سی چهره منتخب کنگره مشاهیر کُرد در یک نگاه | فراتاب
کد خبر: 9563
تاریخ انتشار: 25 مرداد 1398 - 19:00
گزارش اختصاصی فراتاب:
کنگره «مشاهیر کُرد» به مدت دو روز در شهر سنندج در حالی برگزار شد که در این کنگره از 30 تن از مفاخر، مشاهیر و نامداران کُرد سراسر دنیا تجلیل به عمل آمد.

فراتاب- روزهای 11 و 12 تیر ماه سال جاری بود که کردستان شاهد بزرگترین رویداد فرهنگی خود در چند سال اخیر بود. کنگره «مشاهیر کُرد» که به میزبانی شهر سنندج برگزار شد در خود «سی مُرغ» کوه آبیدر، شاهو، دالاهو و ...، را جای داده بود تا بدانیم که ما از نسل سیمُرغیم. اما این «سی مُرغ» چه کسانی بودند؟

 میکائیل اصلان

موزیسین کرد ساکن آلمان است که در روستایی به نام تاوفر در استان درسیم ترکیه به دنیا آمد. در سال 1991 در دانشگاه ملاتیه در رشته ریاضیات شروع به تحصیل کرد اما به دلیل فعالیت سیاسی از ادامه تحصیل باز ماند سپس با کمک دیگر موزیسین های کُرد، اقدام به پایه گذاری یک گروه موسیقی کُرد نمود و اولین آلبوم موسیقی اش را به بازار عرضه کرد. در سال 1999 اولین آلبوم تک نفره اش را با نام آگرانیسیس به چاپ رسانید. در سال 2003 اولین آلبوم کُردی خود را تحت عنوان کلیته کوو با لهجه زازاکی روانه بازار کرد. اصلان علاوه بر اینها برای دو فیلم مستند هم موسیقی متن ساخته است.

 

کلیم الله توحدی

او فرزند شیخ اسدالله توحدّی، روحانی معروف ایل مرزنشین کرمانج سیوکانلو است که در دی ماه 1320 در روستای اوغازتازه متولد شد. توحدی به زبان های کردی، فارسی و ترکی شعر می سرود. او بیش از 9 کتاب به چاپ رسانده است. مهم ترین اثر او که باعث شد موردتوجه قرار گیرد، کتابی است با نام «حرکت تاریخی کُرد به خراسان در دفاع از تمامیت ارضی ایران». این کتاب 8 جلد است که تاکنون 6 جلد آن منتشر شده است.

 

بیژن ذوالفقار نسب

بیژن ذوالفقار نسب ۱۷ خرداد سال ۱۳۲۸ در سنندج به دنیا آمد وی بازیکن و مربی سابق تیم ملی فوتبال ایران است. او سابقه بازی در تیم پرسپولیس را دارد و به عنوان سرمربی در تیم‌های داماش گیلان، ذوب آهن اصفهان، سایپا کرج فعالیت کرده است. ذوالفقار نسب در راهیابی تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه نقش موثری داشت. دکتر ذوالفقارنسب در روزهاي پاياني سال 95 با حکم سلطانی‌فر وزیر ورزش و جوانان به عنوان مشاور وزیر در امور ورزشی منصوب شد.

 

کیانوش رستمی

متولد یک مرداد 1370 در اسلام آباد غرب کرمانشاه عضو تیم ملی وزنه برداری ایران است. او دارنده یک مدال طلا و یک نقره المپیک (به ترتیب از المپیک 2016 ریو و المپیک 2012 لندن) و رکورددار مجموع جهانی و المپیک در دسته 85 کیلوگرم مردان است.

