فراتاب: در 30 نوامبر 1947 پس از جریان چندین مرحله‌ای جنگ‌های اعراب و اسرائیل (1947-1949)، فلسطین از حکمرانی بریتانیا درآمده، در همان اثنا نیز سازمان ملل متحد طی قطعنامه‌ای این سرزمین را به دو بخش عرب‌نشین و یهودنشین تقسیم نمود؛ که در نتیجه‌ی آن اکثر اراضی فلسطین به نفع یهودیان واگذار می‌شد. از این رو با به رسمیت شناخته‌شدن دولت اسرائیل توسط جامعه جهانی در هفتاد سال گذشته، این دولت تنش‌ها و صلح‌های بسیاری با ساکنان عرب این ناحیه داشته است، که ما به ترتیب وقایعی که دراین سالها تا کنون پیش آمده خواهیم پرداخت.
قطع‌نامه 242 شورای امنیت سازمان ملل، 1967
این قطع‌نامه در نوامبر 1967 توسط شورای امنیت سازمان ملل تدوین و مصوب شد که مفاد اصلی آن واگذاری سرزمینهای اشغالی در برابر صلح مقررگشته بود. اساس صدور این قطع‌نامه، فصل 6 منشور سازمان ملل است و فقط جنبه تذکری دارد و قابل اجرا نخواهد بود.
کمپ دیوید، 1978
در پی جنگ در سال‌های 1967 الی 1973 طرح‌هایی موسوم به صلح میان اسرائیل و اعراب پیشنهاد شد اما هیچ‌کدام از طرفین دعوا، حاضر به جریان افتادن این طرح‌ها نبودند. در پی سفر تاریخی انور سادات به اسرائیل و به رسمیت شناختن این دولت، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، شرایط برای برقراری صلح میان اعراب و اسرائیل را مناسب دید؛ نتیجه‌ی این رویدادها منجر به امضای پیمانی بین انورسادات، مناخم بگین، به میزبانی جیمی‌کارتر در کمپ دیوید شد.
کنفرانس مادرید، 1991
آمریکا و شوروی پس از بسته‌شدن پیمان صلح مصر و اسرائیل، با تشکیل کنفرانسی در مادرید اسپانیا خواستار صلح دیگر کشورهای عرب منطقه با اسرائیل شدند. در این اجلاس به علت افزایش اختلاف طرف‌های دعوا، نماینده تشکیلات خودگردان فلسطین حضور نداشت، و در نتیجه این نشست بین نمایندگان کشورهای سوریه، لبنان، اردن به همراه هیات مشترکی از نمایندگان فلسطینی با اسرائیل تشکیل شد. درگیری‌های مختلف از جمله مناقشات مرزی طرفین دعوا باعث بی‌حاصل شدن این مذاکرات شد اما چهارچوب مذاکرات بعدی بر سر آینده فلسطینیان در قبال دولت اسرائیل را تبیین می‌نمود.
پیمان اسلو، 1993
توافق‌نامه‌ای میان اسحاق رابین نخست وزیر وقت اسرائیل و یاسرعرفات رهبرسازمان آزادی‌بخش فلسطین به میانجی‌گری دولت نروژ بسته شد. طی این قرارداد طرفین موجودیت قانونی یکدیگر را به رسمیت شناختند و اسرائیل موافقت خود با خروج نیروهایش از کرانه باختری رود اردن و نوار غزه را اعلام کرده و به‌علاوه، پس از پنج سال؛ همراه با برطرف شدن مشکلات طرفین و عمل به مفاد آن، این تفاهم باید به یک توافق صلح دائمی تبدیل می‌شد، تا در این بین سال 1995 دوباره بین دو طرف پیمان دیگری منعقد گردید.
کمپ دیوید، 2000
در سال 2000 مذاکرات صلح کمپ‌دیوید میان بیل‌کلینتون، یاسر عرفات و ایهود باراک از سرگرفته شد، که همزمان با آن وقوع انتفاضه دوم فلسطینی‌ها زمینه‌ساز شکست این مذاکرات شد. مذاکرات بر سر موضوعات مختلفی از جمله؛ مسائل مرزی، اسکان مهاجران، امنیت آن مناطق و تسلط بر بیت‌المقدس را در برداشت.
مذاکرات طابا، 2001
در پایان دوره‌ی ریاست جمهوری بیل کلینتون که همچنان وی از رسیدن به صلحی پایدار میان اسرائیل و فلسطین نا امید نشده بود؛ در نتیجه وی در حال تشکیل دادن مذاکرات میان طرف‌ها در طابای مصر بود، در پی این مذاکرات طرف اسرائیلی تشکیل دولت فلسطینی در ناحیه بیت‌المقدس شرقی را پذیرفته بود که با پیروزی آریل شارون بر ایهود باراک در انتخابات ریاست جمهوری، شانس دست‌یابی به این صلح منتفی گشت.
طرح صلح عربستان سعودی، 2002
در اجلاس سران عرب از طرحی تحت عنوان ابتکار صلح عربی سخن به میان آمد. موضوع اصلی این طرح بازگشت اسرائیل به مرزهای تعیین شده در سال 1967 بود، که در عوض آن؛ دولت‌های عربی منطقه، موجودیت اسرائیل را به رسمیت می‌شناختند.
