فراتاب: «ایجاد کلینیک موسوم به ترک بی‌حجابی با هدف درمان روان‌شناختی و اقدامی تربیتی علیه بی‌حجابی، ضمن آنکه هیچ پایه‌ی علمی ندارد، موجب نگاه تحقیر آمیز و تنبیهی به سبک زندگی متفاوت شهروندان خواهد بود و اساساً تناسبی با اخلاق نیز ندارد ...»
اینها بخشی از بیانیه‌ی «انجمن علمی روانپزشکان ایران» در پاسخ به ایجاد کلینیک موسوم به «ترک بی‌حجابی» است که این انجمن در آن «نگرانی عمیق خود را نسبت به استفاده‌ی ابزاری، سیاست‌زده و کاریکتوری از روان‌پزشکی، روانشناسی و خدمات سلامت روان توسط بخش کوچکی از حاکمیت»، اعلام داشته است.
بر اساس خبری که در رسانه‌ها منتشر شده است، اخیرا مهری طالبی دارستانی، رئیس اداره زنان و خانواده ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان تهران از راه‌اندازی مراکزی تحت عنوان «کلینیک ترک بی‌حجابی» با هدف درمان علمی و روان‌شناختی بی‌حجابی به‌ویژه در میان نسل جوان، نوجوان و بانوان جویای هویت اجتماعی و اسلامی در سطح استان تهران خبر داده و گفته است که: «این مراکز به عنوان بخشی از نقشه جامع راهبردی زیست‌بوم غیرت، حیا، عفت، حجاب با رویکرد فرهنگی نوین و با هدف ارائه خدمات روان‌شناختی، مشاوره‌ای و مددکاری به افرادی که تمایل به رعایت حجاب دارند و ممکن است به دلیل فشارهای اجتماعی یا تاثیرات محیطی در این زمینه دچار چالش شده باشند، ایجاد شده است.»
دارستانی گفته است این طرح با همکاری متخصصان و دغدغه‌مندان در «ستاد امر به معروف و نهی از منکر» تهیه شده است که در بودجه سال ۱۴۰۳ رقم ۱۵۵ میلیارد تومان بودجه از ردیف بودجه عمومی و ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه اختصاصی دریافت کرده است!
در پی انتشار این خبر، نارضایتی اشخاص و سازمان‌های گوناگون به «بیمار انگاری» مسئله‌ی بی‌حجابی خود را نمایان کرد و برخی سازمان‌ها به پیشینه‌ی سوءاستفاده از روانشناسی و روان‌پزشکی و اعتراض به آن اشاره نمودند. دو «انجمن روانشناسی ایران» و «انجمن علمی روان‌درمانی ایران» در بیانیه‌ی مشترک خود راه‌اندازی «کلینیک ترک بی‌حجابی در تهران» را عامل تشویش اذهان عمومی خواندند که متخصصان سلامت روان را متعجب و در عین حال به‌شدت نگران کرده است. این دو انجمن بیان داشتند که داشتن یا نداشتن حجاب پدیده‌ای اجتماعی و فرهنگی است و نه یک بیماری که نیاز به درمان داشته باشد.
طیبه سیاوشی، نماینده مجلس دهم در گفت‌وگویی در اینباره گفته است: «این کلینیک اقدام فرهنگی و ایجابی انجام نخواهد داد و قطعا یک کار اجرائی را در دست خواهد گرفت و امکان اینکه مسائل و مشکلات جدیدی را به وجود بیاورد، هست. حتی امکان آنکه مواردی به اینها احاله شود که منجر به تأثیرات منفی در جامعه شود نیز وجود دارد.»
حسن نتاج،عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دوازدهم نیز مخالفت خود را با این طرح بیان کرد و در این مورد گفته است: «این که بخواهیم با طرح‌های عجیب و غریب، بخش زیادی از مردم را بیمار بدانیم، خودش موجب آسیب رساندن جدی به سلامت روان مردم می‌شود.»
