فراتاب - گروه بین الملل: به نظر می رسد چهار رویداد بین المللی اتفاق افتاده در خاورمیانه در کنار یک موضوع در سیاست داخلی ایران باعث شده است تا تلاشهای ائتلاف سازی و نیز برقراری مجدد موازنه قدرت با ایران در منطقه را دو چندان کند:
1️⃣حمله ایالات متحده به افغانستان در 2001
2️⃣حمله ایالات متحده به عراق 2003
3️⃣وقوع بهار عربی و بی ثباتی فزاینده در خاورمیانه و به خطر افتادن نظم پیشین در 2011
4️⃣وقوع نخستین توافق بزرگ ایران و امریکا بر سر پرونده هسته ای در 2015
5️⃣اما پنجمین عامل پیروزی اصولگرایان در عرصه سیاست داخلی ایران در 2005 بوده است که از آن زمان تا کنون (به رغم روی کار آمدن روحانی در 2013) تعیین کننده اصلی سیاستهای خاورمیانه ای ایران بوده اند سعودیها ایران را متهم به دامن زدن به اختلافات مذهبی از طریق شیعی گرایی، تلاش برای نفوذ و حضور در مناطق حیاط خلوتشان از جمله بحرین و یمن و ... می کنند
بیشتر این تحولات از یکسو توان نفوذ ایران در منطقه را دو چندان کرده است و از سوی دیگر باعث افزایش احساس خطر و تهدید از سوی عربستان چه از جانب ایران و چه از جانب دو روند جاری در منطقه یعنی رادیکالیسم و اصلاح طلبی (نوع اخوانی) شده است
لذا از سال 2010 به اینسو شاهد تغییر استراتژی محافظه کارانه عربستان به یک استراتژی فعالانه و بعضا هجومی در نقاط مختلف خاورمیانه اعم از عراق، سوریه، افغانستان، بحرین، یمن و ... هستیم
لابی های سعودی همزمان در امریکا و غرب هم فعالیتشان دو چندان شده است و پیروزی غیرمنتظره ترامپ بهترین خبر برای ریاض و تا حدی انکارا بوده تا روند عادی سازی تدریجی روابط با ایران که توسط اوباما کلید خورده بود و قرار بود کلینتون ادامه دهنده اش باشد قطع شود. فقدان استراتژی روشن ایران برای تعیین روابطش با امریکا پس از برجام هم فرصت دو چندانی در اختیار سعودی ها قرار داده است
نتیجه آنکه سعودیها موفق شده اند یک سلسله اقدامات دیپلماتیک علیه ایران به راه اندازند حمله عناصروابسته به رادیکالها در مشهد و تهران به کنسولگری و سفارت ریاض، فرصت بی نظیری در اختیار عربستان قرار داد.
لذا در زمانی هم که به نظر می رسد لایه هایی از هسته اصلی قدرت در ایران کاملا آشکارا از افزایش تنش با ریاض استقبال می کنند و به نوعی دنبال ساختن "دیگری" خود اینبار نه در واشنگتن بلکه در منطقه هستند، در خواهیم یافت آتش جنگ نیابتی فعلی بین دو کشور دست کم در کوتاه مدت بیشتر خواهد شد و دولت میانه روی حسن روحانی هم نه در برابر رقبای داخلی دخالت کننده در سیاست خارجی می تواند طی دو سال پیش رو به توفیق زیادی برسد و نه در برابر موج سنگین ائتلاف سازی سعودی ها می تواند فعلا به فکر طراحی برد-برد در منطقه و تقسیم حوزه نفوذ با ریاض و حتی آنکارا باشد
خاورمیانه و نظم سایکس پیکویی در حال پوسته اندازی هستند و خود این رقابتهای شدید ایران و عربستان و ترکیه از جمله فاکتورهای اصلی این پوست اندازی و وقوع تغییرات پیش بینی نشده در منطقه است
اردشیر پشنگ سردبیر فراتاب
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