نقشه راه، 2003
گروه چهار متشکل از ایالات متحده آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد برای پایان دادن به منازعات چندین ساله دو دولت؛ طرحی موسوم به نقشه راه پیشنهاد کردند که در آن به پایان دادن اسرائیل از شهرک سازی‌های غیرقانونی، تشکیل یک دولت فلسطینی با مرزهای موقت اشاره شده بود، اما هیچ‌گاه عملی نشد.
آناپولیس، 2007
محمودعباس رئیس حکومت خودگردان فلسطین، اهود اولمرت نخست وزیر اسرائیل در کنفرانس شهر آناپولیس ایالت مریلند به میزبانی جورج دبلیو بوش برای رسیدن به توافق صلحی پایدار به مذاکره نشستند. طرفین تاکید داشتند که این گفتگوها ادامه‌ی سیاست‌های تعیین شده در نقشه راه، خواهد بود هم‌چنین خاطرنشان کرده‌بودند این مذاکرات تا پایان 2008 به نتیجه می‌رسد.
واشنگتن، 2010
با روی کار آمدن باراک اوباما وی توانست طرفین اسرائیلی و فلسطینی را وادار به مذاکره رودررو کند؛ تحت این شرایط که مذاکرات پنهان نمایندگان آمریکا با اسرائیل، نخست وزیر این کشور را راضی ساخت با فرمانی ساخت شهرک سازی‌های کرانه غربی را تا حدود 10 ماه متوقف نماید، در نتیجه این گام بود که محمود عباس نیز با درخواست مذاکره مستقیم با نتانیاهو موافقت کرد.
معامله قرن، 2020
دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا دریک کنفرانس مطبوعاتی خبر از توافق‌نامه‌ای تحت عنوان صلح اسرائیل وهم‌پیمانان عرب نام می‌برد. طوری که مثلث اتحاد آمریکا اسرائیل امارات طی این قرارداد چالش‌های مشترکی را در پیش‌رو خواهند داشت. تنش درمیان ایران و هم‌سایگان عرب او می‌تواند نتیجه سوق اعراب به قبول این امرتاریخی باشد.
ازمهمترین مفاد ذکرشده دراین قرارداد تعویق قانون الحاقی یاهمان مالکیت اسرائیل براراضی کرانه باختری است، که شخص ترامپ خواستار لغو این دستور ازهمتای اسرائیلیش برای پیش‌برد روند صلح شد.
به نقل ازخبرگزاری رویترز طرفین باید روابط همه‌جانبه ازقبیل سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک، گردشگری خودرا درعالی‌ترین سطح همکاری قرارداده وهم‌چنین اسرائیل موظف است عادی سازی روابط خودبادیگر کشورهای عربی رانیز دردستور کار خود قراردهد.
خشونت‌های 2021
درماه می 2021 به دنبال اخراج خانواده‌های ساکن بیت المقدس شرقی ازطرف دادگاه اسرائیل؛ درگیری‌های سهمگینی بین ساکنان عرب و یهودی درگرفت که درپی آن حماس بیش‌از 2000 راکت به جانب اسرائیل شلیک کرد که تعدادی ازآنها درپی مواجهه باگنبدآهنین منهدم وتعدادی نیز درمناطق مسکونی فرود آمدند؛ درمقابل ارتش اسرائیل هم باحملات هوایی خود ساختمان‌هایی راکه درنوارغزه هدف گلوله‌های توپ‌خانه‌ای خود قرارداده بود را باخاک یکسان کرد؛ که این بحران خبرسازگشته و واکنش جامعه جهانی را درپی داشت.
موضع بایدن درقبال تنش‌های اسرائیل و فلسطینیان
پس از درگیری های اخیر در ماه می در نوارغزه، رئیس جمهور آمریکا با حمایت از حق مشروع فلسطینیان این حملات را محکوم و خاطرنشان کرد؛ که بازسازی و جبران خسارات ناشی از این جنگ میلیون‌ها دلار و در طول سالیان، زمان‌بر خواهدبود.
تعداد بسیاری از سناتورهای حزب دموکرات ایالات متحده موضعی نسبتا انتقادی نسبت به سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطینیان دارند، که این امر طی بیانات اخیرآنها بر رعایت حقوق مساوی شهروندان اسرائیلی، اعم از یهودی و عرب تاکید داشته‌اند مشهود است.
چشم انداز پیش رو
شاید در نگاه اول به این نتیجه برسیم که گفت و گو و صلح می تواند چاره ساز باشد، اما هفت دهه آب در هاون صلح کوبیدن و مذاکرات بی نتیجه که صرفا باعث تحکیم موقعیت اسرائیل و سوءاستفاده بیشتر علیه فلسطینی ها شده است، باعث نومیدی در این مساله می شود و در نتیجه یک علامت سوال جدی و مبهم که آینده سرزمینهای اشغالی و ساکنان فلسطینی اش چه می شود همچنان در جلوی چشمان ما وجود خواهد داشت!
نویسنده: عماد عظیمی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
