فراتاب: محمد که 13 سال بیشتر نداشت در همان دوران کودکی پدرش را از دست داده بود. مادرش که نمی‌توانست با کارهای پسرش مثل قلدری و یا دزدی پول همکاسی‌ها و خرید تنقلاب با آن کنار بیاید، مدام مجبور به تنبیه او می‌شد تا شاید دست از لجبازی بردارد. محمد بخاطر همین تنبیه‌ها دچار بیماری «انورسیس» (جا تر کردن) شده بود. او بزرگ‌تر هم که شده بود به همان عادات بچگی خود یعنی دزدی ادامه می‌داد و حتی برخی مواقع ماجرای دزدی را برای مادرش تعریف می‌کرد هرچند می‌دانست که مورد تنبیه و مجازات قرار می‌گیرد ...
جوانی دوره است که در آن شخص احساس قدرت می‌کند و باید مخرجی برای نیروهای اضافی خود پیدا کند. شخص در آن دوره نه کودک است نه بالغ که به آن دوره برزخ هم می‌گویند و در حقیقت تمایل دارد ترکیبی از هر دو باشد و کشمکشی میان آرزوها و احتیاجات کودکانه و تلاش‌های رشیدانه او وجود دارد.
ارتکاب جرایم سنگین توسط جوانان
امروزه نوع رفتارهای مجرمانه جوانان شبیه به جرایمی است که توسط بزرگسالان و افراد بالغ مرتکب می‌شوند. در گذشته جوانان بیشتر مرتکب جرایمی می‌شدند که با روح جوانی سازگار بود اما متاسفانه امروزه مرتکب جرایم سنگینی می‌شوند که با سنین آنان سازگاری ندارد و مخصوص مرتکبان بالغ است برای نمونه قتل. بزهکاری نوجوانان در تمام دنیا رو به افزایش است و در بسیاری از کشور‌های جهان مشاهده می‌شود و از مشکلات بزرگ محسوب می‌گردد.
مناطق فقیر
در شهرها و مناطق فقیر که علائق خانوادگی هنوز قوی است رفتار جوانان از سایر شهرها و مناطق دیگر شایسته‌تر است چرا که جرم تنها برای حفظ شرافت و نه برای تفریح و بازی، ارتکاب می‌یابد بنابراین کمتر گرفتار چنین پدیده‌ای هستند.
علل پیداش بزهکاری نوجوانان
عوامل متعددی در افزایش بزهکاری نوجوانان سهیم است از جمله بیماری‌های روانی، بیماری‌های اجتماعی، تحولات اجتماعی که طی چند دهه اخیر صورت گرفته می‌تواند از عوامل مهم افزایش برهکاری نوجوانان باشد.
تحولات عاطفی یکی دیگر از عوامل افزایش بزهکاران نوجوان تلقی می‌گردد. غیبت همیشگی یکی از والدین از خانه به انواع گوناگون منجر به تیرگی روابط خانواده می‌شود. در بسیاری از خانواده‌ها پدر تنها نقش تأمین احتیاجات خانواده را دارد بدون آنکه در حیات خانواده خود نقش عاطفی حساسی داشته باشد.
عدم ارتباط یک نسل با نسل دیگر
وقتی میان والدین و کودکان «همانند سازی» وجود نداشته باشد هریک در دنیای متفاوتی غرق می‌شود و وجوه اشتراک میان آنان بسیار کم می‌شود و یک نسل نمی‌تواند ارتباط خوب و چندانی با نسل دیگر خانواده برقرار کند و اصولا زندگی آنان به حیاتی تبدیل می‌شود که در آن والدین و فرزندان هیچگونه مقصود اساسی مشترکی نخواهند داشت و این خود نیز نقش مهمی در افزایش بزهکاران نوجوان ایفا می‌کند.
تاثیر محیط زندگی در افزایش بزهکاری نوجوانان
یکی از اختلافاتی که میان مجرمان بالغ و بزهکاران نوجوان وجود دارد آن است که بالغین تا حدی زیادی محیط زندگی خود را انتخاب می‌کنند در حالی که کودکان باید به افراد بالغ متکی باشند و دخالت چندانی در انتخاب محیط زندگی خود ندارند.
ادعای بزهکاران نوجوان
بسیاری از بزهکاران نوجوان مدعی هستند از محبت پدر و مادر محروم بودند و در بسیاری از موارد این ادعا موجه است زیرا هیچگاه عشق، محبت و تأمین اقتصادی و اجتماعی را که حق آنها است را نداشته‌اند البته در بعضی موارد به ویژه مسائل اقتصادی این موضوع موجه نیست چرا که کودک در رفاه کامل بوده ولی باز خود را مستحق دریافت مزایای بیشتری می‌داند.
به این ترتیب مشاهده می‌شود که عوامل مختلفی در به وجود آمدن و رشد بزهکاری نوجوانان نقش دارد که بعضی از این عوامل در خود فرد وجود دارد و برخی از محیط او ناشی می‌شود ولی شاید مهمترین عامل شکل واکنش شخص در مقابل عوامل موجود در محیط باشد.
محمد به بلوغ رسید، اما همچنان به رفتارهای مجرمانه‌ای که در محیط کودکی به آن عادت کرده بود، ادامه داد. روزی که او قصد سرقت گوشی را داشت، مالک مقاومت کرد و محمد ناچار به قتل وی شد. در نهایت، محمد به قصاص محکوم گردید.
گزارش از ناصر تالانه وکیل و حقوق‌دان در حوزه حقوق کیفری و از اعضای مدرسه روزنامه‌نگاری فراتاب
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
