فراتاب - گروه ترجمه: دو کشور اسرائیل و عربستان سعودی ممکن است که در سیاست های منطقه ای متحدان غیرمحتمل باشند اما اما با وقوع تحولات اخیر دو کشور را به نزدیکی و همسویی بیشتر سوق داده است که می تواند مرحله برای شراکت ( دوستی) عجیب باشد. روابط پنهانی بین دو کشور مبتنی بر اتحاد آن ها علیه ایران به عنوان یک تهدید مشترک است که بخشی از پارادیم و الگوی منطقه ای جدید می باشد.
شمول اسرائیل در قالب شریک بالقوه منعکس کننده جدایی از نظم سقوط کرده در منطقه خاورمیانه می باشند که از اوایل دهه 2000 توسط آمریکا برای ایجاد یک نظم هژمونیک درصدد تسلط بر دولت های متحد و دوست غرب از طریق مکانیسم انتخایات یا عزل مقامات بوده است نشات می گیرد. در این راستا عربستان سعودی از اعتبار و منزلت مذهبی خود در جهان عرب بر ای شکل گیری یک نظم مورد علاقه اش که شامل برقراری روابط با اسرائیل در قالب زمین برای صلح بهره برده است. در عین حال آن ها همچین برای حفظ هویت سنی خود و اتحادها در صدد موازنه سازی علیه نفوذ ایران شیعه بوده اند.
توافق نهایی
زالبرگ از گروه بحران بین المللی معتقد است که این تغییر و تحول نظم سیاسی باید با پارامترهای فرایند صلح اسرائیل و فلسطین مرتبط باشد که در آن ایالات متحده آمریکا و رهبران عربستان سعودی از آن به عنوان شرایط ضروری و اجتناب ناپذیری می دانند که می تواند زمینه های همکاری منطقه ای را فراهم کند. بنابراین شکل گیری یک اتحاد مشهود بین دو کشور می تواند ایران را متوقف کند... وی معتقد بود که کاخ سفید تحت اقدامات و فعالیت های جرد کوشنر مشاور ارشد و داماد دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در صدد تدوین طرح جدیدی برای شکستن بن بست فرایند صلح می باشند که دونالد ترامپ از آن به عنوان « توافق نهایی» یاد می کند. بنابراین عربستان سعودی به درستی درک کرده اند که اکنون زمان خوبی برای برقرای روابط و دوستی خوب با اسرائیل است. در واقع آن ها امیدوار به حمایت از کانون منطقه ای عربستان سعودی دارند که این به برقراری روابط نزدیک تر بین پادشاهی ثروتمند نفتی و اسرائیل بستگی دارددر حالی که دو کشور از روابط دیپلماتیک آشکاری برخوردار نیستند. کوبی میشیل عضو ارشد موسسه مطالعات امنیت ملی دانشگاه تل آویو بیان کرد که انگیزه ها و اهداف عربستان سعودی بر منافع استراتژیک مشترک با کشورهای دیگر منطقه است که از آن به عنوان « کمپ عرب پراگماتیک » توصیف می شود. وی معتقد است که : « مصر، اردن و دولت های خلیج فارس به جز قطر دارای دو تهدید استراتژیک هستند: ایران و تروریسم اسلامی سلفی یا رادیکال» وی گفت: « متاسفانه آمریکا یک خلایی را در منطقه ایجاد گرد که توسط روسیه در سوریه و ایران و پر.وکسی های آن در بخش های دیگر خاورمیانه پر شده است.» « اسرائیل به عنوان قابل اطمینان ترین متحد بالقوه درک شده است» بنابراین سعودی ها درک کرده اند که اکنون زمان خوبی برای دوستی خوب با اسرائیل است.
