فراتاب- نسخه اي نادر و منحصر بفرد از ترجمه شاهنامه «ابوالقاسم فردوسي» با قدمت بيش از ۴۰۰ سال به زبان منسوخ شده «قپچاقي» در كتابخانه ادبيات خارجي مسكو در معرض نمايش گذاشته شده است.به گزارش ایرنا به نقل از رسانه هاي محلي تاجيكستان در كتابخانه ادبيات خارجي شهرمسكو، معروف به «ايناسترانكا» نمايشگاه ويژه‌اي با نام« ايران شناسي درآينه كتاب»، دهها نمونه كتاب ودست‌نويس مربوط به قرون ميانه از جمله اين شاهنامه قديمي كه با دست خطاطان معروف حوزه ايران و خط بخارا نوشته شده‌اند، در معرض نمايش گذاشته شده است. اين نمايشگاه تا چهارم مي ( ۱۵ ارديبهشت) داير است.
«قربانعلي ادريس‌اف» رئيس بنياد ايران‌شناسي مسكو و يكي از متوليان برپايي اين نمايشگاه گفت: يك كتاب بسيار منحصربفرد كه براي اولين بار درقلمرو روسيه درمعرض تماشا گذاشته شده، ترجمه شاهنامه «ابوالقاسم فردوسي» به زبان منسوخ شده «قپچاقي» است.
وي بابيان اينكه اين كتاب سرنوشتي بسيارعجيب وغريب دارد، تصريح كرد:اين نسخه از«شاهنامه»درقرن ۱۶بادستور «قان‌سوا الغوري» كه از فرمانروايان مصر است از زبان فارسي به زبان قپچاقي توسط خطاطي به نام «سعيد شريف» ترجمه شد.
ازقضاي روزگار نسخه‌اي از ترجمه اين «شاهنامه» به زبان قپچاقي به قلمرو تاجيكستان امروزي آورده شد. اين دستخط بازمانده از قرن ۱۷ تاكنون در گنجينه آثار خطي پژوهشگاه شرق‌شناسي فرهنگستان علوم تاجيكستان محفوظ است. اين كتاب در لندن دوباره بازسازي و در تركيه نيز مجددا به انتشار رسيد.
اين ترجمه منحصر بفرد «شاهنامه» به زبان قپچاقي را «اميريزدان عليمردانف» شرق شناس تاجيك پيدا كرده است. اين كتاب شامل دو جلد و ۴۲۸ صفحه بوده و داستان‌هاي شاهنامه و شعر سرزنش آميز فردوسي عليه سلطان محمود را هم در بر مي‌گيرد.
زبان قپچاقي كه اكثر زبان‌هاي تركي معاصر از آن سرچشمه مي‌گيرند در قرون وسطي در بين فرمانروايان مصر فراوان استفاده مي‌شد. گفته مي‌شود ترجمه شاهنامه به شكل گيري زبان بعدي قپچاقي و زبان‌هاي تركي معاصري كه از آن به دنيا آمدند نقش فوق العاده اي بازي كرده‌است.
«شاهنامه» بزرگ‌ترين اثر ادبي است كه به قلم يك نفر خلق شده است. اين كتاب، تاريخ و روايت‌هاي سرزمين ايران از عهد باستان تا زمان حضور دين اسلام در اين قلمرو را در بر مي‌گيرد.
«ابوالقاسم فردوسي» اين شاهكارش را طي ۳۵ سال از سال ۹۷۶ تا ۱۰۱۱ ميلادي نوشته و در زمان سلطان محمود غزنوي تمام كرده است. اما سلطان محمود از «شاهنامه» بخوبي استقبال نكرد و فردوسي هم اشعار سرزنش آميزي عليه او نوشت.
فردوسي با خلق شاهنامه اش هم اكنون كه بيش از هزار سال مي گذرد نه فقط از بزرگ ترين شاعران ادبيات فارسي، بلكه از شاعران ادبيات جهاني هم بيشتر شناخته شده است.
در سال ۱۹۹۲ در مركز شهر دوشنبه پيكره فردوسي را نصب كردند. اكنون اين مجسمه در ناحيه فردوسي شهر دوشنبه واقع است. كتابخانه ملي تاجيكستان و جند موسسه هنر و و چند باغ در اين كشور نيز به نام فردوسي نامگذاري شده‌اند
