فراتاب - گروه اندیشه: کتاب «نهضت آزادی ایران از تأسیس تا انشعاب» اثر «عباس طایفه» و «احسان کیانی» در اوایل بهمن ماه از سوی انتشارات صمدیه منتشر و راهی بازار کتاب شد. این کتاب به تحلیلی تاریخی از سیر شکل‌گیری و تداوم حیات سیاسی نهضت آزادی از اوایل دهة سی تا اواخر دهة پنجاه خورشیدی می‌پردازد. این کتاب تلخیصی از پایان‌نامة کارشناسی ارشد علوم سیاسی عباس طایفه است که به راهنمایی «احمد خالقی» (استاد اندیشه سیاسی دانشگاه تهران) انجام پذیرفته است.
این اثر با رویکرد سیستمی تالکوت پارسونز، تحولات و جناح‌بندی‌های درونی این گروه را مورد بررسی قرار داده است. در این رهیافت، نهضت آزادی فراتر از نقش مؤثر مؤسسان و رهبرانش در تاریخ معاصر کشورمان به مثابه یک سیستم یا واحد تشکیلاتی در نظر گرفته می‌شود. سیستمی که رخدادهای سیاسی داخلی و خارجی به عنوان داده‌های ورودی آن و تصمیم‌های اتخاذشده از سوی آن به مانند خروجی سیستم در تقابل با محیط عمل می‌کنند. جناح‌بندی‌ها و تحولات درونی نهضت آزادی ایران نیز مانند پروسه یا فرآیندی است که از درون اخذ داده‌ها به برون‌رفت تصمیمات سیستم منجر می‌شود. فصل اول کتاب تبیین چرایی به‌کارگیری این چارچوب نظری است. در فصل دوم، سیر وقایع منتج به تأسیس نهضت آزادی، از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ و نقش فعالان نهضت ملی شدن صنعت نفت در نهضت مقاومت ملی تا تحولات اوایل دهة چهل خورشیدی مانند نخست‌وزیری امینی و تشکیل جبهة ملی دوم و سپس حوادث منتهی به قیام ۱۵ خرداد ۴۲ که به رکودی عمیق و طولانی در فعالیت‌های نهضت منجر شد، بررسی شده‌اند. این فصل، روایتی از اولین دورة حیات سیاسی نهضت آزادی ایران است.
فصل سوم شامل چرایی تشکیل سازمان مجاهدین خلق از درون نهضت آزادی و چگونگی روابط نهضت آزادی با این سازمان می‌باشد. تبیین فضای تغییر فاز مبارزة سیاسی به نظامی و شمول این مسأله به گروه‌های مختلف با اندیشه‌های گوناگون؛ از جمله موارد مشروح در این فصل است. سیر اندیشه‌گانی رهبران اولیة سازمان مجاهدین خلق، نحوة مواجهه رهبران نهضت آزادی با آنها و تداوم این مسیر تا تغییر ایدئولوژی در این سازمان، از دیگر بخش‌های این فصل است. فصل چهارم و پایانی نیز به اختلافات درونی نهضت آزادی که به انشعاب در آن در سال ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی منتهی شد، می‌پردازد. سیر تاریخی سال‌های پایانی دولت پهلوی و تغییراتی که در لحن و بیان بیانیه‌ها و مواضع نهضت آزادی به مرور ایجاد می‌شود و سپس اختلافات درونی پس از شکل‌گیری دولت موقت از مهمترین بخش‌های این فصل می‌باشد. اختلافاتی که در نهایت به انشعاب مهندس سحابی و دوستانش از نهضت آزادی ایران انجامید. علاوه بر این متن تحلیلی، مصاحبه‌های جالب توجهی با آقایان ابراهیم یزدی(دبیر کل نهضت آزادی)؛ محمد توسلی(رییس دفتر سیاسی نهضت آزادی)؛ عبدالرضا نیک‌بین(از مؤسسان سازمان مجاهدین خلق)؛ لطف‌الله میثمی(عضو سابق نهضت آزادی و سازمان مجاهدین خلق)؛ حجت‌الاسلام دعایی(رابط امام خمینی با برخی گروه‌های مبارز مانند سازمان مجاهدین خلق)؛ محمد بسته‌نگار(عضو گروه ملی‌مذهبی) و محمدمهدی جعفری(عضو سابق نهضت آزادی) انجام گرفته که به ضمیمه کتاب، گردآوری شده‌اند. در پایان کتاب نیز در بخش گالری، تصاویر جالب و بعضاً دیده‌نشده‌ای از سیر تاریخی فعالیت‌های نهضت آزادی ایران قرار گرفته‌اند.
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
