فراتاب: به گواه تاریخ و با توجه به اکتشافاتی که باستان شناسان از منطقه «ژارمو» سلیمانیه عراق به عمل آوردهاند قدمت تمدنهای کشاورزی در خاورمیانه به بیش از ۹ هزار سال قبل بر میگردد که به نوعی اکثریت افراد جامعه با این بخش از اقتصاد در ارتباط بودهاند و روز به روز بر تعداد آنها افزوده شده است. پس از اصلاحات ارضی و الغای رژیم ارباب رعیتی در سال 1341 و واگذاری سند به کشاورزان در سراسر کشور و ایجاد شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای تعاونی تولید و در اختیار قرار دادن سوبسید و تسهیلات بانکی به کشاورزان رغبت این قشر از جامعه به فعالیت در این زمینه روز به روز بیشتر میشد. پس از انقلاب نیز با ادامه همین مسیر ابداع سیاستهای تشویقی در سالهای مقارن با جنگ تحمیلی چیزی از میل کشاورزان به این بخش از اقتصاد کم نشد. حال به گزارش سایت دیدهبان ایران تنها در طول ۳ سال اخیر حدود ۵۰۰ هزار نفر از کشاورزان شغل خود را ترک نموده و از روستا به شهر مهاجرت کردهاند. مساله بسیار مهمی که میتواند پیامدهای سوئی برای کشور بدنبال داشته باشد، این گزارش به بررسی راهکارهایی برای جلوگیری از تداوم این روند اختصاص یافته است.
تغییر استراتژیها در بخش کشاورزی
مهمترین استراتژیهایی که مدیران ارشد وزارتخانههای کشاورزی و صمت باید اعمال کنند یکی تقویت صنایع تبدیلی و فرآوری این بخش میباشد. همیشه کشاورزی ایران از ناحیه صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی بیشترین ضرر و زیان را دیده است، بنابراین با اعمال تغییرات فیزیکی، شیمیایی، ارگانولپتیکی، نگهداری، بستهبندی و توزیع میتوان در بازارهای جهانی جای پای مناسبی را یافت و ارزش افزوده بیشتری در اختیار تولیدکنندگان قرار داد.
استراتژی تمرکز بر برخی از کالاها
هدفگذاری برای تبدیل شدن به جایگاه ۱۰ کشور صادرکننده محصولاتی همچون گندم و جو؛ پیش از آن مستلزم بررسی امکانات بالقوه بویژه میزان زمینهای کشاورزی، میزان آب در دسترس و اقلیم مناسب میباشد.
استراتژی مدیریت کلان بر مصرف نهادههای استاندارد
بسیاری از محصولات صادراتی پس از آزمایش سلامت محصولات در گمرکات بازارهای هدف به علت ابتلا به آلودگی عودت داده میشود. مدیریت مصرف سموم و کودهای شیمیایی که یکی از عوامل عودت محصولات صادراتی میباشد، مصرف بیرویه این نهادهها در جهت افزایش کمیت محصول میباشد که به تبع آن باعث تقلیل کیفیت آن میگردد. یکی دیگر از عوامل عودت محصولات کشاورزی در گمرکات و مرزهای کشور استفاده از پسابهای شهری و صنعتی در تولید محصولات کشاورزی میباشد که باید این مهم نیز مدیریت گردد.
هرچند کشور ایران راه طولانی در جهت صادرات محصولات استراتژیک در پیش دارد اما میتواند با بهرهمندی از تجربه سایر کشورها همچون روسیه به هاب تولید غلات در منطقه تبدیل شده و به رقابت با سایر کشورهای دیگر بپردازد.
گزارش از حامد صحرایی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
