فراتاب - گروه سیاسی: منطقه خاورمیانه همواره آبستن تحولات گسترده و ژرفی بوده است یکی از تحولات، رشد و گسترش حرکت های خشونت زا و گروه های تروریستی مانند داعش است. از زمینه های ظهور تروریسم وجود نابرابری های سیاسی، اقتصادی و ضعف فرهنگی در میان افراد و گروه ها است. در این راستا نظریه سازه گرا بر خلاف نظریات جریان اصلی، توانایی تبین مناسب تری از شکل گیری و رشد گروه های تروریستی و اقدامات خشونت زا در منطقه خاورمیانه دارد.
در سازه انگاری، منطق مطلوبیت یک رفتار و قضاوت یک کنشگر در این رابطه که چه رفتار مناسب بر خلاف جریان خردگرا که بر اساس محاسبات عقلانی هزینه و فایده عمل می کند. سازه گرایی بر ساختارهایی وجود دارد که مبتنی بر شکل دهی علایق، هنجارها، هویت ها باعث خلق منطق مناسب می شود. بنابراین حرکتی مثل داعش یک فعالیت ابزاری مبتنی بر خرد گرایی هزینه_فایده نیست که بتوان به راحتی آن را درک، کنترل یا مدیریت کرد، بلکه هویت گرایی و ایدئولوژی گروه های افراط گرا مشخص می کند که آنها چه کسانی هستند چه می خواهند و در شرایط خاص، از منظر آنها چه اقدامات و رفتاری می تواند مناسب باشد؟
در هر حال درک رفتارهایی چون حملات انتحاری با هیچ یک از انتخاب های خردگرایانه امکان پذیر نیست. رادیکالهای اسلامی (مانند داعش) نوعی خاصی از مناسبات و ساختارهای سیاسی، فرهنگی را دنبال می کنند که حاصل آن نفی و رد ساختار کنونی ترتیبات قدرت، سیاست و حتی مذهب در سطوح ملی و بین المللی است. جهاد علیه کفار، اجرای شریعت سلفی،استقرار ساختار سیاسی، مذهبی خلافت تنها بخشی از منظومه فکری رفتاری رادیکال های اسلامی است.
سحر صنیعی مدرس دانشگاه و عضو شورای نویسندگان فراتاب
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
