فراتاب – گروه بین الملل: استان ادلب سوریه ماه‌هاست کانون درگیری میان ترکیه و دولت دمشق است اما حمله‌ی اخیر جنگنده های روسیه به پشتیبانی از نیروهای سوری برای بازپس گیری این استان و به دنبال آن کشته شدن33 سرباز ترک، ابعاد جدیدی به این بحران ادلب افزود. هرچند نشست 6 ساعته‌ی اخیر دو کشور روسیه و ترکیه منجر به آتش بس در استان ادلب شد اما همین بحران چند روزه در این استان باعث عکس‌العمل سایر بازیگران و نهاد های بین‌المللی شده که یکی از این بازیگران آمریکاست که در نوشتار پیش رو به بررسی واکنش این کشور نسبت به بحران ادلب خواهیم پرداخت.
دولت ترکیه پس از مورد حمله قرار گرفتن نیروهایش توسط جنگنده‌های روسیه، طی تماس تلفنی با وزیر دفاع این کشور، خواستار اعلام موضع آمریکا در این مورد شد و پنتاگون نیز پس از بررسی موضوع، اعلام کرد: «واشنگتن در حال مذاکره برای یافتن راه های همکاری با ترکیه و جامعه بین المللی است.»
بعلاوه در ادامه‌ی رایزنی‌های مقامات ترکیه با همتایان آمریکایی خود از معاون وزیر امور خارجه‌ی ترکیه با سفیر امریکا، تا رایزنی وزیر دفاع با نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه و نهایتا مکالمه‌ی تلفنی روسای جمهور دو کشور منتهی شد به بیانیه‌ای که در آن ترامپ ضمن محکوم کردن حملات اخیر به مواضع ترکیه، از تلاش این کشور برای برقراری امنیت در این منطقه حمایت کرد.
متعاقبا بنا به درخواست آنکارا جلسه‌ی فوق العاده اعضای ناتو روز بعد از درگیری‌ها ،در سطح اعضای دائم و مطابق ماده 4 شورا مبنی بر اینکه «دولت‌ها هر زمان که تمامیت ارضی، استقلال سیاسی و امنیت خود را بنا به تشخیص خود در خطر دیدند، به مشورت با یکدیگر می پردازند.» برگزار شد و استولتنبرگ دبیر کل شورا در پایان جلسه ضمن تاکید بر راه‌های ارتباطی میان ترکیه و ناتو اضافه کرد «حملات رژیم بشار اسد در منطقه ادلب سوریه ادامه دارد. آتش بس سال 2018 باید فوراً به مورد اجرا گذاشته شود و به افرادی که در ادلب گرفتار شده‌اند کمک‌های انسانی لازم ارسال شود.»
در رابطه با درخواست خرید موشک های پاتریوت هم چاووش اغلو وزیر امور خارجه ترکیه در جمع خبرنگاران در حاشیه‌ی مراسم امضای صلح میان آمریکا و طالبان در دوحه قطر، از آمریکا خواست با فروش موشک‌های پاتریوت به ترکیه، از این کشوردر ادلب حمایت کند، این در حالی است که مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا تنها به تکرار آنچه مایک پمپئو مبنی بر حق دفاع مشروع ترکیه، چندی قبل در رابطه با حملات صورت گرفته توسط نیروهای سوری، گفته بود اشاره کرد و افزود: «این مسئله مانع بازگشت امن آوراگان سوری به کشورشان است و باید هر چه سریع‌تر آتش‌بس در منطقه برقرار و امکان ارسال کمک‌های بشر دوستانه برای آنها در سوریه فراهم شود.»
ناکامی ترکیه در جلب رضایت آمریکا این کشور را به سمت روسیه کشاند
هرچند اردوغان همچنان از قصد خود برای صحبت با آمریکا جهت خرید سامانه‌ی موشکی پاتریوت می‌گوید، اما عدم اظهار نظر واضح آمریکا در این مورد را می‌توان نوعی پاسخ منفی به درخواست مقامات ترک تلقی کرد.
ترکیه همواره به عنوان عضوی از ناتو خواستار حمایت این سازمان مطابق ماده 5 پیمان آتلانتیک در برابر حمله‌ی روسیه و همینطور جلب رضایت آمریکا برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع می‌باشد. که در مورد اول بدلیل عدم تطابق این ماده با وضعیت ترکیه عملا قابل اجرا نیست (بر اساس ماده 5 اگر محدوده سرزمینی هر یک از کشورهای عضو ناتو مورد تهاجم طرف ثالث قرار بگیرد، تمامی اعضا موظف به حمایت از عضو مورد هجوم هستند) و در مورد دوم هم شخص ترامپ از مخالفان اصلی اجرایی شدن پرواز ممنوع در این منطقه است.
آنچه مسلم است تلاش ترکیه برای همراه کردن آمریکا و ناتو با خود و قرار دادن آن ها در مقابل روسیه موفقیت آمیز نبوده و لذا بعد از این ناکامی، ترکیه تصمیم به حل فصل مستقیم اوضاع با طرف روسی می‌گیرد و می‌بینیم که اردوغان پس از پایان مذاکرات در نشست خبری، ضمن ابراز امیدواری به ادامه‌ی همکاری‌های مشترک میان ترکیه و روسیه اضافه کرد این دو کشور مایل به ادامه‌ی تلاش‌های سیاسی خود در منطقه‌ی شرق فرات هستند.
نویسنده: شبنم چادری – پژوهشگر مسائل خاورمیانه
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
