فراتاب - گروه اجتماعی: در جهان امروز برنامهریزی مهمترین رکن پیشرفت به شمار میرود، کسب منافع اولین اولویت کشورها درصحنه بینالملل است و ایجاد منافع بدون برنامهریزی و تلاش محقق نخواهد شد. برنامهریزی نیازمند زمانبندی دقیق و تلاشی که منجر به بهرهوری شود مستلزم اخذ بیشترین بازدهی از زمان است. همانطور که قابلمشاهده است صدر جدول کشورهای پیشرفته جهان همچنین رتبههای برتر شاخص تولید ناخالص داخلی را کشورهایی تشکیل دادهاند که دو عنصر برنامهریزی و تلاش مبتنی بر حداکثر بازدهی حاصل از پیوند کار و فناوری را بهخوبی رعایت کردهاند.
کسب منافع و تولید ثروت امروزه دغدغه کشورهای پیشرفته است بهطوریکه اقتصاد را مقدم بر تمام عرصههای مدیریتی قرار داده و تولید ثروت انبوه در کشورهای قدرتمند توانسته به اهداف مهمی چون:
- بالا بردن قدرت چانهزنی
- ایجاد رفاه عمومی
- بالا بردن مشروعیت حاکمیتی ناشی از رضایت مردم
- قدرت اقتصادی تعیینکننده
- رشد سطح سواد و ترویج علم
- تقویت امنیت ملی
- شکوفایی استعدادهای داخلی و...
دست پیدا کند.
این سلسله عوامل بسترساز جذب سرمایههای خارجی و تحرک بیشتر موتور مولد کشور است؛ که از اهداف عالیه هر دولتی به شمار میرود. هر کشوری برای جذب سرمایه خارجی اول باید شرایط مطلوبی در داخل فراهم آورده و با مدیریت توأم با بهرهوری توانایی تولید ثروت را داشته باشد تا طرف خارجی برای سرمایه گزاری به سمت آن جذب شود.
کشور ما ایران که عمده جذب سرمایه آن در حوزه صنایع نفت و گاز (مواد اولیه خام و مهم دنیا) و بخش محدودی از آن در صنایع خودروسازی، لوازم مصرفی و ... است. ظرفیتی بهمراتب بیشتر از حجم کنونی در موضوع تولید ثروت را دارد. انگیزه بالا بردن کیفیت محصولات ایرانی برای صادرات، امکان تقویت تولید داخلی برای قطع وابستگی به واردات و بسترهای سرمایهگذاری در حوزههای کالا و خدمات که نیروی کار ایرانی را به تولید کالا و خدمات برای جهان تشویق کند وجود دارد.
یکی از موانع موجود بر سر راه برقراری ارتباط پویا با جهان موضوع تعطیلی و وضعیت نیمه فعال کشور در برخی از ایام است.
تعطیلات و اوقات فراغت یکی از کلیدیترین نکات بالا بردن بهرهوری است. هیچ شکی در آن نیست که کارمندان، کارگران، صنعتگران و همهی انسانهای درگیر با حوزههای مختلف کاری و آموزشی و بهداشتی و ... در صورت داشتن اوقات فراغت برنامهریزیشده و مفید بازدهی مطلوبتر و بیشتری زمینهی کاری خود دارند و استراحت، تعطیلی و فراغت بخش مهمی از زندگی انسان را در برمیگیرد؛ اما بیبرنامه بودن و عدم نظم میتواند چرخه یک سیستم را دچار اختلال کرده و اثر معکوس داشته باشد.
برای مشخص شدن این موضوع تعطیلات رسمی سال 1397 را موردبررسی آماری قرار خواهیم داد:
سال 1397 که 365 روز است؛ و 52 جمعه تعطیلی دارد. 25 روزبه مناسبتهای ملی و مذهبی کشور تعطیل است. 5 روزبه صورت قرار گرفتن در میان تعطیلی قابلیت تعطیل شدن دارد؛ که بدون در نظر گرفتن این احتمالات و سایر مسائلی که مثل برف، یخبندان، آلودگی هوا و... میتواند کشور و یا شهرهای بزرگ را تعطیل کند ایران 77 روز تعطیلی رسمی دارد؛ که رقم بسیار بزرگی نیست اما پایین بودن خدمات و بازدهی شغلی ایران نسبت به کشورهای برتر چیست؟
این موضوع عوامل زیادی همچون عدم برنامهریزی، کمتوجهی به تخصص گرایی، کمبود انگیزه شغلی، شغل غیر مرتبط با مدرک تحصیلی و دهها عوامل دیگر دارد ولی بخش مهمی از آن با بحث تعطیلی و نیمه فعال بودن بخشهای مهم کشور در ارتباط است.
