فراتاب: بر اساس آمارهای موجود، جمهوری آذربایجان که در 170 سال گذشته و از زمان استخراج نفت 16 میلیارد بشکه نفت تولید کرده است، هم اکنون کمتر از 200 میلیون بشکه ذخیره نفتی دارد و این یعنی تا سال 2040 منابع نفت آذربایجان پایان خواهد یافت. این کاهش منابع با کاهش تولید نفت نیز همراه بوده و از 51 میلیون تن تولید در سال 2010 به 30 میلیون تن در سال 2023 رسیده است. این مورد یکی از دلایلی است که سبب شده آذربایجان در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر انجام دهد.
آمارها نشان می‌دهد آذربایجان مجموعا دارای26940 مگاوات پتانسیل بالقوه تولید انرژی از طریق منابع تجدیدپذیر است. این میزان به صورت مجزا شامل 3،000 مگاوات انرژی بادی، 23،040 مگاوات انرژی خورشیدی، 380 مگاوات انرژی زیستی و 520 مگاوات انرژی حاصل از رودخانه‌های کوهستانی است.
در ده ماهه نخست سال 2024 جمهوری آذربایجان مجوعا 23،847.3 میلیون کیلووات ساعت برق تولید کرده که از این میزان 3،315.3 میلیون کیلووات ساعت انرژی پاک محسوب می‌شود. این یعنی در این مدت حدود 14 درصد از کل برق تولیدی آذربایجان به منابع تجدیدپذیر اختصاص یافته است.
یکی از مهمترین اقدامات دولت آذربایجان جهت بهره‌برداری از منابع تجدیدپذیر در دهه‌های گذشته، "برنامه دولتی استفاده از منابع انرژی جایگزین و تجدیدپذیر در جمهوری آذربایجان" بوده است. این اقدام را می‌توان نخسین گام رسمی در راستای حرکت به سوی انرژی‌های تجدیدپذیر در آذربایجان به حساب آورد. در پی این فرمان سرمایه‌گذاری‌های رو به رشدی در این حوزه صورت گرفته است. در ادامه به مهمترین سرمایه‌گذاری‌های سال‌های اخیر اشاره می‌شود.
نیروگاه خورشیدی 230 مگاواتی قره‌داغ
قرارداد این نیروگاه که در سال 2021 با شرکت Masdar امارات بسته شد و در سال 2022، کلنگ‌زنی شد در اکتبر 2023 به بهره‌برداری رسید. این نیروگاه توسط صندوق توسعه ابوظبی، بانک توسعه آسیایی، بانک اروپایی بازسازی و توسعه و آژانس همکاری بین المللی ژاپن (جایکا) تامین مالی شده است. نیروگاه خورشیدی قره‌داغ سالانه 500 میلیون کیلووات ساعت برق تولید می‌کند که برق بیش از 110 هزار خانه را شامل می‌شود. این میزان تولید برق از طریق انرژی خورشیدی سبب کاهش ورود سالانه 200 میلیون تن کربن به اتمسفر می‌شود. همچنین، در مصرف سالانه 110 میلیون مترمکعب گاز صرفه‌جویی می‌کند.
نیروگاه بادی 240 مگاواتی خیزی-آبشرون: این پروژه که توسط شرکت عربستانی "ACWA Power" ساخته می‌شود در سال 2022 کلنگ‌زنی شد و انتظار می‌رود در سال 2025 به بهره‌برداری برسد. این نیروگاه بزرگترین نیروگاه بادی آذربایجان خواهد بود که سالانه 1 میلیارد کیلووات ساعت برق، معادل برق مصرفی 300 هزار منزل، را تولید خوهد کرد. راه اندازی این تاسیسات باعث صرفه‌جویی 220 میلیون مترمکعبی گاز طبیعی می‌شود. ارزش سرمایه‌گذاری این پروژه 300 میلیون دلار آمریکا برآورد شده است.
در سال 2023 شرکت Masdar امارات سه قرارداد سرمایه‌گذاری در آذربایجان برای دو پروژه خورشیدی و یک پروژه بادی خشکی با ظرفیت کل یک گیگاوات امضا کرد. سرمایه‌گذار این پروژه‌ها Masdar امارات و بانک توسعه آسیا خواهد بود. این قرارداد شامل احداث نیروگاه خورشیدی445 مگاواتی بیله‌سوار، نیروگاه خورشیدی 315 مگاواتی نفتچالا و نیروگاه بادی 240 مگاواتی آبشرون-قره‌داغ است. تنها دو نیروگاه خورشیدی بیله‌سوار و نفتچالا سالانه از تولید 725000 تن کربن و مصرف سالانه 380 میلیون مترمربع گاز طبیعی ممانعت خوهد کرد. انتظار می‌رود این پروژه ها در سال 2027 به بهره برداری برسند.
گزارش از سینا انوری – عضو کلاس روزنامه‌نگاری و برندسازی فراتاب – دوره 15.
بازنشر این گزارش با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
