فراتاب: چند روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری، عکسی از نماز جماعت مسعود پزشکیان و همراهانش به امامت سید عباس عراقچی منتشر شد. در این تصویر، جواد ظریف و مسعود پزشکیان پشتسر عراقچی ایستاده بودند. این عکس برای مخاطبان پیامی واضحی از رویکرد وزارت امورخارجه در صورت انتخاب پزشکیان بهعنوان رئیس دولت چهاردهم به همراه داشت.
اکنون، با گذشت یکماه از انتخابات، مسعود پزشکیان بهعنوان رئیسجمهور منتخب راهی پاستور شده و لیست کابینه پیشنهادی خود را پس از کشوقوسهای فراوان به مجلس تقدیم کرده است. با انتشار ترکیب وزرا در کابینه دولت چهاردهم، حمایتها و انتقادهای مختلفی مطرح شد. یکی از چهرههای کلیدی این کابینه، سیدعباس عراقچی است که در آستانه تصدی وزارت امور خارجه قرار دارد.
عراقچی که از سال ۱۳۶۷ فعالیت خود را در وزارت امورخارجه آغاز کرده، دارای کارنامهای پربار است. او دو دوره به عنوان سفیر ایران در فنلاند و ژاپن فعالیت کرده و نقش مهمی در مذاکرات هستهای ایران داشته است. نام او اکنون بهعنوان گزینه پیشنهادی مسعود پزشکیان برای تصدی وزارت امور خارجه مطرح شده است.
سید عباس عراقچی زاده ۱۴ آذر ۱۳۴۱، دیپلمات و سیاستمدار ایرانی، از سال ۱۴۰۰ بهعنوان دبیر شورای راهبردی روابط خارجی فعالیت میکند و از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ نیز معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران بوده است. او از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای ایران با گروه ۱+۵ در وین بود. عراقچی در برنامه پیشنهادی خود به مجلس، بر دیپلماسی «فراگیر، فعال و اثرگذار» تأکید دارد و هماهنگی کامل میان دیپلماسی و میدان را اولویتی مهم میداند. او همچنین بر حمایت از محور مقاومت و تعامل عزتمندانه با اروپا تأکید کرده و «مدیریت تخاصم با آمریکا» و «رفع تحریمها از طریق مذاکرات هدفمند» را از اولویتهای خود برشمرده است.
عراقچی در برنامه خود گسترش روابط با چین، روسیه و اقتصادهای نوظهور مانند هند، آفریقای جنوبی و برزیل را نیز مدنظر دارد. دیپلماسی اقتصادی، توسعه مراودات تجاری با همسایگان، استفاده از ظرفیتهای سازمانهای منطقهای مانند شانگهای و بریکس، و دیپلماسی انرژی نیز در برنامه او جایگاه ویژهای دارند. مقابله با پروژه ایرانهراسی، حفظ و تقویت قدرت بازدارندگی، و بهرهگیری از دیپلماسیهای متنوع از جمله دیپلماسی عمومی، رسانهای و فضای مجازی نیز در این برنامهها مشهود است.
در شرایط کنونی، ایران با چالشهای جدی در منطقه روبهرو است. از جمله این چالشها، جنگ غزه و درگیریهای محور مقاومت با اسرائیل است که به بحرانهای منطقهای دامن زده است. همچنین تحولات ناشی از جنگ روسیه و اوکراین، به دلیل نزدیکی ایران به روسیه، بر سیاست خارجی تهران تأثیر زیادی داشته است. در چنین وضعیتی، عراقچی باید روابط ایران با کشورهای منطقه، بهویژه عربستان سعودی که در دولت سیزدهم بازسازی شد، حفظ و تقویت کند. در حوزه فرامنطقهای نیز، احیای برجام و تقویت تعاملات با چین و اقتصاد جهانی، از دیگر چالشهای مهم پیش روی سیاست خارجی ایران هستند.
حال که دو ماه از انتشار عکس معروف نماز جماعت مسعود پزشکیان و همراهانش به امامت سیدعباس عراقچی میگذرد، همه نگاهها به عراقچی و نقش او در هدایت سیاست خارجی کشور دوخته شده است. آیا او با برنامههای خود میتواند بحرانهای سیاست خارجی ایران را مدیریت کند و آن تصویری را که از او در ذهن مخاطبان شکل گرفته بود، عملی سازد؟ اما پیش از هر چیز، او باید با برنامه پیشنهادی خود، اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی را جلب کند؛ چالشی که برای این دیپلمات باسابقه دشوار به نظر میرسد!
گزارش از امیرحسین شعبانی
بازنشر این مطلب با ذکر منبع «فراتاب» بلامانع است
