فراتاب: در قلب خاورمیانه، سوریه، کشوری با تاریخ غنی و فرهنگی متنوع، در حال تجربه تغییراتی است که میتواند سرنوشت آن را برای سالهای آینده شکل دهد. خیابانهای دمشق، که شاهد تشنجها و درگیریهای سالهای اخیر بودهاند، به آرامی در حال بازسازی و ترمیم هستند. اما این بازسازی تنها به زیرساختهای فیزیکی محدود نمیشود؛ آینده سوریه به شدت تحتتأثیر رقابتهای پیچیده بازیگران جهانی و منطقهای است. با خروج نیروهای نظامی از برخی مناطق و افزایش دیپلماسی بینالمللی، روزنههایی از امید در افق نمایان شدهاند. از یک سو، بازیگران جهانی با منافع مختلف در حال رقابت برای تأثیرگذاری بر سرنوشت سوریه هستند و از سوی دیگر، بازیگران منطقهای به دنبال حفظ قدرت و نفوذ خود در این سرزمین هستند. در این میان، مردم سوریه با آرزوهایی برای صلح و ثبات، در جستجوی راهی برای بازسازی زندگیهای خود هستند. آینده سوریه، به عنوان یک میدانی برای رقابت قدرتها و همچنین فرصتی برای احیای هویت ملی، در حال شکلگیری است.
در حالی که سوریه به آرامی از گرداب جنگ و ویرانی خارج میشود، آینده این کشور به شدت تحت تأثیر بازیگران جهانی و منطقهای قرار دارد. روسیه به عنوان حامی اصلی دولت بشار اسد، در تلاش است تا نفوذ خود را تقویت کند و ثباتی نسبی را به ارمغان آورد، با این هدف که همپیمانان خود را در منطقه حفظ کند. از سوی دیگر، ایالات متحده و متحدانش با نگرانی به افزایش نفوذ ایران و گروههای شبهنظامی وابسته به آن نگاه میکنند و سعی دارند از گسترش قدرت تهران جلوگیری کنند. این کشمکشها نه تنها بر سرنوشت سوریه، بلکه بر کل خاورمیانه تأثیرگذار است و میتواند به تغییرات بنیادین در توزان قوا در این منطقه پرآشوب منجر شود. در این وضعیت پیچیده، کنشها و واکنشهای این بازیگران میتواند به شکلگیری یک آینده جدید برای سوریه بیانجامد؛ آیندهای که ممکن است به بازسازی و همگرایی منجر شود و یا مجدداً این کشور را به سمت ناآرامی و تنش سوق دهد. در واقع، سوریه اکنون به میدان جنگی برای منافع ژئوپولیتیکی تبدیل شده است که هر یک از این قدرتها به دنبال تحقق آرزوها و استراتژیهای خود هستند.
در حالی که سوریه به سمت بازسازی و ثبات پیش میرود، چالشهای فراوانی در انتظار این کشور است. با وجود کاهش درگیریها در برخی مناطق، مشکلات انسانی و اقتصادی هنوز به قوت خود باقی است. میلیونها نفر از مردم هنوز در معرض تهدیدات امنیتی و کمبود منابع اولیه قرار دارند. همچنین، تحریمهای بینالمللی و پیچیدگیهای سیاسی در عرصه جهانی مانع از جذب سرمایهگذاریهای خارجی و کمکهای بشردوستانه میشود. در این میان، چین، روسیه و ایران به عنوان بازیگران کلیدی در تلاش برای تأثیرگذاری بر آینده سوریه شناخته میشوند، در حالی که کشورهای غربی همچنان به دنبال تضمینهای امنیتی برای جلوگیری از بروز بحرانهای جدید هستند. این وضعیت پیچیده، نیاز به دیپلماسی هوشمندانه و همکاریهای بینالمللی را بیشتر از همیشه نمایان کرده است.
با وجود چالشهای فراوان و نقایص عمیق، امید در دل مردم سوریه بار دیگر جوانه زده است. در خیابانهای شهرهایی که روزی مملو از ویرانی و ناامیدی بودند، نشانههایی از زندگی دوباره به چشم میخورد. بازارها به تدریج شلوغ میشوند و خانوادهها برای از سرگیری زندگی روزمره خود تلاش میکنند. این تغییرات نه تنها نشاندهنده قدرت تابآوری مردم سوریه است، بلکه نویدبخش فصل جدیدی در تاریخ این کشور میباشد. با این حال، در پس این نوید، واقعیتهای پیچیده سیاسی و اقتصادی پنهان است که آینده سوریه را همچنان در هالهای از ابهام قرار میدهد. بازگشت به زندگی عادی، گامهای کوچک و بزرگ را میطلبد، اما عزم و اراده مردم میتواند راهی به سوی آیندهای روشنتر بسازد. در این میان، مردم سوریه که سالها در جستجوی صلح و ثبات بودهاند، امیدوارند که این بار، تغییرات به نفع آنها باشد و سرنوشت کشورشان تحت تأثیر منافع خارجی قرار نگیرد. آنها در انتظار روزی هستند که سوریه، با تاریخ غنیاش، دوباره به عنوان مهد فرهنگ و تمدن در خاورمیانه شناخته شود.
گزارش از خشایار بوربوری – دکترای علوم سیاسی و پژوهشگر حوزه مسائل سوریه
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
