فراتاب: در 12 آوریل 2022 دولت اعلام کرد که تمامی خدمات زیبایی از جمله روشن کردن مو، بوتاکس، کاشت مژه و ناخن، تتو ودیگر روش‌های زیبایی که مغایر با فرهنگ ترکمنی هستند ممنوع و در صورت نقض این قوانین صاحبان سالن به 15 روز زندان و مشتریان به پرداخت 1000منات محکوم خواهند شد. چند روز بعد هم خبرگزاری دولتی ترکمنستان اعلام کرد که کارمندان موسسات و شرکت‌های دولتی باید متعهد شوند که از لوازم آرایشی، رنگ مو، مانیکور و بوتاکس استفاده نمی‌کنند. به‌علاوه زنان حق نشستن در صندلی جلو ماشین و کنار راننده را ندارند و رانندگان مرد خودروهای شخصی هم حق سوار کردن زنانی که از بستگان آن‌ها نیستد را ندارند.

ترکمنستان بعد از استقلال و احیای فرهنگ ترکمنی
این کشور پس از فروپاشی شوروی به منظور بازیابی هویت و اصالت خود ایده‌ی بازگشت به سنت و فرهنگ ترکمنی را در مقابل کمپین «رهایی زنان» در دوران شوروی ایجاد کرد. ایده‌ی که سعی داشت زنان ترکمن را به ریشه‌های ترکمنی خود بازگرداند و آن‌ها را به مادر بودن و حفظ ارزش‌های سنتی خانواده تشویق کند.

دولت ترکمنستان از حرف تا عمل
دولت ترکمنستان تنها 4 سال پس از استقلال خود در کنفرانس جهانی زنان در پکن شرکت کرد و اعلامیه‌ی آن را تائید کرد. پس از آن در سال 1997 کنوانسیون رفع تمامی اشکال تبعیض علیه زنان (CEDAw) با هدف رفع تبعیض و کلیشه‌های جنسیتی را تصویب و پروتکل اختیاری آن را در سال 2009 امضا کرد. در اوت 2015 هم با گنجاندن اصلی در ماده‌ی 29 قانون اساسی و قانون شماره 264-خود، حقوق مدنی و فرصت های برابری برای زنان و مردان ترکمن در نظر گرفت.
دولت ترکمنستان در آخرین تلاش خود برای پیوستن به کمیسیون‌های رفع تبعیض، در دسامبر 2020 برنامه‌ی اقدام ملی 2025-2021 برای برابری جنسیتی را تصویب کرد و حتی در آوریل 2021، به عنوان یکی از اعضاء هیات اجرایی سازمان ملل جهت برابری جنسیتی و توانمند‌ی زنان برای سال‌های 2024-2022 انتخاب شد.
این درحالی‌ست که زنان ترکمن در معرض خشونت خانگی، تبعیضات جنسیتی شدید از جمله: آزمایش اجباری باکر‌ه‌گی، ممنوعیت خرید سیگار، دریافت گواهی‌نامه و ممنوعیت‌های پوششی هستند، شرایطی که برای شهروندان غیرترکمن این کشور سخت‌گیرانه‌تر بوده به‌طوریکه آن‌ها عملا از تصدی پست‌های اجرایی در سازمان‌های دولتی منع شده‌اند.
از نظر آماری کمتر از 40% دختران ترکمنستانی در مقطع تحصیلات دانشگاهی مشغول به تحصیل هستند و البته یکی از شروط ورود آن‌ها به دانشگاه پوشیدن لباس ملی ترکمنی یعنی روسری یا کلاه ترکمنی همراه با لباسی بلند است.

سایه‌ی بی‌جان سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری
در ترکمنستانی که این روزها سخت درگیر انعقاد قرارداهای لازم‌الاجرای مبادله‌ی انرژی و معاهدات تجاری با کشورهای منطقه است، جامعه‌ی مدنی بسیار ضعیفی و کمرنگی وجود دارد که یارای مخالفت با قوانین این چنینی را ندارد، بعلاوه هیچ سازمان محلی مستقلی هم نمی‌تواند در این کشور فعالیت کند و ورود سازما‌ن‌های غیردولتی بین‌المللی حقوق بشر نیز ممنوع است.
بدین‌ترتیب امضاء کنوانسیون‌های حمایت از حقوق زنان تا زمانی که الزام‌آور نباشد و نظارت موثر سازمان‌های بین‌المللی را به‌همراه نداشته باشد، هیچ سودی برای زنان و دختران ترکمنستان نخواهد داشت.

گزارش از شبنم چادری کارشناس ارشد روابط بین‌الملل و پژوهشگر حوزه زنان
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است