فراتاب گروه بین الملل: پس از نزدیک به چهار سال از دعوت سرژ سرکیسیان رئیس جمهور ارمنستان از رئیس جمهور ایران که در مراسم تحلیف حجت السلام دکتر حسن روحانی صورت گرفت، بالاخره این سفر مهم اما با تأخیر که با توجه به پایان رسیدن دوران ریاست جمهوری آقای روحانی می توانست کمی زودتر صورت بگیرد، در تاریخ 1 دی ماه 1395 به انجام رسید و رئیس جمهور ایران در راس هیأتی بلند پایه، از ارمنستان دیدار کردند. آقای روحانی، طی این سفر با سرژ سرکیسیان، رئیس جمهور و کارن کاراپتیان نخست وزیر ارمنستان دیدار و گفتگو کرد.
از نکات بارز و مهم این دیدار می توان به استقبال رسمی و دیپلماتیک توام با احترام سرژ سرکیسیان از رئیس جمهور اسلامی ایران در فرودگاه اشاره کرد که بر خلاف عرف دیپلماتیک آقای سرکیسیان بجای معاون یا نخست وزیر شخصاً از ایشان در فرودگاه و با نان و نمک که نشانگر احترام ارمنیان به مهمان است، استقبال کردند.
در این دیدارها، طرفین با ابراز خرسندی از سطح بالای مناسبات که بر پایه دوستی تاریخی دو ملت استوار است، مجدداً اراده قاطع خود را برای ارتقای هرچه بیشتر روابط دوجانبه اعلام نموده و درخصوص روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و همچنین مسایل منطقه ای و بین المللی گفتگو و تبادل نظر کردند در این سفر همچنین پنج یادداشت تفاهم و موافقتنامه همکاری در زمینه های استفاده مشترک از دروازه مرزی نوردوز – مغری، یادداشت تفاهم همکاری میان وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران و وزارت وضعیت های اضطراری جمهوری ارمنستان در زمینه شرایط اضطراری، یادداشت تفاهم همکاری های جهانگردی میان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جمهوری اسلامی ایران و وزارت توسعه اقتصادی و سرمایه گذاری جمهوری ارمنستان، یادداشت تفاهم همکاری های بین موزه ای میان موزه ملی ایران و موزه تاریخ ارمنستان و یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران و وزارت ورزش و جوانان جمهوری ارمنستان در زمینه ورزش به امضاء مسئولان رسید.
در این دیدارها علاوه بر امضای یادداشت های تفاهم ذکر شده مواردی نیز شامل گسترش همکاری های پارلمانی و قضایی که تحرک مثبتی در مناسبات حسن همجواری دو کشور ایجاد خواهد کرد مورد بحث قرار گرفت و همچنین بر لزوم حل و فصل مسالمت آمیز مناقشه آرتساخ (قراباغ) برپایه موازین و حقوق بین الملل و همچنین درچهارچوب منشور سازمان ملل تاکید شد.
از نکات دیگر و برجسته این دیدارها می توان به تأکید دو رئیس جمهور در خصوص گفتگو در مورد تروریسم بین الملل و جنایات سازمان یافته، برای مبارزه دو جانبه و یا چند جانبه علیه چنین تهدیدهایی یادآور شد. دو رئیس جمهور لزوم مبارزه با خشونت و افراط گرایی از طریق گفتگوی تمدن ها به مثابه عاملی در جهت استقرار صلح در جهان و منطقه و دوستی و همزیستی مسالمت آمیز مردم ارمنستان مسیحی و ایران اسلامی که بر پایه احترام عمیق و بردباری نسبت به دین و فرهنگ یکدیگر استوار می باشد را تجلی این پدیده دانستند.
اما سوای توافقات انجام گرفته سفر دکتر حسن روحانی به ارمنستان را می توان از چند منظر دیگر مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد، و به عبارتی این سفر را حاوی سیگنال های مهم سیاسی برای حکام باکو دانست و تاریخی ارزیابی کرد.
سیگنال های مهم و تاریخی از آن لحاظ، زیرا که در چند ماه گذشته نمایندگان مجلس باکو در چند نوبت به سفر احتمالی دکتر حسن روحانی به ارمنستان واکنش نشان داده و مدعی شده بودند چنانچه این سفر صورت پذیرد، الهام علی اف باید از اسرائیل دیدار کند. از این رو سفر دکتر حسن روحانی به ارمنستان که از یک طرف با کشمکش های سیاسی این روزهای ترکیه با ایران بر سر موضوع حلب و همچنین سفر پر زرق برق هفته گذشته بنیامین نتانیاهو رئیس جمهور اسرائیل به باکو همزمان شد بسیار مهم ارزیابی می شود.
به نظر می رسد که دو کشور ایران و ارمنستان کم کم به این باور رسیده اند که برای یکدیگر دارای وزن خاص ژئوپلتیک بوده و افزایش روابط سیاسی و اقتصادی اجتناب ناپذیر است. ارمنستان از سوی دو همسایه غربی و شرقی خود یعنی ترکیه و جمهوری آذربایجان در محاصره اقتصادی بوده و از طرف دیگر و طبق گفته های دکتر حسن روحانی ارمنستان می تواند به عنوان دروازه ای جهت ارتباط ایران با اروپا و دریای سیاه عمل کند.
همچنین امضای قرارداد نظامی باکو با اسرائیل و احتمال حضور جنگ افزارهای اسرائیل در نزدیکی مرزهای ایران و گسترش روزافزون مسئله قوم گرایی توسط برخی کشورها، بهترین بهانه برای افزایش همکاری ها بین دو جمهوری ایران و ارمنستان است. زیرا ارمنستان با قرار گرفتن مابین جمهوری آذربایجان و ترکیه می توانند به عنوان سدی محکم مانع نفوذ چنین مشکلات و نیز خطرات احتمالی در منطقه شوند.
ایساک یونانسیان، پژوهشگر مسایل قفقاز و ترکیه
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