 

دکتر قطب الدین صادقی

نویسنده، فیلمنامه نویس، مترجم، منتقد و کارگردان تئاتر و استاد دانشگاه است در سال 1331 در شهر سنندج دیده به جهان گشود. در سال 1354 کارشناسی خود را در رشته هنرهای نمایشی از دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه تهران اخذ نمود. سپس جهت ادامه تحصیل عازم فرانسه و موفق شد در همان رشته مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود را از دانشگاه سوربن دریافت نماید. صادقی علاوه بر نقش آفرینی در فیلم ها و سریال هایی از جمله: گزارش یک قتل، یتیم خانه سبز، کیف انگلیسی، پروانه، کلاه پهلوی و .... آثار ارزنده ای در حوزه نمایشنامه نویسی و کارگردانی و ترجمه دارد از جمله: یادگار زریران، بیان بدنی کارگر، سی مرغ، سیمرغ و مویه جم.

 

انور قره داغی

موسیقی دان کُرد، زاده سلیمانیه کردستان عراق در سال 1940 میلادی است. او تحصیلات ابتدائی را در سلیمانیه و کرکوک گذراند. وی فارغ التحصیل زبان انگلیسی از دانشگاه کمبریج انگلستان و فوق لیسانس مدیریت آموزش از دانشگاه لستر انگلیس است. «قره داغی»، مترجم، آهنگساز، مؤسس گروه موسیقی در سلیمانیه، کارمند شرکت نفت کرکوک، مدرس زبان انگلیسی در مؤسسه بریتانیایی، فعالیت در یکی از سازمان های بین المللی در بغداد می باشد. ترجمه دوازده حکایت از «ویلیام سامرست موام » و چاپ در روزنامه «هاوکاری» در دهه هشتاد از جمله آثار اوست.

 

کیهان کلهر

وی در سال 1342 در خانواده ای کرمانشاهی و موسیقی دوست چشم به جهان گشود. آموختن موسیقی را از پنج سالگی به صورت آزاد شروع کرد. دوازده ساله بود که به صورت حرفه ای به موسیقی پرداخت و در سیزده سالگی با ارکستر رادیو تلویزیون کرمانشاه شروع به همکاری کرد. در هفده سالگی مقیم ایتالیا شد و سپس به نیت ادامه تحصیل راهی کانادا شد و در رشته آهنگسازی  از دانشگاه کارلتون اتاوا فارغ التحصیل شد. همکاری او با هنرمندان هندی از جمله «شجاعت حسین خان»، یویوما و ارکستر فلارمونیک نیویورک وی را به هنرمندی جهانی تبدیل کرده است. کیهان کلهر تنها موسیقیدان ایرانی است که 4 بار نامزد جایزه گرمی آمریکاشده است.

 

شهرام ناظری

او زاده 29 بهمن 1328 در کرمانشاه، خواننده موسیقی دان و آهنگساز اصیل ایرانی است. او در بیشتر آثار خود از شعرهای مولانا بهره برده است و طی 30 سال فعالیت هنری، توانسته سبک جدیدی از موسیقی را که آمیخته به ادبیات حماسی و عرفانی ایران است، به وجود آورد. ناظری، علاوه بر بهره گیری از شعرهای مولوی در زمینه استفاده و استوارسازی شعر معاصر پارسی بر روی موسیقی سنتی ایرانی نیز پیشرو بوده است. علاوه بر اینها شهرام ناظری از اولین کسانی است که با استفاده از موسیقی مقامی، اشعار شاهنامه فردوسی را اجرا کرده و تاکنون بیش از 40 آلبوم موسیقی منتشر کرده است.

 

لطیف هلمت

لطیف هلمت در 1951 در سلیمانیه، در خانواده ای متدین از مشایخ کسنزانی دیده به جهان گشوده است. «هلمت» اسم مستعار و انتخاب خود شاعر است. وی از سال 1979 در سن 28 سالگی سرودن شعر را برای رده سنی کودکان آغاز کرده است. هلمت اولین تجربه شعری خود را برای کودکان تحت عنوان «زیباترین روستا» در همان سال های آغازین به چاپ رسانیده است. او هفده اثر را در قالب کتاب شعر کودکان به چاپ رسانیده و بیش از 20 مجموعه شعر را در کارنامه خود دارد. هلمت جایزه بین المللی آپیک را در زمینه ادبیات کودک از آن خود کرده است.

