فراتاب - گروه زنان: ادبیات و به خصوص شعر آئینه تمام نمای فرهنگ و جامعه است در هر دوره زمانی و در هر بستر تاریخی. قدرت و سیاست ساز و کارهای مخصوص به خود را دارند و همواره درجهای از سازماندهی و نظم نمادین و در هم شکستن یا رشد را تحمیل کردهاند و خواهان تثبیت و مطلق بودن خود هستند. ادبیات در مقابل سیاست قرار میگیرد و خود راوی تمام بخشهای پنهان وجود فردی میشود که در این جامعه تن به همرنگی و پذیرش تفکر کلیشهای نمیدهد. در این میان آنچه زنان مینویسند، آنچه به آن میاندیشند و آنچه با آن زندگی میکنند همواره در خطر بوده است، در یک شرایط اضطراری به دنیا آمده است و رشد کرده و یا سقط شده است. شرایط زیست این ادبیات، برآیند شرایط تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و روانشناختی خود زنان بوده است از انکار و نفی بودنشان تا سانسور و ویرایش و خط زدن به دشواری زیستن و به سختی نوشتن و در خطر ماندن خصلت نوشتار زنانه است. نوشتاری که میخواهد مناسبات سیاه و سفید، روشن و تاریک و فرادستی و فرودستی را در هم بشکند و با صدای خود سخن بگوید.
لالاییها و مویهها و آوازهایی که از مادران و زنان به دختران رسیده است، جایی و در زمانی تبدیل به کلمات میشوند. در هیاهوی کر کننده شمشیرها و گلولههای مردان جنگ طلب و در پس جوی خون روان در میان شهرها و روستاها، این زنان بودهاند که دانه کاشتهاند و نان دادهاند و زندگی بخشیدهاند. صلح برای آنان زندگی در میان آتش جنگ گذشته و آتشفشان آینده بوده و تمام این تجربیات زیسته را در حافظه ثبت کردهاند تا روزی نوشته شود چه توسط خودشان و چه توسط زنی دیگر.
هرجا که مردی قلم به دست گرفته، روایتی مخدوش یا ناکافی از این زیست ویژه به دست آمده است. نوشتار زنانه ایستادگی در برابر تسلط و نظم آهنین مردانه است، نوشتن از تن و ذهن خود، رفتن به میان تونلی تاریک است و ناپیدا. زنان نویسنده ابتدا به اثبات بودن خود و سپس یافتن جایگاه اجتماعی خود پرداختهاند، سپس به دنبال قلمی گشتهاند تا بنویسند و پس از آن از خود در برابر هجمه یا سواستفاده دفاع کردهاند.
زنان در ادبیات در جستجوی مامن و دیگر بودگی و خانه زبانی هستند که در آن بتوانند در صلح باشند. صلحی باخود، با دیگری و با همه آن دشمنانی که قرنها او را به مسلخ بردهاند. و در این میان میتوان چه بسیار زنان آزاده، قلم بدست و اثرگذاری را در جای جای جهان دید و در ایران و کردستان نیز کم نبوده اند از مستوره کردستانی، تا زیب النساء از پروین اعتصامی تا فروغ فرخزاد و ... .
نویسنده: بیان عزیزی – پژوهشگر حوزه زنان
منبع: فصلنامه صلح برای همه