فراتاب: دونالد ترامپ با صدور فرمان اجرایی شماره ۱۴۱۷۲ نام بخش شمالی خلیج مکزیک را به خلیج آمریکا تغییر داد. این فرمان با هدف احیای نام‌هایی که شکوه و عظمت آمریکا را پاس می‌دارد صادر شده است.
حفظ نام‌های جغرافیایی مناطق به خودی خود نمایانگر بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی ملت‌هاست، بدین روی تغییر نام آنها بدون در نظر گرفتن این مهم می‌تواند به معنای نادیده انگاشتن سابقه تاریخی بومیان آن منطقه تلقی شود .
در بحبوحه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هنوز بسیاری در شوک نتیجه هستند که فرمان‌های اجرایی دونالد ترامب یکی پس از دیگری بعضا دنیا را مبهوت می‌کند. منتظر قطار هستم همان‌طور که با گوشی اخبار روز را دنبال می‌کنم تیتر یکی از خبرها توجهم را جلب می‌کند، رییس‌جمهور مکزیک تهدید کرده که در صورت تغییر نام خلیج مکزیک به آمریکا در سرویس‌های نقشه گوگل علیه این شرکت اقدام قانونی خواهد کرد.
در ژانویه ۲۰۲۵ دونالد ترامپ با هدف تاکید بر اهمیت اقتصادی و تاریخی مکزیک برای ایالات متحده و احیای نام‌هایی که عظمت آمریکا را گرامی می‌دارد نام خلیج مکزیک را به خلیج امریکا تغییر داد بطوری‌که در حال حاضر استفاده از نام خلیج آمریکا در منابع رسمی ایالات متحده استفاده می‌شود.
اما این اقدام یک‌جانبه از سوی ایالات متحده انتقادهایی را دربرداشت، «مایکل چارتی» با نوشتن مقاله‌ای تحت عنوان «خلیج مکزیک یا خلیج آمریکا؟ چرا تاریخ باید اهمیت داشته باشد؟» به تصمیم دولت ترامپ مبنی بر تغییر نام این خلیج انتقادات تندی وارد کرد. وی این اقدام را تلاشی برایی پاک‌سازی حافظه تاریخی و پنهان سازی جنایات گذشته استعمارگران اروپایی می‌داند. چارتی هشدار می‌دهد تغییر نام خلیج مکزیک به امریکا تنها یک تغییر نام ساده نیست بلکه تلاشی برای بازنویسی تاریخ و پنهان‌سازی جنایات گذشته است.
رئیس جمهور مکزیک نیز نسبت به این اقدام واکنش منفی داشت کلونیا شیباوم در یک مصاحبه مطبوعاتی به زبان طعنه‌آمیزی گفت زین پس نام آمریکای شمالی را نیز به آمریکای مکزیکی تغییر می‌دهیم. با وجود انتقادهایی که از سوی بریتانیا و چهره‌های شناخته شده مطرح شد باید نظر قانون را در مورد چنین اقدامی جویا شویم.
دلایل حقوقی در اثبات و رد تغییر نام خلیج مکزیک به خلیج آمریکا
اصل حاکمیت سرزمینی (Severeignty)
این اصل به هرکشوری این حق را می‌دهد تا در چارچوب مرزهای خود هرنامی که مناسب می‌داند برای نقشه‌ها و کتاب‌ها و سامانه‌های رسمی‌اش بکار ببرد بدین روی اقدام ایالات متحده در داخل مرزهای جغرافیایی خود مشروع است، از دیگر سوی اصل احترام به نام‌های جغرافیایی تثبیت شده که در اسناد و نقشه‌های سازمان‌های بین‌المللی همچون سازمان ملل متحد ثبت و مورد پذیرش واقع شده و به عنوان نام های رایج و مرسوم مورد استفاده قرار می‌گیرد اگر به صورت یک‌جانبه از سوی کشوری تغییر داده شود استفاده از نام جدید برای سایر کشورها و نهادها الزام‌آور نیست.
کمیته نام گذاری جغرافیایی مناطق با عنوان (UNGEGN) که در سازمان ملل به منظور هماهنگ‌سازی نام‌های جغرافیایی مناطق تشکیل شده است در بیانیه‌ایی رسما اعلام کرد هیچ کشوری نمی‌تواند بصورت یک‌طرفه نام رسمی یک منطقه مشترک را برای همه تغییر دهد.
نتیجه نهایی
خلیج مکزیک حتی یک منطقه مورد مناقشه هم نیست و بیش از نیمی از آن متعلق به آب‌های سرزمینی مکزیک و کوبا و کشورهای حوزه کارائیب است بنابر این تغییر نام یک سویه توسط آمریکا بدون رضایت و هماهنگی با این کشورها می‌تواند مصداق تخلف و تداخل در حقوق سایر کشورها به شمار آید.
کم کم دارم به مقصد می‌رسم و باید از قطار پیاده شوم برحسب اتفاق یکی از دوستان خبرنگار هم کنارم نشسته فکر کنم متوجه شد من غرق در خواندن مطلب هستم، سرش را نزدیک آورده و می‌گوید راستی شنیدی خبرگزاری آسوشیتدپرس که همچنان به استفاده از نام خلیج مکزیک ادامه داده از رویدادهای رسمی کاخ سفید محروم شده؟ و خنده‌های تلخ ما به آن کشوری که در متمم اول قانون اساسی‌اش نوشته شده: «دولت حق ندارد ازادی بیان و مطبوعات را محدود کند!»
نویسنده: هلاله مسعود پژوهشگر حقوق بین الملل و از اعضای کلاس روزنامه‌نگاری و برندسازی فراتاب
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
