فراتاب- گروه سیاست داخلی: محمدرضا عارف، رئيس شوراي‌عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان و رئيس فراکسيون اميد مجلس و مردي که اين روزها رهبري اصلاح‌طلبان در محافل رسمي و عمومي را برعهده دارد، در نشست خبري ديروز خود از انتخابات رياست‌جمهوري گفت و باز هم بر حمايت از روحاني تأکيد کرد. او در‌اين‌زمينه گفت: نظر شخصي من اين است که بايد حتي‌الامکان مسير سال ۹۲ طي شود. انتخابات شوراي شهر، مديريت شهري، خلأ آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني و رفع حصر از ديگر محورهاي پر‌تکرار در اين نشست خبري بود.
انتخابات رياست‌جمهوري، کانون سياست
از جمله محورهايي که در نشست خبري ديروز به آن پرداخته شد- و اکثر سؤالات به آن اختصاص داشت- بحث انتخابات رياست‌جمهوري سال آينده بود. گويي اصحاب رسانه مي‌خواستند از عارف به‌عنوان رئيس شوراي‌عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان بشنوند که بالاخره اين شورا در انتخابات آينده از چه کسي حمايت مي‌کند، چه اينکه چندي است در محافل رسانه‌اي، به‌ويژه اصول‌گراها اين بحث مطرح شده که شايد روحاني در کورس نهايي انتخابات نباشد. عارف مي‌گويد: «بايد جريان اصلاح‌طلبي و شوراي سياست‌گذاري از آقاي روحاني حمايت کنند، به شرطي که ايشان نيز اعلام آمادگي داشته باشند؛ البته هنوز شوراي سياست‌گذاري وارد مصاديق نشده است.» چنين بياني؛ البته به اين معناست که ابتدا موضع حمايت از روحاني، «موضع شخصي» بوده و فعلا نمي‌توان آن را «موضع شوراي‌عالي» قلمداد کرد و بعد هم اينکه اين احتمال وجود دارد که در ميان برخي اعضاي شورا نظرات ديگري هم در ميان باشد. شرطي که عارف بيان کرد، مي‌تواند راهگشا باشد؛ آنجا که عارف شرط «اعلام آمادگي» را مي‌گويد. شايد عارف از پشت پرده‌هايي خبر داشته باشد، مبني‌بر اينکه نيروهايي در حال فشار بر روحاني براي عدم نامزدي باشند و بنابراين شوراي‌عالي بايد نامزد ديگري را معرفي کند. گزينه ديگر البته ردصلاحيت روحاني است که در اين صورت لازم است در کنار او نامزد ديگري نيز مطرح شود؛ همان رخدادي که در سال 92 و در جريان ردصلاحيت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني اتفاق افتاد. گرچه عارف ردصلاحيت روحاني را «بعيد» مي‌داند اما در پاسخ به پرسش خبرنگار «وقايع‌اتفاقيه» درباره اينکه «در صورت ردصلاحيت روحاني آيا اصلاح‌طلبان کانديداي رزرو خواهند داشت يا خير؟» مي‌گويد: آنچه از شوراي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان مي‌توانم بگويم، اين است که ما کانديداي واحد خواهيم داشت. آقاي روحاني هم رئيس‌جمهوري کشور بوده و ويژگي‌هاي ايشان و شرايطي که از قبل داشته‌اند، تغييري نکرده است و ايشان توانايي‌هاي خود را نشان داده‌اند. درباره ردصلاحيت هم بعيد مي‌دانم، مگر اينکه خودشان به‌دليل خستگي تمايلي به ادامه کار نداشته باشند. رئيس شوراي‌عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان درباره اينکه حزب کارگزاران صحبت از کانديداتوري آقايان نجفي و جهانگيري کرده است، مي‌گويد: «احزاب مي‌توانند نظر خود را داشته باشند حتي ما درباره انتخابات شوراها از همه درخواست کرده‌ايم ليست دهند و آنچه اکنون مطرح مي‌شود، مواضع فعلي احزاب بوده اما در شورا هنوز در مورد اين موضوعات بحثي انجام نشده است».
