فراتاب - گروه علمی: ازدواج در همه جوامع یک نهاد مهم شمرده می شود و داشتن زندگی زناشویی موفق تقریبا برای هر کسی یک هدف عمده و آرمانی به شمار می رود. ازدواج شاد یکی از اصلی ترین اولویت های زندگی انسان است. طبق یک تحقیق 93 درصد افراد خواهان یک ازدواج شاد هستند. آنها بر این باورند که ازدواج یک تعهد مادام العمراست که در هر وضعیتی نمی توان آن را خاتمه بخشید و فقط در حالت های اضطراری می توان به آن پایان داد. ازدواج مهمترین پیوندی است که بین دو فرد روی می دهد و سرآغاز شکل گیری یک کانون حمایتی _ عاطفی که در کیفیت زندگی افراد و تربیت نسل های بعدی نقش حیاتی دارد.
در بسیاری از کشورهای غربی و توسعه یافته با توجه به آگاهی از مزایای بالقوه ازدواج (تاثیر ازدواج در سلامت جسمانی، در سلامت ذهنی، افزایش طول عمر، کاهش افسردگی، ازدواج و نقش مثبت آن در سلامت فرزندان، کاهش رفتارهای پرخطر، درآمد بالاتر، خطر مرگ و میر پایین تر در مقایسه با افراد مجرد یا مطلقه و ...) نگرانی های زیادی در مورد کاهش نرخ ازدواج وجود دارد که این مسئله باعث شده تا به مقدار زیادی به ارتقاء برنامه های ازدواج، توجه و بر روی آن سرمایه گذاری شود. متخصصان و سیاست گذاران کشور ما هم باید توجه ویژه ای به ازدواج داشته باشند و در تسهیل ازدواج جوانان سعی و همت خود را بکار گیرند.
ازدواج و تاثیر آن بر سلامت ذهنی: در بحث از سلامت ذهن بر افسردگی تمرکز می کنیم زیرا که رایج ترین مشخصه سلامت است. همچنین افسردگی بر سلامت فیزیکی اثر گذار است. شواهد تحقیقاتی حاکی از آنست که ازدواج افسردگی را کاهش می دهد. مطالعات دریافته اند که مردان و زنانی که ازدواج کرده اند و در آن ازدواج باقی مانده اند نسبت به کسانیکه برای همیشه مجرد مانده اند و یا طلاق گرفته اند کمتر افسرده اند. افراد متاهل در مقایسه با مجردها سطح بالاتری از حمایت عاطفی را که به حس درک شدگی، مراقبت شدگی، ارج نهادگی و دوست داشته شدن اشاره دارد گزارش می کنند که عامل مهمی در کاهش اضطراب، افسردگی و مرگ و میر به حساب می آید.
ازدواج و سلامت فیزیکی: گر چه شواهد در این زمینه محدود است، اما تحقیقات حاکی از آنست که ازدواج ممکن است طول عمر را افزایش دهد، برای مثال مردان و زنان متاهل در مقایسه با مطلقه ها، بیوه ها و مجردها، مرگ و میر پایین تری را تجربه می کنند. تعدادی از مطالعات دقیق آشکار می کند که ازدواج می تواند سلامت کلی جسم را بهبود بخشد و نتایج بهتری برای شرایط سلامتی بخصوص شامل آرتروز، فشار خون بالا و بیماری های قلبی را باعث شود.
ازدواج و رفتارهای مرتبط با سلامت: تعدادی از مطالعات نشان داده اند که بزرگسالان ازدواج نکرده در مقایسه با بزرگسالان متاهل به احتمال بیشتری مشروبات الکلی می نوشند، مصرف ماری جوانا دارند و در رانندگی بی پروا هستند. همچنین افراد متاهل ممکن است به احتمال بیشتری در انجام رفتارهای که به سلامتیشان کمک می کند متعهد باشند مانند ویزیت شدن توسط پزشک به طور منظم، خوردن وعده های غذایی مغذی و در صورت بروز مشکلات مزمن یا شدید سلامتی، پایبندی بیشتری به رژیم های درمانی دارند. طبق تحقیقات دیگر ازدواج و هم خانگی در کاهش رفتارهای پرخطر ( منظور استفاده از داروهای قانونی و غیر قانونی هست که برای سلامتی مضر می باشد، مانند سیگار، مواد مخدر و مشروبات الکلی) نقش دارند؛ البته با ذکر این نکته که کاهش رفتارهای پرخطر در ازدواج بیشتر از هم خانگی است، بخصوص برای مردان، همچنین مجموعه وظایفی که با ازدواج بر دوش زوج قرار می گیرد در سلامت بهتر و کاهش رفتارهای پر خطر نقش دارد.
ازدواج و سلامت بین نسلی: فرزندان والدین ازدواج کرده سلامتی بهتری را نسبت به فرزندانی که در خانواده های تک والدی بزرگ می شوند تجربه می کنند. علاوه بر این والدین ازدواج کرده و فرزندانشان امید به زندگی طولانی تری نسبت به اعضای خانواده های تک والدی دارند. در همین راستا تحقیقات، تاثیر و نفوذ والدین بر سلامت فرزندانشان را در دو مرحله از زندگی آنها نشان می دهد: الف) در کودکی ب) در بزرگسالی. برای دوران کودکی شواهد دقیق محدود است اما تعدادی از مطالعات توصیفی نشان می دهد که مادران متاهل و کودکانشان به احتمال بیشتری نسبت به مادران مجرد و کودکانشان خوش بنیه تر و وزن متعادل تری دارند، و به احتمال کمتری کودکان مادران متاهل در سال اول زندگی می میرند. در مقایسه با سلامت جسمی، محققان بیشتر رابطه بین والدین و مسائل مربوط به آداب معاشرت، مسائل عاطفی و رفاه کودکان را مورد بررسی قرار داده اند(اضطراب، افسردگی و مشکلات رفتاری) که در مقایسه با کودکانی که والدین آنها طلاق گرفته اند یا هم خانه بوند و یا دوباره ازدواج کرده بودند کودکانی که والدینشان در ازدواج باقی مانده بودند، بطور قابل توجهی در مقیاس های تنظیم روانی _ منطقی، خود پنداره، روابط اجتماعی و مشکلات رفتاری و عاطفی کمتر، نمرات رضایت بخش تر و بهتری بدست آوردند.
نتایج مطالعاتی که در بالا ذکر شد بر اهمیت ازدواج در سلامت جسمانی و روان شناختی و همچنین تاثیر آن بر سلامت و آینده فرزندان تاکید کرده اند که این امر می طلبد توجه ویژه تری به ازدواج داشته باشیم اما دو پدیده تعارضات زناشویی و طلاق (در یک مطلب ویژه به طلاق پرداخته می شود) تهدیدهایی جدی برای واحد زناشویی هستند که ثبات و کیفیت ازدواج را به چالش کشیده و باعث بروز پیامدهای منفی روانی، جسمانی، اجتماعی و اقتصادی می شوند. حوادث استرس زا، همچون طلاق، می تواند منجر به شکست در انجام تکالیف رشدی شود و مشکلات سلامت روانی و اختلال در شایستگی های رشدی (شایستگی رهبری، شغلی، علمی و...) را افزایش دهد.
امیر حبیبی, کارشناس ارشد مشاوره
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