بودجه‌ی مالی اختصاص یافته به این طرح نیز واکنش‌های متفاوتی را از سوی عده‌ی زیادی به دنبال داشت. پس از واکنش‌های گسترده به افتتاح چنین مرکزی، محمدرضا میرشمسی، معاون امور اجتماعی ستاد امر به معروف و نهی از منکر از تغییر نام «کلینیک بی‌حجابی» به «محفل فرهنگی ترک بی‌حجابی» سخن به میان آورد و چنین بیان داشت که ستاد امر به معروف به افراد بی‌حجاب نه نگاه بیمارگونه دارد و نه نگاه امنیتی، بلکه تماما به فکر این است به‌جای این که موضوع بی‌حجابی یک مساله امنیتی باشد، یک موضوع فرهنگی و تربیتی محسوب شود.
مهری طالبی دارستانی نیز در طول روزهای گذشته در چندین مورد «کلینیک ترک بی‌حجابی» را «کلینیک زیبایی اجتماعی» خوانده است.
میرشمسی یکی از دلایل ایجاد چنین مرکزی را در راستای دغدغه رئیس‌جمهور، مسعود پزشکیان، درباره مسائل مربوط به گشت ارشاد و تاکید آقای پزشکیان مبنی بر این که باید در این زمینه، کار فرهنگی انجام شود و حجاب یک موضوع تربیتی است، بیان کرد اما فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم، در گفت‌وگویی این ادعا که راه‌اندازی کلینیک ترک بی‌حجابی با درخواست و آگاهی دولت بوده است را تکذیب کرد.
زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری نیز درباره تشکیل کلینیک حجاب گفت: «این موضوع هیچ ارتباطی به دولت ندارد و شکل‌گیری آن در دولت تصویب نشده است.» محمدرضا میرشمسی درخواست خانواده‌ها، اشخاص درگیر بی‌حجابی و جایگزینی جریمه نقدی «جرم بی‌حجابی» را نیز از علل بوجود آمدن این کلینیک‌ها ذکر کرده است.
پروانه سلحشوری نماینده تهران در مجلس دهم ضمن انتقاد از طرح «کلینیک بی‌حجابی»، درباره واکنش بهروز آذر و اعلام بی‌خبری دولت، گفت: «پاسخ مردم این نیست که معاون رییس جمهور فقط اکتفا به این کند که این طرح در دولت مطرح نشده. اگر ابلاغ این لایحه از طریق دولت انجام شود قطعا آقای پزشکیان زیر تمام وعده‌های انتخاباتی‌شان و قول‌هایی که داده‌اند زده‌اند.»
با وجود بیان علل افتتاح چنین مکانی از سوی پشتیبانان آن، واکنش‌ها و مخالفت‌ها به ویژه از سوی متخصصان سلامت ادامه دارد؛ با این حال به‌نظر می‌رسد مبدعان این طرح همچنان از طرح ابداعی خود پا پس نکشیده‌اند.
در همین رابطه انجمن علمی روانپزشکان ایران در بخشی دیگر از بیانیه‌ی خود می‌گوید: «شاهد چند مصاحبه از مدیران نهاد مجری بوده‌ایم که دلالتی روشن بر غیرکارشناسی، شتاب‌زده، سطحی و سیاسی بودن این روش چون بسیاری روش‌های پیشین است» و با مخاطب قرار دادن دولت می‌گوید: «از دولت محترم که از طرف مبتکران این روش ادعا شده سفارش دهنده‌ی این شیوه بوده، انتظار می‌رود به روشنی مخالفت خود را با این سیاق شیوه‌های‌نخ‌نما شده و آزموده‌های تکراری نشان دهد و در عوض متناسب با نگاهی که رییس جمهور محترم در اعتنا به دانش و شواهد علمی دارند، نگرش علمی و غیرسیاسی به موضوعات اجتماعی و حوزه‌ی سلامت روان پیشه کنند و البته ضمن خاتمه دادن به این شیوه رفتارهای دانش ستیز، در عوض به متخصصان این عرصه اجازه دهند تا در چارچوبی علمی و به دور از فشارهای سیاسی و ایدئولوژیک به دردهای جامعه بپردازند.»
گزارش از سوما توتونچی – پژوهشگر حوزه روانشناسی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
