فراتاب – گروه اجتماعی: طی سال های اخیر موضوع کولبران تبدیل به یکی از مسائلی شده که اخبار ناخوشایند مربوط به آن هر از گاهی در خروجی رسانه های مختلف ملی و گاه منطقه ای قرار میگیرد، پدیده ای که حاکی از ناچاری مردم مرزنشین در غرب کشور برای کسب حداقل معیشت از سخت ترین راه ممکن است، راهی که بسیاری یا جان خود را به پای آن داده اند و یا دست کم سلامتی خود را در خطری جدی قرار داده اند. در همین حال هر از گاهی دولت و مجلس شورای اسلامی از اعلام آمادگی خود برای کمک به حل تدریجی پدیده کولبری و مشکلات کولبران خبر داده اند، اما این اخبار و اقدامات تاکنون خروجی مشخصی نداشته است. برای بررسی هرچه بهتر این مساله که چرا نه مجلس و نه دولت تاکنون نتوانسته اند، کاری اساسی برای حل موضوع کنند، به سراغ منصور مرادی نماینده مردم مریوان در مجلس شورای اسلامی رفته ایم، مشروح این گفت و گو در ادامه خواهد آمد: 

به طور کلی نگاه دولت و حاکمیت به پدیده کولبری در چند سال اخیر چه تغییری کرده است؟

نگاه دولت و حاکمیت به پدیده کولبری تغییر چندانی در این سال­ها نداشته اما از آنجایی که شهرهای مرزی از نظر درآمدی در سطح مطلوبی نیستند پدیده کولبری به وجود آمده که بر اساس فرمایش مقام معظم رهبری "کولبری قاچاق نیست قاچاق آن است که کانتینر کانتینر جنس از راه­های قانونی وارد کشور می­شود." اما  بحث کولبری حداقل درآمد برای افراد مرزنشیناست. چون زمان جنگ حوادث و اتفاقاتی برای مردم می­افتد که مرزنشینان بیشترین آسیب را از این حوادث می­بینند. بر این اساس برای تامین معیشت خود می­توانند حداقل کالاهایی را از آنسوی مرز وارد کنند که به ازای آن مبلغ  70 تا 120 هزار تومان حداقل درآمد برای معیشت خانواده کسب کنند. اما سود اصلی این کار به بازرگانان می­رسد که جنس خود را از طریق کولبری و روی دوش کولبران وارد و حداقل هزینه را به آنان پرداخت می­کنند.

در حالی که رهبر انقلاب کولبری را قاچاق نخوانده و خواهان عدم برخورد با آن بوده است. اما گویا رویه عملی برخورد با کولبران تغییر چندانی نکرده و خبرهای گاه ناخوشایندی در رابطه با برخورد و شلیک به آنها ادامه دارد، علت این امر را در چه می­دانید؟

اتفاقاتی مانند شلیک در مرزهای استان­های آذربایجان غربی و شهرهای مرزی دیگر برای کولبران پیش آمده اما در معابر کولبری که به صورت غیررسمی و با اجازه دولت بوده، تاکنون در حوزه انتخابی مریوان و سروآباد چنین اتفاقی پیش نیامده و انشالله پیش نخواهد آمد. حتی در معابر غیرقانونی که دولت اجازه کولبری نداده باز هنگ مرزی چشم پوشی کرده است با این حال سقوط کولبر در حد زخمی شدن و افتادن از کوه و حتی قطع نخاع پیش آمده و نه به صورت شلیکی که منجر به کشتن جوانان شود. دلیل این اتفاقات هم این است که نیروهای هنگ مرزی به سطح معیشت و شرایط زندگی مردم در این استان­ها زیاد توجه نمی­کنند و در برخی موارد به صورت سلیقه­ای به برخی از افراد کولبر شلیک کرده و منجر به زخمی و گاها کشته شدن آنان می شود که خوشبختانه در استان کردستان و در حوزه انتخابی مریوان و سروآباد جز موارد جزئی آن هم خیلی اندک پیش نیامده است.

