فراتاب – گروه استان کرمانشاه: دو هفته پیش از امروز خبری مبنی بر کشف دو کتیبه تاریخی در یکی از نقاط شهرستان ثلاث باباجانی منتشر شد اما در کمتر از دو هفته و صبح امروز شبکه های اجتماعی محلی در کرمانشاه تصاویری از تخریب این کتیبه ها را منتشر کردند، تصاویری که باعث بهت و افسوس بسیاری از مردم و علاقمندان به حوزه میراث فرهنگی و آثار باستانی شده است. دو نقش برجسته تخریب شده به نظر می رسد که مربوط به «آیدین سیم» از دوره «سیموروم» است که در پایان یک جنگ و پیروزی در آن بر روی سنگ حکاکی شده بود، آثاری که طی همه این دوره های طولانی سالم باقی مانده بودند، اما درست چند ماه پس از کشف، اینک تخریب شده اند!
در بررسی این موضوع با مهدی خالوندی مدیر روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی و کردشگری کرمانشاه گفت و گویی کردیم که متن آن در ادامه خواهد آمد:
فراتاب- آقای خالوندی آیا خبر تخریب کتیبه های تازه کشف شده در ثلاث باباجانی حقیقت دارد؟
بله متاسفانه خبر درست است یکی از این کتیبه ها در زمان وقوع زلزله سال 1396 تخریب شده است اما کتیبه دیگر توسط افراد ناشناسی طی چند هفته اخیر تخریب شده است.
فراتاب – میزان تخریب به چه میزان است؟
خالوندی: کتیبه ای که در اثر زلزله آسیب دیده، میزان تخریبش بیشتر بوده است اما کتیبه دیگر که به نظر می رسد در اثر اصابت ضربات سنگین آسیب دیده است در بخش سر آن آسیب جدی وارد شده است اما تنه آن هنوز سالم است.
فراتاب- این کتیبه ها چه زمانی کشف شدند؟ و از نظر قدمت دارای چه اهمیت و ویژگی هایی بودند؟
حدود اسفندماه این کتیبه ها کشف شدند و از همان زمان کارهای تحقیقاتی و پژوهشی روی آنها انجام شد تقریبا کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند این دو مجسمه منقوش بر سنگ دارای حدودا سه تا چهار هزار سال قدمت بودند و هم دوره کتیبه آنوبانینی بودند. به نظر می رسد این اثر نقش یک شاه یا فرمانروای پیروز را نشان می دهد که اسیری به پای او افتاده و در حال التماس برای بخشش است.
فراتاب – محل کشف این دو کتیبه در کجای استان کرمانشاه بوده است؟
خالوندی: این مجسمه ها در یک منطقه صعب العبور میان مرز شهرستان های ثلاث باباجانی و سرپل ذهاب و در نقطه مرز صفری همجوار با مرز منطقه اقلیم کردستان عراق قرار داشتند. محل آنها کاملاً دور از دسترس همگانی قرار داشت و همانطور که اشاره کردم در منطقه ای بسیار صعب العبور ساخته شده بودند.
فراتاب – چه زمانی شما از تخریب این مجسمه –کتیبه ها با خبر شدید؟
خالوندی: هرچند خبر امروز منتشر شده است، اما باید گفت تخریب این مجسمه ها همانطور که اشاره شد یکی در اثر زلزله سال 96 بوده است و دیگری حدود 45 روز پیش اتفاق افتاده است.
فراتاب – پس بطور کلی شما خبر کشف این مجسمه –کتیبه های ثلاث را زمانی منتشر کردید که از تخریب آن خبر داشتید؟
خالوندی: بله همینطور است. همانطور که اشاره شد کارهای پژوهشی و تحقیقی روی مجسمه ها، نقشه برداری آنها صورت گرفته بود معمولا نیز در موارد مشابه همینگونه عمل می شود یعنی ابتدا تمام کارها صورت میگیرد تا در اثر رسانه ای شدن احتمالا با آسیب و یا مسائل پیش بینی نشده ای مواجه نشود و سپس اطلاع رسانی می کنیم، در این مورد هم همینگونه طبق پروتکل های استاندارد موجود عمل کردیم، اما متاسفانه به رغم تمهیدات انجام گرفته و رسانه ای نکردن آن، چندی پیش دریافتیم این کتیبه باقیمانده، از سوی فردی یا عده ای تخریب شده است.
فراتاب – چرا برای چنین میراث تاریخی و غیرقابل ارزشگذاری که متاسفانه اینک دیگر از بین رفته است، نگهبانی یا یک سیستم حراستی ایجاد نکردید؟
خالوندی: در استان کرمانشاه ما دارای 4 هزار اثر تاریخی –باستانی هستیم. متاسفانه تعداد نیروهای حفاظت اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمانشاه فقط 25 نفر است! که همین نفرات وظیفه حفاظت و مراقب از این مجموعه عظیم از آثار را بر عهده دارند، و طبیعی است که ما با این بضاعت کم نیرویی نمی توانیم برای تک تک این آثار نگهبان و سیستم حراستی ایجاد کنیم به همین دلیل از سیستم سرکشی های منظم معمولا بهره گیری می کنیم اما خب حجم بالای آثار و کمبود نیرو باعث می شود بطور میانگین فاصله میان دو سرکشی و بازدید از یک اثر تاریخی بین 20 تا 40 روز طول بکشد!
فراتاب – آیا مشخص شده است چه کسانی دست به تخریب این آثار باستانی زده اند؟ پرونده ای برای این منظور شکل گرفته است؟
خالوندی: بله از همان زمانی که خبر تخریب را دریافت کردیم اقدامات قانونی برای شناسایی عاملان و انگیزه آنها را آغاز کردیم اما متاسفانه هنوز به نتیجه ای دست نیافته ایم!
گزارش از دفتر فراتاب در کرمانشاه
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
