فراتاب – گروه سیاسی: جنگ 8ساله عراق علیه ایران تمام نمی شود که یک فاجعه دیگری رخ می دهد رژیم بعث عراق چهار نقطه از منطقه غرب کشور ایران را مورد هدف بمباران شیمیایی قرار می دهد که وضعیت مردم و شهر سردشت در این بین دردناک تر به چشم می آید. در سردشت زنان،کودکان ومردان زیادی مورد هدف این سلاح شیمیایی قرار گرفتند. اثرات مرگبار این سلاح زندگی یومیه این منطقه را مختل و حتی تا جایی جزیی از زندگیشان شده است. رژیم بعث عراق (صدام) در سردشت طبق اساسنامه رم مرتکب جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی شده است و حتی با تعمق بیشتری می توان جنایت نسل کشی را هم به آن الحاق کرد.اما نویسنده قصد دارد در این نوشتار فقط به بعد جنایت جنگی این مسئله بپردازد. حال با سپری شدن 31 سال از این درد پنهان چرا مسئولان و مجامع بین المللی اقدامات مثمرثمری انجام نداده اند؟

سردشت

یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی است که با وسعتی حدود1411کیومترمربع ازشمال با شهرستان پیرانشهر، از شرق با شهرستان های بوکان، مهاباد وبانه واز غرب وجنوب با کشورعراق هم مرز است. مردم سردشت اهل سنت وپیروامام شافعی هستند و زبان کردی سورانی سخن می گویند.طی سال های جنگ تحمیلی ، شهرسردشت از نقاط برخورد و درگیری نظامی ایران وعراق به شمار می رفت که اوج آن بمباران شیمیایی بود. بمبارانی که به رغم گذشت سال های متمادی هنوز از مردم این شهر قربانی می گیرد.براساس آمار موجود جمعیت، سردشت هنگام بمباران شیمیائی سال 1366بین 18تا20هزارنفر بوده است.بمباران شیمیایی سردشت روز 7تیرماه سال1366ساعت 4:30دقیقه عصر رخ داد.

بمباران شیمیایی سردشت و جنایت جنگی

بمباران شیمیایی سردشت و مطابقت آن مواد 7و8 اساسنامه دیوان هرچند که این جنایت در سطح بین المللی شناخته شده، و تمام عناصر را از قبیل عنصر مادی و روانی را می توان در این فاجعه مشاهده کرد. عنصرمادی این فاجعه نشانگر رفتار غیرانسانی،ایراد و صدمه شدید جسمی و روانی به مردم منطقه می باشد و عنصر روانی بیانگر قصد و آگاهی تام در این حمله وجود دارد. عراق در جریان بمباران شیمیایی سردشت منجر به نقض کنوانسیون سلاح های شیمیایی و پروتکل 1925 ژنو شده است. طبق شق پنجم ماده 8 اساسنامه دیوان، یادآوردی این نکته لازم است که رژیم بعث عراق در جریان بمباران شیمیایی سردشت علاوه بر بمباران کردن شهرها، روستاها و مناطق مسکونی این حمله منجر به جان سپردن ۱۱۰ نفر از ساکنان غیرنظامی شهر و ۸۰۰۰ تن دیگر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و مسموم شدند. طبق شق چهارم ماده 8 اساسنامه دیوان، تاثیر بمباران شیمیایی بر طبیعت سردشت منجر به این شد که در مرحله اول تمام برگ درختان فرو ریختند و تاثیر مخربی بر طبیعت گذاشته ولی باز هم درختان سبز شدند حتی ما روستایی به اسم رش هرمه داریم که بمباران شده بود، و گفته می شد درختانی که در نزدیکی محل بمباران تا 10 تا 15 سال سبز نشده اند و این را باید کارشناسان خاک و کشاورزی یا حتی سازمان محیط زیست مورد تحقیق قرار دهند که این مواد تا چه اندازه می تواند برطبیعت اثر بگذارد.

واکنش مجامع بین المللی به فاجعه بمباران شیمیایی سردشت

هیچ واکنشی به بمباران شیمیایی سردشت در مجامع بین المللی نشان داده نشد. فاجعه سردشت یکی از پیامدهای مهم آن سکوت در قبال یک نقض فاحش حقوق بین الملل است که باعث تکرار آن جنایت در مقیاسی گسترده تر می شود. همانطور که سکوت جامعه جهانی در مقابل بمباران شیمیایی سردشت (8 تیر 1366) باعثتکرار این فاجعه به دست صدام حسین در مقیاسی گسترده تر در حلبچه شهر کردنشین دیگر با فاصله زمانی کوتاه (25 اسفند 1366) و این بار در خاک خود عراق شد. و درخواست از مجامع بین المللی این است که در مقابل اینگونه جنایات سکوت نکنند و اقدامات مناسبی در مورد این فاجعه انجام دهند.این باور مقدس هم نهادینه شود که نه تنها دولت ها، سازمانها و سازمان های غیردولتی(NGO)  فعال در حوزه های مدنی و سیاسی بلکه تک تک افراد بشر در برابر وقوع هر جنایتی مسول هستند و نباید در مقابل آن سکوت کنند.

نتیجه

درپایان انتظار می رودکه دولت و مسئولین با دید وسیع تری به فاجعه سردشت نگاه و محیطی آرام، سالم و مناسب برای مصدومین این فاجعه ایجاد کنند. همچنین ملزم هستند که منشور حقوق شهروندی در رابطه با شهروندان کرد و جبران خسارات  وارده را در مورد آنها رعایت کنند. از مشکلات اساسی این فاجعه این است که بعضا افراد زیادی به عنوان جانباز شیمیایی حق و حقوق آنها شناخته نشده است.

نویسنده: مژده اسماعیلی

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است