پلاسکو؛ نشانه‌اي از فاجعه مديريت
محور دومي که در اين نشست پررنگ بود، مباحث مربوط به حادثه پلاسکو، شوراي شهر تهران، مديريت این شهر و انتخابات شوراي شهر در ارديبهشت آينده بود. مجموعا مي‌توان گفت عارف به‌گونه‌اي ضمني همنوا با ديگر اصلاح‌طلبان، يکي از علل رخدادهايي چون پلاسکو را «غيرتخصصي»بودن شوراي شهر تهران مي‌داند و منتقد ترکيب فعلي این شورا‌ست، چه اينکه در روزهاي گذشته و پس از حادثه پلاسکو، انتقادات زيادي به اعضاي شوراي شهر تهران- به‌ويژه اعضايي که سابقه ورزشکاري داشتند- از سوي افکار عمومي وارد شد. عارف مي‌گويد: شوراها، پارلمان‌هاي محلي براي حل مسائل شهرها و حوزه‌هاي شهري هستند. مديريت شهري بايد بر عهده شوراها باشد که اين منوط به حضور افراد متخصص در شوراها‌ست. او ادامه مي‌دهد: ما در حال تدوين برنامه‌اي با محوريت تهران فردا هستيم که آن را به کانديداهاي شوراها مي‌دهيم تا به‌عنوان برنامه‌شان در انتخابات مطرح کنند.
عارف در ادامه اين بحث، به شاخص‌هاي ليست آينده شوراي شهر تهران اشاره مي‌کند و مي‌گويد: در شاخص‌ها، تجربه موفقي را در مجلس داشتيم و با وسواس بيشتري پيش رفتيم. اکنون شاخص‌ها در حال نهايي‌شدن است و اميدواريم به‌سمت تخصصي‌تر‌کردن پيش برويم؛ البته امتيازات بالايي را براي جوانان و زنان خواهيم داشت و در ارتباط با تهران، مسئوليت تدوين ليست بر عهده شوراي‌عالي سياست‌گذاري است.
عارف در بخش ديگري، به مباحث مديريت شهري و بحران اشاره کرد. او مي‌گويد: در اسفند، هم‌انديشي‌ای در دانشگاه تهران انجام مي‌شود که نمايندگان هم در آن جلسه حضور داشته و موضوعات شهري بررسي مي‌شود؛ البته لايحه جامع خدمات شهري در دولت در حال تدوين است که اگر به مجلس برسد که احتمالا براي فروردين خواهد بود، ما بررسي‌هاي لازم را انجام خواهيم داد و نمونه آن تعداد اعضاي شوراي شهر است که بايد افزايش پيدا کند.
نماينده مردم تهران در مجلس، درباره اينکه شهردار به مجلس احضار شده و اينکه روند رسيدگي به حادثه پلاسکو چگونه است، گفت: احضار شهردار به مجلس، جزء حقوق مجلس به‌شمار مي‌رود و کميسيون عمران و همچنين مجمع نمايندگان تهران در جلساتي اين موضوع را در دستور کار قرار داده و در دست رسيدگي دارند.
ناطق‌نوري، جايگاه هاشمي را خواهد گرفت؟
محور سومي که از سوي خبرنگاران بسيار مورد توجه بود، درگذشت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني و خلئي است که در ساخت سياسي ايران به‌وجود آمده است. چه اينکه هاشمي علاوه بر رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام، پدر جناح اعتدال‌گرا و حامي اصلاح‌طلبان جمهوري‌اسلامي نيز به حساب مي‌آمد؛ نقشي در ادامه نقش نهادي اول؛ از‌همين‌رو فقدان او، به اما و اگرهاي فراواني درباره رياست مجمع تشخيص و نيز فردي که بتواند بسان هاشمي، ميان دو جناح سياست‌ورزي کند، دامن زده است. در همين رابطه، عارف در پاسخ به اينکه چه افرادي مي‌توانند رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام را عهده‌دار شوند با تأکيد بر اينکه «جايگزين پيداکردن براي آقاي هاشمي کار ساده‌اي نيست»، مي‌گويد: دوره فعلي رياست مجمع در اسفند تمام مي‌شود و بحثي که در محافل مطرح بوده، اين است که منتظر بمانند اين دوره تمام شده و در دوره جديد رئيس مشخص شود؛ البته با توجه به رسيدگي‌هاي شوراي نگهبان به برنامه ششم و قانون بودجه اگر اختلاف نظري پيش آمد و به مجمع ارجاع شد، احتمالا بايد جلسه‌اي براي اين موضوع ترتيب داده شود. اين عضو مجمع تشخيص مصحلت نظام افزود: متأسفانه در آيين‌نامه داخلي مجمع تشخيص مصحلت نظام، نايب‌رئيس ديده نشده است، درحالي‌که در نهادهاي ديگري مانند شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي، دو نايب‌رئيس وجود دارند اما در مجمع اين‌گونه نيست؛ البته خبرنگاران از اين پاسخ عارف قانع نشدند و مصداق آن را آوردند تا نظر او را جويا شوند. عارف درباره شخصيت ناطق‌نوري و اينکه آيا مي‌تواند جايگاهي مانند آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني داشته باشد، مي‌گويد: آقاي ناطق هميشه نقش فعالي داشتند، در همه صحنه‌ها حضور جدي نشان داده‌اند و ايشان از ويژگي برجسته اخلاقي و مزيت بالايي برخوردار هستند. در مقطعي خود را وابسته به جريان اصول‌گرا مي‌دانستند اما در 10، 15 سال گذشته به نظر مي‌رسد که جايگاه بالاتري و فراتر از يک جريان را براي خود قائل هستند و بعد از فوت آقاي هاشمي، انتظار مي‌رود که حضور جدي‌تري را در صحنه داشته باشند. گرچه چنين بياني معطوف به جايگاه «حقيقي» ناطق بود اما از بيان عارف برمي‌آمد که مطلوب او اين باشد که ناطق در جايگاه «حقوقي» هم قرار گيرد.