 
عثمان هورامی

خواننده نام آشنای کُرد سال 1314 در روستی کمینه هورامان به دنیا آمده است. عثمان هورامی استاد سیاچمانه است که یکی از کهن ترین آوازهای کُردی تلقی می شود. او خلق بیش از هزار آواز هورامی را در کارنامه خود دارد و در سیاچمانه و آوازهای هورامی صاحب سبک بوده و در میان مردمان کردستان به ویژه هورامان محبوبیت خاصی دارد.

 
عطا نهایی

شاعر و نویسنده کُرد، در سال 1339 در شهر بانه به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در بانه به پایان رساند. تاکنون سه مجموعه داستان کوتاه و سه رمان به کردی سورانی نوشته ‌است. وی آثاری از داستان نویسان ایرانی و دیگر ملل را هم به زبان کردی ترجمه کرده ‌است. او همچنین مقالاتی را به زبان کردی در باب فن داستان‌نویسی و نقد آثار داستانی در مجلات معتبر ادبی به رشتهتحریر دراورده است. او که رئیس مجمع علمی زبان کردی در ایران است در سال ۱۳۸۴ از سوی مرکز نشر آراس در کردستان عراق به عنوان نویسنده برتر برگزیده شد و جایزه ادبی آراس به وی اهدا شد. همچنین در دوازدهمین جشنواره ادبی گلاویژ که در سال ۱۳۸۷ در سلیمانیه برگزار شد جایزه خلاقیت هه‌ردی به وی اعطا شد.

 

هادی ضیاءالدینی

وی در سال ۱۳۳۵ در محله جورآباد سنندج متولد شد و سال ۵۶ وارد دانشکده هنرهای زیبای تهران شد.
از جمله افتخارات این هنرمند مجسمه ساز برجسته کرد می‌توان به برگزیده در چهارمین دوسالانه نقاشی ایران، برگزیده اولین دو سالانه بین المللی طراحی ایران و منتخب اولین جشنواره هنرهای تجسمی اصفهان و دریافت دیپلم افتخار در زمینه مجسمه سازی اشاره کرد.

 

نزند بگیخانی

نویسنده، شاعر و استاد دانشگاه بریستل در انگلیس است. او که از سال ۱۹۸۷ در غربت زندگی می‌کند تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه سورین فرانسه به اتمام رسانید. عنوان تز دکترای دکتر بگیجانی نقش زنان کُرد در ادبیات اروپای قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ بوده که رتبه نخست تحقیقات سورین را در سال ۱۹۹۷ به خود اختصاص داد. او همچنین ۶ کتاب شعر به زبان کردی و سه دیوان شعر به بان‌های انگلیسی و فرانسوی به کتابخانه جهانی ادبیات تقدیر کرده است. در سال ۲۰۱۲ با دیوان شعری دیروز سپیده دم جایزه فمن شعر فرانسه با نام سیمون لاندری را به خود اختصاص دادند.

 

محمد علی سلطانی

محمد علی سلطانی در سال ۱۳۳۶خورشیدی در شهر کرمانشاه به دنیا آمد. سلطانی تحصیل علوم اسلامی را پی گرفت و نزد سید محمد طاهر هاشمی و سید محمد شیخ الاسلام (استاد دانشگاه تهران و شیخ الاسلام کردستان) به شاگردی در علوم اسلامی پرداخت و به دریافت اجازه رسمی نائل شد. محمد علی سلطانی پس از آن برای تحصیلات دانشگاهی به تهران رفت و در آنجا به محضر استادان علوم اسلامی مانند کیوان سمیعی رسید و در همین ارتباط‌ها عرفان و فلسفه اسلامی را تحصیل کرد. کیوان سمیعی بعدها اجازه تنقیح و تصحیح آثار خود را به واسطه این رابطه به سلطانی واگذار کرد. سلطانی تحصیلات خود را تا مقطع دکترا ادامه داد.

