سهراب زاده اظهار داشت: برای جلوگیری از شیوع مصرف قلیان که از آن به دروازه اعتیاد هم تعبیر می شود، سعی بر پند و اندرز دادن یا نکوهش کردن مصرف کننده، تاثیر چندانی ندارد زیرا نمی توان فرد را به اقناع برای مصرف نکردن قلیان رساند و گاهی حتی به مقابله و جبهه گیری نیز منجر می شود.
جامعه شناس و پژوهشگر دخانیات مصرف قلیان را دارای ابعاد تاریخی، فرهنگی و اجتماعی دانست و خاطرنشان کرد: جامعه سنتی به مصرف قلیان در چارچوب فرهنگ ملی نگاه می کند و خطر آن را جدی نمی داند؛ در حالی که این موضوع می تواند تبعات جبران ناپذیری داشته باشد.
وی گفت: قلیان قبح خود را از دست داده و برخی خانواده ها با این تصور گمراه کننده که بهتر است فرزندانشان در حضور آنها قلیان مصرف کنند تا اینکه به صورت مخفیانه این کار را انجام دهند، فکر می کنند می توانند موضوع را مدیریت کنند؛ اما این امر نه تنها افراد را محدود نمی کند بلکه زمینه مصرف آن و سپری کردن لحظات دیگر با همسالان و گروه های دوستانه خارج از محیط خانواده را نیز فراهم می کند.
سهراب زاده با بیان اینکه در گذشته جوان ها سراغ قلیان نمی رفتند، یادآور شد: قلیان قدمت 400 ساله در فرهنگ ما دارد اما نکته قابل توجه این است که مصرف کننده و همچنین موادی که در قلیان به کار می رود، تغییر کرده است.
دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه کاشان، از بعد اجتماعی به موضوع گرایش مصرف قلیان در جوانان پرداخت و گفت: بر اساس یافته های پژوهشی و تحقیقات کیفی، قلیان به عنوان نمادی برای تمایز و تشخص در جوانان شناخته می شود، از نظر مصرف کنندگان، نوعی ابزار روشنفکری به شمار می آید و این مساله در میان دختران جوان بیشتر به چشم می خورد.
سهراب زاده اضافه کرد: انواع تنباکوهای میوه ای و سنتی برای مصرف کنندگان بار معنایی خاص دارد؛ به طوری که تنباکوهای میوه ای به دلیل تنوع و تمایز بالاتر، طرفداران بیشتری دارد.
وی با اشاره به آمار بیکاری در میان فارغ التحصیلان دانشگاهی اظهار داشت: قلیان ابزاری برای تفنن و وقت گذرانی قلمداد می شود و در جامعه ای که میزان بیکاری بالا است، زمان زیاد برای بطالت، زمینه ساز تمایل به مصرف قلیان می شود.
پژوهشگر دخانیات خاطرنشان کرد: یافته های تحقیقات میدانی حاکی از آن است که مصرف قلیان نوعی پاسخگویی به نداشته ها و کمبودهایی است که در تفریح سالم نمی توان یافت؛ بنابراین تجهیز افکار عمومی و خانواده ها همچنین ایجاد ظرفیت های مناسب و الگوهای صحیح برای گذران فراغت و اوقات بیکاری می تواند از شیوع مصرف قلیان در جامعه پیشگیری کند. /ایرنا