دولت وعده ­های مختلفی برای حل مساله کولبری و کمک به آنها در چند سال اخیر انجام داده است، کدام وعده ­ها عملی شده و چرا بیشتر این وعده­ ها همچنان عملیاتی نشده ­اند؟

دولت قرار بوده مرزها را ساماندهی کند و کارت الکترونیکی برای افراد مرزنشین صادر شود و از این طریق به ازای هر خانوار 4 نفره دو میلیون و 800 هزار تومان تخفیف داده شود و یا به ازای هر نفر 700 هزار تخفیف به بازرگانان داده شود که بتواند جنس وارد کند و از این تخفیف درصدی را به کولبران اختصاص بدهد. که در هیات دولت مصوب شده و انشالله به زودی شاهد فعالیت ساماندهی مرزها باشیم به این صورت که کانتینر مستقیم در مرز مستقر شود و جنس را حمل کنند و درصدی تخفیف سود بازرگانی شامل حال کولبران برای کسب حداقل درآمد شود.

اخیرا مدیر کل امور مرزی وزارت کشور اعلام کرده است به دلیل موقتی بودن کار کولبری  بحث بیمه کردن کولبران منتفی شده است، دیدگاه شما در این خصوص چیست؟

در مورد بیمه کولبران سال گذشته وزیرتعاون، رفاه و کار در کردستان تفاهم نامه ای را با مهندس زاهدی، استاندار وقت کردستان امضا کردند مبنی بر اینکه کولبران بتوانند از تسهیلات صندوق بیمه روستایی و عشایری استفاده کنند و بیمه شوند اما متاسفانه اخیرا آقای حیدری گفته ­اند چون کولبری شغل موقتی است بیمه آنها منتفی است و این جای تاسف دارد چرا که اگر کولبران بیمه نداشته باشند و خدای ناکرده اتفاقات جانی و مالی برای آنها پیش بیاید و درآمد جزیی و اندک آنها هم قطع شود، درآمدی که موقت است اگرچه شغل آنها هم موقت است شرایط و وضعیت آنها بدتر از قبل می شود بر این اساس دولت اگر بتواند در بحث اشتغال مناطق مرزی با ایجاد کارخانجات و درآمد پایدار برای مردم نیاز به کولبری را کمتر و کم­رنگ­تر کند حرکت بزرگی در ساماندهی کولبران انجام داده است به شرطی که  بیمه شامل آنها شود چون بیمه یک جور تضمین آینده و امنیت خاطر برای آنان است و نبود آن یکی از بزرگترین ضربه هایی است که متاسفانه به افراد کولبر وارد می شود اما تحت هر شرایطی اگر بیمه کولبران از طریق تخفیفاتی که به بازرگانان داده می­شود تامین شود شرایط  آنها تا حدودی و حداقل در تضمین آینده و ایجاد امنیت خاطر تغییر می­کند.

به عنوان نماینده یکی از استان­های دارای پدیده کولبری تا بحال چه اقداماتی برای کمک به این مساله انجام داده­اید و کدامیک از این اقدامات عملی شده است؟

مواردی را که ما نمایندگان پیگیری کردیم طرحی است که به مجلس ارائه و وارد صحن شد اگرچه این طرح در واقع یکسری مشکلات خاص خود را داشت و متاسفانه برخی از نمایندگان که در واقع برخی از مشکلات واردات کالاهای قاچاق را مطرح کرده بودند، مخالفت کردند با این حال کلیات آن در کمیسیون برنامه و بودجه تصویب شد و اکنون جزییات آن هم در کمیسیون برنامه و بودجه و هم در کمیسیون اقتصادی در حال بررسی است انشاالله با این کاری که دولت در مورد ساماندهی مرزها در پیش گرفته، پدیده کولبری از بین برود.

آیا هماهنگی نسبی بین نمایندگان کرد برای کمک به مساله کولبری مسائل کولبران و حل آن وجود دارد؟ اگر وجود دارد چه طرح مشترک و منسجمی را تا بحال مطرح کرده ­اید کلیات این طرح را لطفا تشریح نموده و بفرمایید مسئولان پیشبرد آن کدام نمایندگان هستند و در چه مرحله­ ای هستید؟