 

پروفسور اسعد شیخ الاسلامی

اسعد شیخ الاسلامی (فرزند محمد فرزند سید عبدالعزیز) در سال 1311 شمسی در خانواده ای نامی و در شهر سنندج متولد شد. مقاطع تحصیلی ابتدایی تا پایان متوسطه را در سنندج سپری کرد، سپس جهت ادامه تحصیل  کسب مدرک کارشناسی به تهران رفت. در همان سال های جوانی در معیت پدر علوم دینی را فرا گرفت و درج فتوا و تدریس علوم دینی  را زیر نظر مرحوم ملا محمود مفتی و پدر بزرگوار اخذ نمود. در سال 1336 جهت کسب دانش علوم دینی  و الاهیات مجددا به دانشگاه رفته  و در سال 1344 شمسی، به اخذ مدرک پی اچ دی در شاخه فقه و اصول قوانین اسلامی نایل آمد.

 

علی اکبر مرادی

 موسیقیدان پرآوازه کُرد، پانزدهم اسفند سال 1336 خورشیدی در روستای بان زلان در نزدیکی شهر "گهواره ی" استان کرمانشاه، در خانوده ای یارسان به دنیا آمد. در سن سی سالگی توانایی نواختن تمام 72 مقام موسیقی مقامی کوردستان  را کسب کرده و از سال 1350 زندگی حرفه ای خود را آغاز نمود. گرچه مرادی فعالیت های هنری خود را با تکنوازی تنبور آغاز کرد اما از سال 1351  به همراه دوستان هنرمند خود ، القاصی و خادمی اولین گروه تنبور نوازی را در کرمانشاه تشکیل داد. مرادی از جانب مجله معروف سینگل لاین به عنوان یکی از 50 نوازنده برتردنیا معرفی شد.

 

امیر نصرت الله معین وزیری

در سال 1317  درشهرستان سنندج متولد شد. او در سال 1340  از دانشکده افسری فارغ التحصیل گشت. وی در سال 1354 در کنکور ورودی دانشکده فرماندهی و ستاد شرکت کرد و در سال 1355 با رتبه ممتاز فارغ التحصیل و از همان تاریخ در دافوس مشغول تدریس شد. امیر معین وزیری در زمان جنگ تحمیلی، طبق دستور فرماندهی وقت نیروی زمینی سرهنگ صیاد شیرازی  به قرار گاه عملیاتی جنوب  فراخوانده و به عنوان افسر عملیات قرار گاه کربلا انتخاب شد و در گروه طرح ریزی عملیات های فتح المبین و بیت المقدس انجام وظیفه کرد. خدمات ایشان در عملیات های  بیت المقدس، رمضان، کربلای 2( فتح المبین)، خیبرو غیره تاثیر فراوانی در باز پس گیری  مناطق اشغالی ایران اسلامی از رژیم متجاوز بعث داشت. در سال 1390 کتابی با عنوان چهره های ماندگار امیر سرتیپ دو نصرت الله معین وزیری در مورد خدمات و شخصیت امیر معین وزیری  به قلم محسن صادق نیا توسط انتشارات سوره سبزمنتشر شد. همچنین از خود او کتابی با نام تحلیلی بر عملیات خیبر در دست چاپ است.

 

کردستان موکریانی

دکتر کردستان موکریانی در هولیر (اربیل) پایتخت کردستان درعراق فدرال چشم به جهان گشود و مراحل تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را در همان شهر تاریخی به پایان رسانده است، بعد از اتمام کارشناسی زبان و ادبیات کردی در بغداد، جهت ادامه تحصیل در مقطع دکترا به مسکو(انیستیتو شرق شناسی) رفته و در سال 1997 میلادی موفق به  اخذ مدرک دکترا در رشته فیلولوژی  گردیده و در همان سال به موطن خویش بازگشته و در دانشگاه های سلیمانیه مشغول به فعالیت و تدریس می شود. از سال 1978 تا 1982 به شهر بغداد رفته و در نشر فرهنگ و هنر کردی زیر نظر وزارت فرهنگ به فعالیت خویش ادامه می دهد. دکتر کردستان موکریانی سال  1991 میلادی به هلند سفر کرده و در مقام سر ویراستار در کانون ترجمه مشغول به فعالیت می شود. در سال 1999 در نشر آراس هولیر (اربیل) سرپرستی بازنویسی و نشر دوباره فرهنگ کردستان را به عهده  می گیرد، او در سال 2000 به عنوان عضوی فعال در مجمع زانیاران کورد به خدمت خود ادامه داد.