پيش به‌سوي سياست‌ورزي دو حزبي
محور چهارم پررنگ در اين نشست خبري، مباحثي بود که حول‌وحوش شوراي‌عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان، حزب‌گرايي و همگرايي مطرح شد. از مجموعه اظهارنظرها برمي‌آيد که عارف مکانيسم شوراي‌عالي سياست‌گذاري را راهي براي تجميع احزاب و حرکت به سمت احزاب فراگير مي‌داند. او با بيان اينکه «برخي معتقد بودند تشکيل اين شورا باعث تضعيف احزاب شده است»، اظهار کرد: موارد مختلف را بررسي کرديم و به چنين نتيجه‌اي نرسيديم زيرا معتقد هستيم اين جبهه‌ها مقدمه تشکيل احزاب فراگير هستند و رويکرد اين است که احزاب را تقويت کنيم. عارف در جاي ديگري باز هم بر اين نکته تأکيد کرد. او مي‌گويد: اگر احزاب فراگير در کشور وجود داشت، نياز به برخي حرکات جبهه‌اي نبود چون جبهه‌ها مشورت‌پذيري بالايي ندارند. نگاه ما اين است که حرکات جبهه‌اي مقدمه حرکت احزاب باشد. عارف توضيح مي‌دهد که «شوراي‌عالي سياست‌گذاري زماني تشکيل شد که دستاوردهاي کشور در انتخابات اخير رخ داد و ما بارها در همان زمان هم خواهش کرديم و انتظاراتمان را نسبت به جريان رقيب گفتيم که دو جريان اصلي به‌صورت يک مجموعه منسجم شرکت داشته باشند، مردم هم حرف آنها را درک مي‌کنند.» عارف از اين هم فراتر مي‌رود و از «همفکري با احزاب رقيب» مي‌گويد: «ما کارگروه تعامل داريم که اولويت آن، ايجاد همفکري حتي با احزاب رقيب است چون مهم‌ترين مسئله انسجام و وحدت ملي بوده که کارگروه در اين موضوع کار مي‌کند و ممکن است افراد ديگري هم در اين مسير کار کنند.
راهبرد؛ فعاليت پشت‌پرده‌اي
محور پنجمي که در اين نشست، سؤالات زيادي به خود اختصاص داد، مطالبه رفع حصر و همچنين موضوع ممنوعيت‌هاي سيدمحمد خاتمي بود. از مجموع اظهارنظرهاي عارف برمي‌آيد که او مطابق مشي سابق خود، چندان معتقد به گزارش و رسانه‌اي‌شدن اقدامات احتمالي انجام‌شده در‌اين‌زمينه نيست. اين نماينده مجلس درباره مسئله حصر مي‌گويد: بر اين باور بوديم که هم دولت و هم دست‌اندرکاران اين مسئله را در فضاي آرام پيگيري کنند و با توجه به منافع ملي حل‌وفصل شود. عارف درباره محدوديت‌هاي خاتمي نيز اين‌گونه اظهار مي‌کند: در مورد شخصيت آقاي خاتمي، خدمات ايشان چه قبل از رياست‌جمهوري و چه در دوره هشت ساله رياست‌جمهوري آشکار و روشن است. مسائل نبايد سياسي شود، پيگيري‌هايي رفع حصر و رفع محدوديت آقاي خاتمي صورت گرفته و بنده خوشبين هستم که اتفاق خوبي بيفتد.
مجید مسعودی (روزنامه‌نگار و فعال سیاسی)
منبع: وقایع اتفاقیه