نیمه فعال بودن دو جنبه دارد.
- نیمه فعال بودن عرصه داخلی:
الف: بدون در نظر گرفتن 77 روز تعطیلی رسمی بخشهای مهمی از کشور در روز پنجشنبه هر هفته یا تعطیل و یا با ساعات کاری کمتری کار میکنند. بدین ترتیب 52 پنجشنبه کشور در حوزه اداری تقریباً نیمه فعال است.
ب: در ایامی از سال دولت تصمیم میگیرد ساعات اداری را کاهش دهد (مثل ایام ماه مبارک رمضان، روزهای پایانی سال، روزهای 5/6/7/8/9 فروردین و...) که وضعیت را بهصورت نیمه فعال درمیآورد.
ج: از ایام نیمه فعالی کشور میتواند به بازه زمانی 25 اسفند که دور اول مسافرتهای نوروزی آغاز تا تاریخ 14 فروردین اشاره کرد.
د: ایام بین دو تعطیلی هم تقریباً وضعیت مشابه تعطیلی را دارد و استفاده حداکثری از مرخصی و تأخیرهای ورود و عجله برای خروج از محل کار ویژگی دیگری است که میتوان از آن بهعنوان نیمه فعالی و عدم بهرهوری کامل یادکرد.
- نیمه فعال بودن در عرصه خارجی: تعیین قیمت بسیاری از اقلام استراتژیک در بازارهای جهانی صورت میگیرد؛ و ارتباطات اقتصادی و تجاری با بانکها و مراکز مالی کشورهای خارجی نیاز اساسی بازرگانان، تجار، سازمانها، نهادها بهصورت مستقیم و مردم عادی بهصورت غیرمستقیم است. شکل تعطیلات متوالی و عدم تداخل آنها یکی از عوامل مهم دیگر در عدم پویایی اقتصادی است. روز پنجشنبه و جمعه که کشور در حالت غیرفعال قرار دارد بقیه دنیا در حال فعالیت و روز شنبه و یکشنبه وضعیت غیرفعالی مشابه در سایر نقاط جهان شکل میگیرد که ایران وضعیت فعال دارد و این یعنی 3 الی 4 روز ارتباطات را محدود میکند.
*-مدارس کشور که دو روز در هفته تعطیل است، تعطیلات رسمی و مناسبتی را تعطیل است، با عوامل مختلفی چون بارش برف و آلودگی نیز تعطیل است. سه ماه تابستان و تقریباً یک ماه حدفاصل 20 اسفند تا 20 فروردین هم در تعطیلی به سر میبرد.
*-مراکز آموزش عالی کشور هم تعطیلاتی بهمراتب بسیار بالاتر از مراکز اداری و مالی دارد.
بدین ترتیب ضرورت برنامهریزی و توجه ویژه به موضوع اصلاح تعطیلات توسط مسئولان احساس میشود. زیرابه گفته کارشناسان تعطیلی کشور در حالت خارج از حد مجاز بالغبر هزار میلیارد خسارت در روزبه وجود میآورد؛ و اقتصاد پویا برای سهم خواهی در بازار جهانی نیازمند تحرک هدفمندتر و با برنامهریزی دقیق است. بدین ترتیب دولت با فراهم کردن استانداردهای رفاهی و فراغتی میتواند برنامهای تخصیص داده که تعداد روزهای غیرفعال را کم کند. به آن دلیل که به گفته کارشناسان دولت بیشترین خسارت را از تعطیلی و عدم بازدهی میبرد.
عباس مثنوی، کارشناس ارشد روابط بین الملل
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است