 

بختیار علی

بختیار علی از رمان‌نویسان، شاعران و مقاله‌نویسان فعال معاصر کرد عراق است. بختیار علی در سال ۱۹۶۰در سلیمانیه به دنیا آمد و در ۱۹۹۶به آلمان مهاجرت کرد. نخستین رمان او به نام «مرگ تک‌فرزند دوم» (مرگی ته‌قانه‌ای دوهه‌م) در سال ۱۹۹۷در سوئد منتشر شد. دومین رمانش غروب پروانه (ئیواره پروانه) در سال ۱۹۹۸از سوی انتشاراتی رهند در استکهلم سوئد و سومین اثرش، رمان «آخرین انار دنیا» (دواهه‌مین هه‌ناری دونیا) در سال ۲۰۰۲در سلیمانیه به چاپ رسید.

 

عزالدین مصطفی رسول

وی در سال 1934 میلادی در شهر سلیمانیه به دنیا آمد و از چهره های بسیار فعال علمی و سیاسی در بین کردهای عراقی محسوب شده که دارای نفوذ زیادی در حکومت منطقه ای کردستان است. کتاب « ئه حمه دی خانی»، «مه م و زین»، کتاب «ریالیز می نویی»، «ئه ده بیاتی کوردی»، «ئاگر»، «شانوگه ری و جه ژنانه» ، «تنزیه الروح »، «بقلم کوردی » و «بحوپ شژرات» از آثار اوست.

 

پروفسور معصومعلی معصومی

پروفسور معصومی در سال 1334 در روستای سرماج از توابع شهرستان هرسین استان کرمانشاه متولد شد. او بیمارستان قلب امام علی(ع) را در سال 1378 راه‌اندازی کرد و اولین جراحی قلب را نیز در همان بیمارستان انجام داد. وی عضو انجمن جراحان قلب اروپا، نفر اول بورد فوق تخصصی جراحی قلب کشور در سال 1373، استاد تمام(پروفسور)دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه از سال 1382، اولین جراح قلب کرمانشاه و بنیانگذار اولین بیمارستان تخصصی قلب در استان کرمانشاه و جراح نمونه قلب کشور در سال 1381می باشد.

 

علی اشرف نوبتی

او متخلص به پرتو کرمانشاهی است که در سال 1310 در کرمانشاه به دنیا آمده است. پدربزرگ پدریش از مردم بختیاری بود که در زمان حکومت بهرام میرزا معزالدوله در سال 1833 میلادی به اجبار به کرمانشاه کوچانده شد. مجموعه اشعار پرتو کرماشانی با نام کوچه باغی ها در سال 1377 به اهتمام محمدعلی سلطانی به چاپ رسید. بیشتر اشعار این دیوان به صورت شعر کلاسیک و به زبان فارسی هستند. اما چندین غزل کردی هم در انتهای کتاب به چاپ رسیده است. در چاپ سوم کتاب در سال 1389 تعدادی شعر به لهجه کردی کرمانشاهی هم به انتهای کتاب افزوده شد.

 

دکتر آزاد نجار

پزشک کرد مقیم سوئد مخترع بزرگ قلب مصنوعی است که برای اولین بار در جهان موفق به اختراع قلب مصنوعی شده و این اتفاق تاریخی به شدت مورد توجه جامعه و مراکز پزشکی کشور سوئد قرار گرفته است. همچنین او مخترع دستگاه نازوریش است که در کشورهای اروپایی مورد بهره برداری قرار گرفته است. این پزشک مخترع تاکنون تعداد 13 عدد قلب مصنوعی را تولید نموده است و جامعه بشری بی صبرانه منتظر عرضه انبوه این اختراع بزرگ به مثابه پیشرفتی عظیم در علم پزشکی جهت مداوای بیماران قلبی است.

