فراتاب: طی سه سال اخیر پاندمی کرونا جهان را تحت تاثیر خود قرار داد و باعث نگرانی، ترس و استرس شد. این همه‌گیری پیامدهای مختلفی به ھمراه داشت که از جمله آنها؛ تعطیلی مدارس، تعطیلی دانشگاهها، تعطیلی برخی از مراکز کاری و دورکاری و شاید مهم‌تر از سایر پیامدها سلامت روحی روانی عموم نیز تحت تأثیر قرار گرفت. دراین گزارش بە تاثیر بیماری کرونا بر سلامت روان دانش آموزان از نگاه کارشناسان اشارە خواھد شد.
آسیب عاطفی اجتماعی دانش آموزان
دکتر رضوان حکیم زادە دانشیار دانشکدە روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاە تھران در رابطە با آسیب عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان می‌گوید: تعطیلی آموزش حضوری نە تنھا باعث افت یادگیری بلکە باعث آسیب عاطفی و اجتماعی دانش آموزان شدە است. کودکان در مدرسە نظم در زندگی را می آموختند؛ سر ساعت مشخصی بیدار می شدند، سر وقت در کلاس درس حاضر می شدند، و زمان مشخصی را برای استراحت داشت این ھا بە کودکان کمک می کرد آداب زندگی را یاد بگیرند.
اما تعطیلی آموزش حضوری این روند را مختل کردە است. کودکان صبح ھا دیر از خواب بیدار می شوند و تا شب‌ها تا دیر وقت بیدارند و وقت خود را در فضای مجازی سپری می کنند. مجبورند ابعاد مھم اجتماعی را از طریق قاب کوچک موبایل تجربە کنند.
لزوم ھمدلی بین معلمان و دانش آموزان
محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاورە کشور معتقد است: کادر مدرسە و معلمان باید شرایط رفع اضطراب دانش آموزان رابا استفاد از شیوەھای «آرام بخش »فراھم آورند و با دانش آموزان دچار اضطراب مدارا کنند، تا آنھا بتوانند کم کم با شرایط خو بگیرند. وی می گوید: «با توجە بە محدودیت ھای ایجاد شدە طی دو سال آموزش آنلاین دانش آموزان، در حال حاضر شکل گیری یک «ھمدلی» میان معلمان و دانش آموزان بسیار حائز اھمیت است» در این راستا مدارس باید برنامەھای «برانگیزانندەای» برای دانش آموزان داشتە باشد تا آنھا آموزش مدرسە را بە خانە ترجیح دھند
اختلال در تعاملات روانی اجتماعی
در این راستا مریم صالحی روانشناس بالینی و مشاور مدرسە می گوید: «دانش آموز خوب کسی نیست کە نمرە ریاضی و علوم را ٢٠ بگیرد؛ بلکە باید بتواند در یک جامعە نقش درستی ایفا کند.» دانش آموز خوب بایستی بتواند کارکردھای مختلفی را بە عھدە بگیرد.
انسان موجودی اجتماعی است و ما بیشترین تعاملات را با دنیای پیرامون در مدرسە می آموزیم در این دوری دوسالە دانش آموزان از مدرسە، آنھا را بە شدت از نظر تعاملات روانی و اجتماعی، دچار اختلال کرد.
نمود آثار پیچیدە در سازەھای روانی دانش آموزان
در این بارە علیرضا زالی رئیس دانشگاە علوم پزشکی شھید بھشتی، خاطر نشان کرد: پس از پاندمی کویید ١٩ علاوە بر آثار جسمی آثار پیچیدە و ناشناختەای را در حوزە روانشناختی و سازەھای روانی در بین دانش آموزان را شاھد بودیم. وی در ادامە گفت: «برخی رفتارھا نظیر پرخاشگری، اضطراب، افسردگی،کاھش اشتیاق تحصیل، افت تحصیلی و کاھش سطح روابط اجتماعی در کودکان را جزو آسیب ھایی ذکر کرد کە اگر مورد توجە قرار نگیرند در سالھای آتی می تواند ما را با مشکلاتی در سطوح اجتماع روبرو کند.» بە گفتە زالی، منشأ بسیاری از انحرافات ،بزھکاری ھا و رفتارھای پر خطر در دوران بزرگسالی مربوط بە دوران دانش آموزی است کە اگر بە موقع مداخلات مناسب صورت گیرد قابل کنترل است
لزوم درک احساسات کودکان باتوجە بە رفتار آنھا
از سوی دیگر پریا فاروقی روانشناس واکنش کودکان و نوجوانان بە کرونا را از نظر سنی متفاوت می داند وی می گوید: «کودکان گنجینە لغات کافی برای ابراز احساسات خود ندارند و نمی توانند احساسات خود را بە زبان بیاورند وظیفە بزرگسالان است از رفتار کودک،متوجە مشکلات او شوند» وی تاثیرات کرونا را بە سە طیف سنی تقسیم می کند،
ردە سنین پیش دبستانی،
ردە سنی ٦-١٢سال و
ردە سنی ١١-١٨ سال
در ردە پیش دبستانی واکنش ھا بە شکل ترس از تنھا ماندن، از دست دادن مراقبین، مشکلات گفتاری مثل لکنت، از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع، بی اشتھایی و امتناع از غذا خوردن، اختلال در خواب و کابوس، افزایش بدخلقی، غر زدن و جسبندگی بیشتر بە والدین است. و در دو طیف سنی دیگر بە صورت بدخلقی، نق زدن، گلە و شکایت مداوم،بی حوصلگی، مقابلە جویی و وابستگی بە والدین، کم یا پراشتھایی، اختلال در خواب، علائم بدنی، از دست دادن علاقە بە بازی، تعامل با ھمسالان، یادگیری و تمرکز ،تحریک پذیری، بدخلقی، بی حوصلگی، اقدام بە رفتارھای پرخطر، اعتیاد بە اینترنت و فضای مجازی خود را نشان می دھد.
وی می گوید:«کودکان آسیب پذیرترین قشر جامعە ھستند، و نباید از نیازھای آنھا بە سادگی عبور کرد، شادی و بازی از مھمترین رکن زندگی کودکان است کە اگر بە اندازە کافی از آن برخوردار نباشند، در آیندە دچار مشکلات متعدد خواھند.»
نویسنده: ماریا عزیزی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
