فراتاب: د.فیض الله جلال در گفتگو با فراتاب (شکریه اکبری) به بررسی روابط افغانستان و ایالات متحده در دوره ترامپ و چشم انداز رویکرد دولت ایشان با افغانستان وطالبان پرداخته است. در این مصاحبه با جناب آقای دکتر فیض الله جلال، استاد سابق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل، به بررسی آینده روابط امریکا و افغانستان و رویکرد دولت ترامپ با گروه طالبان پرداخته است.
فراتاب – شکریه اکبری: آیا دولت ترامپ می‌تواند طالبان را وادارکند تا تغییر رفتار داشته باشند و معیارهای بین‌المللی را بپذیرند؟
فیض‌الله جلال: طالبان صددرصد در دست آمریکا نیست و به غیر از آمریکا با دیگر بازیگران نیز وارد همکاری شده‌اند، در گذشته گروه طالبان با پاکستان، امارات متحده، عربستان وپشت پرده ایالات متحده و انگلیس همکاری می‌کردند، ولی اکنون پاکستان، ایران، روسیه، چین و حتی کشورهای اروپایی مانند نروژ را آشکار و پنهان با خود دارند. بنابرین آمریکا به صورت یک‌جانبه نمی‌تواند طالبان را کنترل کند، زیرا که ایران، چین و روسیه با استراتژی آمریکا مخالف هستند، اما با این وجود ایالات متحده بر طالبان نفوذ دارد و اثر گذار است. در نتیجه ترامپ می‌تواند بر طالبان اثر بگذارد و می‌تواند طالبان را وادار کند تا بعضی از طرح‌های آمریکا را بپذیرد، اما این نفوذ و اثرگذاری آمریکا قطعا مطلق نیست.
فراتاب – شکریه اکبری: آیا رویکرد تحت فشار قراردادن طالبان در دستور کارترامپ خواهد بود یا اینکه ترامپ دوباره با این گروه وارد مذاکره خواهد شد؟
فیض‌الله جلال: تهدیدات ترامپ برای این است که طالبان را به پای میز مذاکره بکشاند، طالبان هم مخالف مذاکره نیستند و بر عکس بسیار شتابان مذاکره می‌کنند، اما طالبان با حفظ قدرت برای خود مذاکره خواهند کرد.
فراتاب – شکریه اکبری: آیا امریکا تصمیم به تحریم‌های گسترده برعلیه طالبان خواهد گرفت؟
فیض‌الله جلال: در صورتی که طالبان سرسختی نشان دهند و تابع تعهدات خود در دوحه نشوند، برای آمریکا در واکنش به این حرکت محتمل، بزرگترین ابزار فشار تحریم‌های اقتصادی خواهد بود، اما به هیچ‌وجه کمک مالی خود به طالبان را به طور کامل قطع نمی‌کنند ممکن است کم و زیاد شود اما قطع نمی‌شود و کج دار و مریز پیش می‌روند، چون در افغانستان و منطقه منفعت دارند و برنامه‌های جدی روی دست دارند.
فراتاب – شکریه اکبری: آیا در دوره ترامپ، حمایت‌های مالی و بشر دوستانه امریکا به افغانستان ادامه خواهد داشت؟
فیض‌الله جلال: به باور من آمریکا کمک‌های مالی خود را با عناوین مختلف ادامه می‌دهد.
فراتاب – شکریه اکبری: آیا ترامپ برای تعامل با گروه‌های مخالف طالبان یا نیروهای جبهه مقاومت برنامه‌ای دارد؟
فیض‌الله جلال: آمریکایی‌ها با تمام گروه‌ها ارتباط دارند و از این ارتباطات در زمان نیاز و برای منافع خود و در موقعیت‌های متفاوت استفاده می‌کنند.
فراتاب – شکریه اکبری: اگربی‌ثباتی و ناامنی در افغانستان افزایش یابد، آیا ایالات متحده مجدداً گزینه مداخله نظامی را بررسی خواهد کرد؟
فیض‌الله جلال: برای مشکلات داخلی افغانستان، امریکا هیچ‌گاه گزینه نظامی را انجام نمی‌دهد ولی اگر رقبای جهانی و منطقه‌ای مانند چین، روسیه و هند وارد صفحه شوند آن زمان امکان ورود امریکایی‌ها برای حفظ منافع خودشان وجود دارد، در کل ترامپ به دنبال این است که بخاطر تهدید رقبایش مانند چین، هند، پاکستان، روسیه و ایران حداقل یک پایگاه نظامی در افغانستان داشته باشد.
فراتاب – شکریه اکبری: آیا انتخاب دوباره ترامپ می‌تواند تغییری در وضعیت کنونی افغانستان ایجاد کند، یا شرایط فعلی به همان شکل ادامه خواهد یافت؟
فیض‌الله جلال: این وضعیت فعلی افغانستان غیر قابل تحمل است ولی مسائل افغانستان در حال حاضر در اولویت سیاست خارجی امریکا نیست. ترامپ دنبال تامین منافع امریکا است، افغانستان برای امریکا اهمیت ژئوپلیتیک دارد به این سادگی از افغانستان دست بردار نیست و به حساسیت‌های منطقه‌ای به خصوص به نفوذ و علاقه چین، روسیه و ایران نیز آگاه است،پاکستان، عربستان، قطر و امارات متحده عربی کوشش می‌کنند توجه ترامپ را در مساله افغانستان تغییر دهند و مانند سوریه سیاست تعاملی و حتی به رسمیت شناختن طالبان در دستور قرار گیرد.
فراتاب – شکریه اکبری: آیا دولت ترامپ از حقوق بشر و حقوق زنان افغان حمایت خواهد کرد؟
فیض‌الله جلال: بله، ممکن است که در نهایت با فشار بر طالبان درهای مکاتب باز شود.
گفت‌وگو از شکریه اکبری پژوهشگر مسائل أفغانستان و از اعضای کلاس روزنامه‌نگاری و برندسازی فراتاب – دوره 15. بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است.