 

مجتبی شمسی پور

مجتبی شمسی پور در سال ۱۳۲۸در کرمانشاه متولد گردید. وی از دانشگاه صنعتی شریف در سال ۱۳۵۲موفق به دریافت لیسانس شیمی و در سال ۱۳۵۸موفق به دریافت دکترا از دانشگاه ایالتی میشیگان شد.برنده جایزه کتاب سال ۱۳۶۸ایران، برنده جایزه جشنواره خوارزمی در سال ۱۳۷۰در علوم محض، شیمیست برگزیده انجمن شیمی ایران در سال ۱۳۷۴، برنده جایزه کامستک (سازمان کشورهای اسلامی) در سال ۱۳۶۷، محقق برگزیده و خاص وزارت علوم در سال ۱۳۷۹، برنده جایزه شیمی همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۱و دریافت نشان لیاقت در پژوهش از رئیس‌جمهور در سال ۱۳۸۱و ... بخشی از موفقیتهای شمسی پور است.

 

مظهر خالقی

باقر خالقی با اسم مستعار مظهر خالقی (زاده 18 شهریور 1317 سنندج) خواننده نامدار و صاحب سبک اهل ایران است. مظهر خالقی متفاوت ترین سبک موسیقایی را در مقایسه با سرشناسان موسیقی کردی ارائه کرده است؛ سبکی که از موسیقی فولکلور کردی دور بوده و به سبک موسیقی سنتی فارسی شباهت دارد. مظهر خالقی تا قبل از مهاجرتش به انگلستان و سپس اقامتش در کردستان عراق در سمت مدیرکل رادیو و تلویزیون کرمانشاه فعالیت می کرد که در این دوران فعالیت های موسیقی ارکستر رادیو کرمانشاه رونق گرفت و خوانندگان و نوازندگان مطرح کُرد با رادیو کردی کرمانشاه به همکاری پرداختند. وی در کنار سیدعلی اصغر کردستانی و محمدماملی و حسن زیرک و ناصر رزازی از خوانندگان برجسته و شناخته شده موسیقی کردی به شمار می آید و بیش از 250 آواز فولکلوریک از او ضبط و ثبت شده است.

 

بیژن نامدار زنگنه

بیژن نامدار زنگنه (زاده ۱تیر ۱۳۳۱کرمانشاه) سیاست‌مدار، کارشناس انرژی، مدرس دانشگاه و مدیر ارشد اجرایی ایرانی است، که هم‌اکنون به‌عنوان وزیر نفت ایران فعالیت می‌نماید، او همچنین از اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و دانشگاه تهران می‌باشد. زنگنه به جهت سابقه طولانی در مدیریت کلان اجرایی و ۲۶سال حضور در وزارتخانه‌های دولت‌های مختلف ایران (بدون احتساب دولت دوازدهم) به «شیخ الوزراء» مشهور است. وی را موفق‌ترین وزیر نفت ایران در توسعه و جذب سرمایه‌های خارجی در صنایع نفت و گاز ایران می‌دانند.

 

عزیز شاهرخ

عزیز شاهرخ در سال ۱۳۱۷شمسی در محله «قه‌بران» که امروزه جزو خیابان وفایی در شهر مهاباد است دیده به جهان گشود. حرفه اصلی او معلمی بود اما علاوه بر آن به شعر هم می‌پرداخت تا آنجا که برای آوازهایش ترانه‌هایی می‌سرود. او به موسیقی کردی و مقام‌های کردی (قطارکان) مسلط است. عزیز شاهرخ تاکنون با نوازندگانی چون مجتبی میرزاده در آلبوم از دست عشق و همچنین گروه کامکارها، جلیل عندلیبی، عرفان میرانی، سعید فرجپوری، حسین حمیدی، محمد فیروزی، بهرام ساعد و گروه آبیدر همکاری کرده‌است.

 

*گزارش/ ظریفه احمدی

 

نظرات
آخرین اخبار