همان­طور که در سوال قبلی درباره کولبری توضیحاتی ارائه دادم و اینکه طرحی را از طرف نمایندگان مجلس بخصوص مناطق مرزی و نمایندگان مربوط به آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و همچنین نمایندگان جنوب که بحث و پدیده ته­ لنجی را دارند با حمایت یکسری از نمایندگان سراسر کشور ارائه دادیم که در کمیسیون مورد بررسی قرار گرفت و در صحن علنی مجلس مطرح شد که متاسفانه با مخالفت نمایندگان مرکزنشین مواجه شد و رای نیاورد اما اکنون این طرح مجددا به کمیسیون­ها برگشته و در حال بررسی و رایزنی نمایندگان به ویژه نمایندگان کردنشین و شهرهای مرزی است که امیدواریم کولبران بتوانند از مزایای این طرح استفاده کنند. یکی از موضوعات مطرح شده در این طرح بیمه کولبران است تا در مقابل اتفاقاتی که می افتد امنیت خاطر داشته باشند که متاسفانه باز هم با مخالفت یکسری از مسئولان دستگاه اجرایی روبروست و در واقع بحث ما نمایندگان در این طرح این است که بتوانیم یک درآمد پایداری برای مرزنشینان فراهم کرده باشیم.

چرا نمایندگان کرد مجلس شورای اسلامی تا بحال نتوانسته ­­اند یک اکثریت نسبی از مجلس برای کمک به حل کوتاه ­مدت و بلندمدت کولبری با خود همراه کنند و لذا نتوانسته ­اند از ظرفیت بالای مجلس به عنوان یک اهرم فشار جدی در این خصوص برای فشار آوردن به دولت و دیگر ارگان های موثر بهره ببرند؟

متاسفانه دید بسیاری از نمایندگان مجلس شهرهای غیرمرزنشین این است که کولبر در واقع واردکننده قاچاق کالا است و در واقع ورود این کالاها باعث آشفتگی در بازار کالا و ورشکستگی برخی از کارخانه ها می­شود ولی خوشبختانه این طور نیست و اینکه کالاهایی که از طریق مجاری قانونی به صورت قاچاق وارد کشور می شوند بیشتر از کالاهایی هستند که از مرز کولبری وارد می شوند و در واقع کالاهایی که از مرز کولبری وارد کشور می­شوند به دلیل کسب حداقل درآمد برای مردمی است که سال های سال از مرزها محافظت کرده اند و حتی جانشان را از دست داده اند و حتی خیلی از عزیزان ما در شهرهای مرزی جانباز و یا شیمیایی شده­اند متاسفانه دولت باز هم نگاه بسته­ ای نسبت به این افراد دارد و حتی  الان در حوزه انتخابی بنده بیش از دو هزار پرونده شیمیایی و جانبازی وجود دارد که هنوز رفع تکلیف نشده اند لذا بحث این است که مردم روستاهای اطراف مرزنشین بتوانند از این معابر کولبری حداقل درآمدی داشته باشند اما متاسفانه نمایندگان دیگر غیر شهرهای مرزی دید کوتاه و بسته ای دارند با این حال نمایندگان شهرهای مرزی به جد پیگیر این موضوع هستند که بتوانند بحث کولبری نه به شیوه چند سال گذشته، بلکه حداقل امتیازاتی را از طریق وارد کردن اجناس بدون اینکه توسط آنها حمل شود، بگیرند. لذا ما نمایندگان این موضوع را بارها پیگیری کردیم و تذکر دادیم و اینکه حتی به آقای رییس جمهور بیانیه دادیم که مرزها را هر چی سریع­تر ساماندهی کنند و حتی طرح سوال برای وزیر کشور از شهرهای مرزی امضا شده که به زودی در کمیسیون و صحن مطرح شوند. در مورد عدم ساماندهی مرزهای کولبری اما مردم عزیزمان بدانند که ما به جد پیگیر هستیم و حتی خیلی از نمایندگان را همراه کردیم و اینکه گاهی طرح با چند رای مخالف رد می­شود دلیل این نیست که ما نتوانستیم نمایندگان را قانع کنیم بلکه طرح  باز هم در حالت بررسی است انشالله که با کمیسیون اصلی و فرعی بتوانیم هماهنگی لازم را برای بهبود وضعیت کولبری انجام دهیم و همچنین دولت با ساماندهی این مرزها در واقع سر و سامانی به این معابر کولبری بدهد.

گفت و گو از ژیانا اسکندری – فراتاب

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است