرو خواهد شد و توجه افکار عمومی از ناتوانی ترامپ برای حل مشکلات به بی برنامگی آشکار دموکراتها منحرف میکند.
ایران فرصت دیگری برای ترامپ در راستای وارد ساختن ضربه به دموکراتها فراهم میکند. ترامپ تهدید خود مبنی بر خارج کردن ایالات متحده از توافق هستهای ایران در سال 2015- که به طور رسمی به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک شناخته میشود (JCPOA) – در صورت عدم ورود کنگره برای اصلاح توافق را عملی کرد. هدف ترامپ بازگرداندن دوباره تحریمها برای اعمال فشار بر ایران بود و فکر میکرد این موضوع ایران را مجبور به مذاکره خواهد کرد. این مسئله رخ نداده و بعید است اتفاق بیفتد.
در راستای وادار کردن ایران برای نشستن بر میز مذاکره و مهمتر از آن دفاع از وجهه و اعتبار خودش، ممکن است تنشها با ایران را افزایش دهد یا اینکه ایران را برای مواجه مستقیم تحریک کند. در این مورد نیز الیوت انگل ممکن است مجبور به ورود و اعمال نظر خود شود.
انگل که مخالف سرسخت برجام بود گفته است که ایران «خطرناکترین بازیگر» در منطقه خاورمیانه است. اگر چه او از این توافق پس از امضای آن حمایت کرد و مخالف خارج شدن از آن بود، ترامپ میتواند از مواضع انگل در رابطه با ایران استفاده کند و او را مجبور به اتخاذ مواضع تهاجمیتر کند یا در غیر این صورت او را متهم به ضعیف عمل کردن در مسئله مربوط به امنیت ملی کند. نتیجه نهایی این مسائل احتمالا به وجود آمدن بحران در سیاست خارجی است که پیشرفت مهمی به سوی توافق هستهای جدید ایجاد نمیکند و انتقادات زیادی را برمی انگیزد.
علاوه بر این دموکراتها فرصتی برای ترامپ در مسئله کره شمالی فراهم میکنند. در ماه ژوئن، انگل پیش نویس قانون خط مقدم هسته ای کره شمالی را به مجلس نمایندگان پیشنهاد کرد که کاخ سفید را به ارائه گزارش درباره وضعیت برنامه های هسته ای کره شمالی و نیز ایجاد یک خط مقدم برای پیشبرد گفتوگوهای مداوم ملزم می کند. انگل قبلا گفته که برگزاری یک جلسه استماع از روند گفت وگوها را درخواست خواهد کرد. هر چیزی که در این گزارش قید شود، میتواند بهانهای به «کیم جونگ اون»، رهبر کره شمالی برای دبه کردن بر سر توافق خلع سلاح هستهای که همین حالا هم ابهامات زیادی دارد، بدهد. کیم میتواند مدعی شود که دیگر نمیتواند به رئیس جمهور آمریکا در شرایطی که کنگرهای متخاصم پشت اوست اعتماد کند.
در رابطه با روسیه، ترامپ شاید با پیشبینی مجلس نمایندگانی تحت رهبری دموکراتها ایالات متحده را به دلیل تخلفات روسیه از پیمان منع موشک های هسته ای میان برد (INF)، در ماه اکتبر خارج کرد. این پیمان در سال 1987 توسط «رونالد ریگان» و «میخائیل گورباچف»، نخست وزیر شوروی، امضا شد. این توافق ایالات متحده و روسیه را موظف به از بین بردن موشکهای بالستیک و کروز زمین به زمین میکرد. خروج آمریکا از آن، نشانهای از آغاز مسابقه تسلیحاتی جدید جدیدی میان دو کشور است.
ترامپ در حال حاضر خواستار افزایش بودجه برای هزینههای دفاعی و راه اندازی «نیروی فضایی» شده است. تمرکز دموکراتها به اتهام دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016، روابط ترامپ با روسیه و جزئیات گفتگوهای ترامپ با «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه پشت درهای بسته در هلسینکی در ماه ژوئیه، آنها را با چشمانداز افزایش هزینههای دفاعی مواجه خواهد کرد. در غیر این صورت باید با تردید و دودلی به روسیه بنگرند.
پس از تسخیر دوباره مجلس نمایندگان توسط دموکراتها بیشتر جهان نفس راحتی کشیدند چرا که این امر نشانگر آسیب پذیری رویکرد ضد لیبرال «اول آمریکای» ترامپ علیه نظم جهانی است. اما دموکراتها باید در مقابل وسوسه تصحیح خطاهای ترامپ مقاومت کنند. مجلس نمایندگان قدرت کافی برای وارد شدن به مشکلات سیاست خارجی را دارد در حالیکه توان لازم برای خارج شدن از آنها و اتخاذ استراتژی منسجم را ندارد. بهترین کار برای دموکراتها این است که به ترامپ اجازه دهند امور بینالمللی را هدایت کند و به صورت فعال سیستم چک و بالانس را اجرا کنند. نظارت و محدودیت های بودجه ای قدرتمند ترین ابزار آنهاست.
در تحلیل نهایی می توان گفت ترامپ به مجلس نمایندگان برای مسائل مالی، تحریمها و تصویب توافقهای تجاری نیاز پیدا خواهد کرد. اگر دموکرات ها کارت هایی که در اختیار دارند را به خوبی به بازی بگیرند، ترامپ ناچار است با آن ها به توافق برسد. اما اگر این کار را نکنند، متوجه خواهند شد که ترامپ همچنان دست برتر را دارد.
آن ماری اسلاتر، مدیر بخش سیاستگذاری وزارت خارجه آمریکا در سال های 2009 تا 2011
برگردان به فارسی: آرمینا آرم
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است