فراتاب- گروه بین الملل: تضمین کردهای عراق به تهران درخصوص عدم حملات مرزی گروه های مخالف کرد از کردستان عراق علیه ایران، نقطه عطفی پس از رفراندوم جنجال برانگیز استقلال کردستان عراق و حکایتی از تحولی عمده در بهبود روابط اربیل و تهران می باشد. علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در مصاحبه با رسانه رسمی کردها در مورد سفر هیئت کرد به رهبری نیچروان بارزانی نخست وزیر دولت اقلیم کردستان عراق در 21 ژانویه به تهران اظهار داشت: «ما نمی توانیم این واقعیت را که برخی از گروه های ضد انقلاب از سرزمین کردنشین برای کشتن سربازان و شهروندان ما استفاده می کنند و سپس به مناطق تحت کنترل دولت اقلیم کردستان عراق باز می گردند را تحمل کنیم.»
پس از برگزاری رفراندوم استقلال، دولت اقلیم کردستان عراق به شدت تحت محاصره اقتصادی و فشارهای سیاسی قرار گرفت. اما اکنون دولت اقلیم کردستان درصدد بهبود روابط با بغداد و دولت ایران به عنوان بازیگر تعیین کننده دارای نقش و نفوذ فزاینده در بغداد و همچنین برخوردار از مرز زمینی گسترده با منطقه کردستان، می باشد. هر دو طرف این نشست را گامی مثبت و مسیری درست برای پذیرش مجدد دولت اقلیم کردستان عراق به عنوان شریک مسئول در منطقه توصیف کردند.
المانیتور در گزارش منتشره خود تبیین کرد که سفر هیئت دولت اقلیم کردستان عراق به ریاست بارزانی نشان از نا به جا بودن سیاست نزدیکی و دوستی با دولت ترکیه و غرب از جمله ایالات متحده آمریکا است؛ بنابراین اکنون سیاست های آن ها به جایگاه ایران در عراق و منطقه گره خورده است.
دولت ایران نسبت به برگزای رفراندوم از سوی کردها در 25 سپتامبر هشدار داد ولی در آن زمان به این هشدار وقعی ننهادند و این امر باعث شد تهران به صورت مستقیم و همچنین از طریق ابزارهای خود فشار لازم بر کردها را برای دست کشیدن از مسیر تجزیه عراق استفاده کند. در این راستا دولت ایران تمام گذرگاه های مرزی خود را که نقش محور حیاتی برای دولت اقلیم کردستان عراق ایفا می کرد، مسدود کرد. این امر کمک فراوانی به دولت عراق در بازپس گیری سرزمین های مورد مناقشه از جمله کرکوک کرد. کرکوک روزانه 300 هزار بشکه نفت تولید می کند که نزدیک نیمی از کل درآمد دولت اقلیم کردستان عراق را پوشش می داد.
بنابراین پذیرش هیئت کردها از سوی دولت ایران به طور واضح نشانگر پایان مرحله تنبیه و مجازات تهران علیه کردهاست. دولت ایران همواره به شدت در مورد نقش و فعالیت کشورهای دشمن و آژانس های اطلاعاتی آن ها در مورد امنیت مرزهای غربی خود اظهار نگرانی کرده است. دولت ایران از زمان استقلال دوفاکتوی کردها در سال 1992م. همیشه با طرف های حاکم بر منطقه کردستان در مورد امنیت مناطق مرزی، رابطه آشفته و ناآرامی داشته است. در دهه های گذشته در این منطقه شاهد حضور چندین گروه کرد مخالف و هزاران نیروهای پیشمرگ هستیم که از سوی دولت ایران به عنوان تهدید امنیتی در نظر گرفته شده اند و دولت ایران برای خنثی کردن اقدامات آن ها به عملیات ترور و حملات مرزی به آن ها و برقراری موافقت نامه های امنیتی با دو حزب دموکراتیک کردستان و اتحادیه میهنی کردستان روی آورده است.
این دو حزب طی سالهای گذشته همواره به ایجاد موازنه بین دو عمل حمایت از گروه های کرد ایرانی از طریق ناسیونالیسم کرد و دیگری حفظ روابط دوستانه با تهران اقدام کرده اند. گروه های کرد ایرانی در سالهای گذشته حملات فرامرزی گسترده ای علیه ایران انجام دادند که منجر به کشته شدن تعداد زیادی از اعضای سپاه پاسداران و مرزبانان گردید. دولت ایران در واکنش به این اقدام صرفاً به شلیک به مناطق مرزی کردستان عراق پرداخت که این امر زمینه هراس روستائیان آن مناطق را فراهم کرد. امروزه با توجه به وضعیت اقتصادی وخیم کردهای عراق، دولت اقلیم کردستان عراق به سمت ورشکستگی حرکت می کند. در این راستا کردهای عراق جز واگذاری مسائل امنیت مناطق مرزی به ایران آنگونه که علی شمخانی از آن به عنوان خط قرمز جمهوری اسلامی ایران توصیف کرده است، گزینه ای پیش رو ندارند.
ناظم دباغ نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در تهران اظهار داشت: «در تمام جلساتی که ما با ایرانی ها برگزار می کنیم، آن ها به شدت بر امنیت تاکید می کنند». وی گفت: «سفر هیئت کردها به رهبری بارزانی در 23 ژوئن گام مهمی برای بازگشایی درهایی است که قبلاً بسته شده بود. اکنون حفظ روابط دو کشور به حفظ امنیت مناطق مرزی وابسته است» ناظم دباغ کسی است که در دهه گذشته نماینده کردها در تهران بوده است. وی همچنین بر پایبندی هیئت کرد به قوانین بین المللی در زمینه حفظ امنیت مناطق مرزی تاکید کرد و همچنین بیان کرد که آن ها به تمامیت ارضی و سرزمینی دولت عراق هم احترام می گذارند. در مقابل دولت ایران به کمک در برقراری توافق آن ها با دولت بغداد در زمان کوتاهی تضمین داد.
منبع: المانیتور
مترجم: علیرضا علیپور
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.