فراتاب: یکی از اصلی‌ترین مصالح معماری هورامان نما تلفیق سنگ و چوب در نمای ساختمان‌های های هورامان است در دل کوه‌های زاگرس حس هر بینده‌ایی را به خود جلب می‌کند و روحی تازه به شهر و روستای‌های هورامان می‌دهد.

معماری سنتی معمولا بر اساس طرح‌های سنتی رایج در آن منطقه و مصالح بومی که سنگ را از دل کوه‌های زاگرس و با تراش زیبای آن در ساختمان بخصوص نما استفاده می‌شود و برای دال‌های بالای درب‌ها و پنجره‌ها و همچنین سقف خانه‌ها از درختان چنار و گردو و غیره استفاده می‌شود.

مردمان هورامان از دیرباز باغ‌دار نیز بوده‌اند و باغ‌های بکری در روستاها وجود دارد که قدمت آنها به هزاران سال نیز می‌رسد و همه اینها از نعمت‌های این سرزمین است که دستاورد آمیخته‌ایی از هنر و معماری طبیعت که نمای از روح دل انگیز را بوجود آورده‌اند.
معماری هورامان نوع خاصی از جلوه‌های سیما منظر طبیعی است که با وجود ساخت این نوع بنا که به سختی کار شده است در دنیا معماری منحصر بفردی به‌حساب می‌آید که مردمان هورامان این شگفتی را بوجود آورده‌اند و تلفیقی از زیبایی از انسان، طبیعت، و معماری خاص منطقه‌ی هورامان را بوجود آورده است.

اگر به نمای معماری هورامان نگاه کنیم می‌بینیم چگونه و با چه سختی مشقتی این بناها در کنار هم ساخته شده است تا این منظره طبیعی را بوجود بیاید که آمیخته‌ایی از سنگ و چوب را به این زیبایی نشان دهد.
این معماری کهن امروزه در شهرها و حتی روستاهای هورامان به دست فراموشی سپرده شده و کم‌کم نیز در حال از بین رفتن است وقتی شهرها و روستاهای هورامان را اگر نگاه کنید هنوز بقایای خانه‌های سنتی که تلفیقی از سنگ و چوب است چشم هر بینده‌ایی را به خود جلب می‌کند ولی متاسفانه امروزه دیگر این سبک معماری هورامان کم‌کم جای خود را به معماری مدرن و خانه‌های لوکس با سبک‌های غربی که هیچ سنخیتی با فرهنگ و آداب امروز و گذشتگان ما ندارد داده است و همین باعث خسارات زیادی بر پیکره‌ی معماری هورامان می‌شود.

این در حالی است که هورامان امروز جهانی شده است طبیعی است جهانیان انتظار دارند منظر فرهنگی هورامان را کاملا بومی و متاثر از هویت و تاریخ آن ببینند نه اینکه ساخت و سازها در آنجا عادی و یا شبیه خود جهان غرب شود! وسعت شهرها و روستاهایش بیشتر از دامنه خود بر شهرها و استان‌های اطرافش تاثیرگذار بوده است اما برای اینکه این گنجینه گرانبها از بین نرود باید از پایه شروع کرد که آنهم خانه و نمای معماری است که جلوه‌گاها و نماهای مساجد، خانه، ادارات، مدارس، دانشگاه و مدارس علوم دینی را به سبک معماری و تلفیق سنگ و چوب و معماری خاص هورامان نگاشت و نیز می‌توان از علم روز برای آن استفاده کرد و چه بسا نمای سنگ و چوب چه از نظر زیبایی و استحکام و ماندگاری از بقیه نمای امروزی و مدرن بسیار بهتر و ماندگارتر باشد.

فردین رحیمی - کارشناس ارشد شهرسازی

بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است