عادی سازی روابط
بر طبق دیدگاه میشل عربستان سعودی درک کرده اند که حمایت و پشتیبانی آن ها از روند صلح فلسطین باری سنگینی بر شانه هایشان تبدیل شده است در حالی که مسائل دیگری با اهمیت استراتژیک بیشتری وجود دارند. وی معتقد است که اگر چه آن ها در سال 2002 طرح ابتکار صلح عربی را برای برقراری صلح پایدار با اسرائیل را مطرح کردند اما این کشور اکنون درصدد این است که دو طرف را به پذیرش طرح صلح کوشنر سوق دهند. میشل گفت: « سعودی ها خیلی کمتر از قبل فلسطینی ها را ملزم می کنند و آن ها خواهان پذیرش یک توافق نامه موقت هستند که این تفسیر من از ابتکار امریکا می باشد. این یک فرصت برای آن ها برای تقویت اهمیت مذهبی و اقتدار ان ها در مکه و مدینه ( دو تا از مقدس ترین شهرها در اسلام) به هزینه اورشلیم و اهمیت مذهبی حرم الشریف ( سومین شهر مذهبی اسلام) است که به نوبه خود می تواند موضع و جایگاه آن ها را در مقابل ایران هم تقویت کند. وی گفت هنگامی که فلسطینی ها به اندازه کافی تحت فشار قرار بگیرند باعث می شود که آن ها به صورت جدی وارد فرایند سیاسی شوند و در آن زمان برقراری روابط بین اسرائیل و عربستان اتفاق خواهد افتاد در جایی که آن ها از لایه پنهانی روابط فراتر خواهند رفت. این امر همچنین انگیزه ای برای رهبران اسرائیل ایجاد می کند تا تحرک بیشتری در روند صلح با فلسطینی ها داشته باشند که آن ها ؛ این را چیزی می بینند که می توانند از عادی سازی روابط سود ببرند
نظم سازی مجدد تهدیدات منطقه ای
خلیل شاهین یک تحلیلگر سیاسی در شهر نوار غزه در رام الله گفت که « نظم سازی مجدد» تهدیدات منطقه ای به ضرر آرمان های فلسطینی خواهد بود. مسئله عادی سازی روابط دیگر بحث برانگیز نیست. وی گفت: " اما آن مهم است که توجه کنیم که بهبود روابط بین کشورهای عربی و اسرائیل مرتبط به دوجانبه بودن روابط نیست.وی اظافه کرد گه اسرائیل با قابلیت های نظامی، هسته ای و تکنولوژی پیشرفته که با سایر کشورهای دیگر در منطقه همخوانی ندارد. صف بندی برخی از کشورهای عربی به منافع اسرائیل به دلیل حفظ کنترل آن تحت نظم هژمونیک است. شاهین تبیین کرد : " کاهش قدرت آمریکا در منطقه خاورمیانه منجر شده است که اسرائیل شکاف هایی را که قبلا توسط سیاست خارجی آمریکا پر شده بود را پرکند." انگیزه دولت های عربی بقای رژیم خود است و آن ها درصدد این هستند که به دولت قوی تر در منطقه تبدیل شوند.
ایران یک بهانه است
اگر چه مقامات سعودی نسبت به روابط و مناسبات پنهانی بین ان ها با اسرائیل ساکت هستند اما همتایان اسرائیلی از هیچ اقدامی برای پنهان کردن نشست های دوجانبه ای که بین آن رخ داده و یا دعوت هایی که آن برای دیدارهای آینده انجام بگیرد خودداری نمی کنند. در هفته گذشته ایوب کارا وزیر ارتباطات اسرائیل از مفتی اعظم عربستان عبدالعزیز آل شیخ برای دیدار از اسرائیل دعوت کرد و دو روز بعد از آن گادی ایزنکوت رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل برای اولین بار با پایگاه سعودی ایلاف گفت که اسرائیل آماده است که با عربستان سعودی در مورد ایران همکاری اطلاعاتی کنند. اما تحولات اخیر داخلی در کشور عربستان سعودی که منجر به دستگیری شاهزادگان ، وزرا و تجار عالی رتبه توسط محمد بن سلمان ولیعهد می تواند یک نشانه ای برای سرکوب ناراضیان تحت پرچم مبارزه با فساد باشد. محجوب زویری دانشیار گروه مطالعات خلیج فارس در دانشگاه قطر گفت: " تغییرات سیاسی در عربستان سعودی و تمایل آن ها برای تحکیم قدرت دلیل اصلی است که چرا این روابط با اسرائیل آشکار شده است. وی گفت: " به هرحال ایران به عنوان یک بهانه استفاده می شود و آن ها همچنین در مورد این اتحاد بالقوه بین آن ها نگران نیستند" وی ادامه داد : " این در حقیقت به ایران برای ارائه قدرت نرم برای بهبود تصویرش در منطقه به وسیله ارائه خودش به عنوان پایگاه مقاومت بر علیه اسرائیل کمک می کند." در پایان زالزبرگ گفت که نخست وزیر اسرائیل باید در برقراری روابط با عربستان سعودی ارزیابی مجدد انجام دهد. وی گفت: « نتانیاهو بین چگونگی اصلاحات داخلی محمد بن سلمان و تبدیل این کشور برای توافق اسان تر اسرائیل با این کشور برسر آینده منطقه ای و از سوی دیگر هراس از سرنوشت حکومت محمد بن سلمان و اصلاحاتش گرفتار شده است.»
برگردان به فارسی علیرضا علیپور
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
